Thông tin cần biết về vấn đề tiểu không tự chủ ở người cao tuổi

1. Tác động của tiểu không tự chủ ở người già

Ở người cao tuổi, chức năng thận có thể suy giảm hoặc hoạt động của bàng quang bị rối loạn, gây ra hội chứng bàng quang tăng hoạt. Nam giới cao tuổi cũng có thể mắc phải phì đại tiền liệt tuyến, gây ra các vấn đề về tiểu tiện. Rối loạn kiểm soát cơ vòng của bàng quang có thể dẫn đến tình trạng tiểu không tự chủ ở người cao tuổi, thường biểu hiện dưới dạng rò rỉ nước tiểu.

Vấn đề của việc tiểu không tự chủ ở người cao tuổi đều tác động tiêu cực đến cuộc sống

Sự thiếu tự chủ trong việc tiểu tiện gây ra nhiều phiền toái cho người ốm và người chăm sóc. Người già có thể cảm thấy mất tự tin, bị xấu hổ trong giao tiếp với người khác. Có những trường hợp nghiêm trọng hơn khi họ không thể tự kiểm soát được cả việc đại tiện. Tình trạng này có thể dẫn đến tâm thần bất ổn và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. 

Ngoài ra, vấn đề tiểu không tự chủ ở người cao tuổi cũng có thể gây ra việc nhiễm trùng đường tiểu. Nguyên nhân là do lượng nước tiểu bị dồn lại trong bàng quang, làm cho bộ phận này dễ bị nhiễm trùng. Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng này có thể gây ra nhiễm trùng lan đến niệu quản, bàng quang,…

2. Phương pháp chẩn đoán chứng tiểu không tự chủ ở người cao tuổi

Việc chẩn đoán chứng tiểu không tự chủ ở người cao tuổi giúp cho các bác sĩ phát hiện bệnh sớm và đề xuất phương pháp điều trị phù hợp cho từng trường hợp. Có một số phương pháp chẩn đoán bao gồm:

Làm thế nào để chẩn đoán tình trạng tiểu không tự chủ ở người già?

• Hỏi về lịch sử bệnh của bệnh nhân để xác định nguồn gốc, thời gian bắt đầu và mức độ nghiêm trọng. Việc hiểu rõ lịch sử bệnh sẽ cung cấp thông tin quan trọng cho quá trình chẩn đoán.

• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ thực hiện khám ở vùng bụng; tình trạng tâm thần; khả năng di chuyển; tình trạng ruột già và tuyến tiền liệt (đối với nam); khám phụ khoa, vùng chậu và ruột già (đối với nữ),... để xác định nguyên nhân và phân loại rõ ràng hơn.

• Sử dụng một số bài kiểm tra: Bệnh nhân đứng, bàng quang đầy nước tiểu, yêu cầu bệnh nhân ho một cái để xác định tình trạng tiểu không tự chủ.

• Các xét nghiệm bao gồm: kiểm tra tổng hợp nước tiểu, trồng nước tiểu, kiểm tra Glucose máu, chức năng thận, siêu âm, chụp cấu trúc hệ tiết niệu (X-quang, CT, MRI),…

Sẽ tiến hành các xét nghiệm và kiểm tra

• Sử dụng chụp X-quang để chẩn đoán các tổn thương liên quan đến việc tiểu không tự chủ ở người cao tuổi.

• Đo lượng nước tiểu còn lại sau khi đi vệ sinh bằng phương pháp siêu âm.

• Thực hiện việc soi bàng quang; đo niệu dòng, động học niệu đạo, áp lực bàng quang và bụng khi đi tiểu. Ngoài ra, cũng đo áp lực dọc niệu đạo khi bệnh nhân cố gắng tiểu và điện cơ của cơ thắt. 

3. Các phương pháp điều trị chứng tiểu không tự chủ ở người cao tuổi

Hiện nay, có nhiều phương pháp được áp dụng để điều trị chứng tiểu không tự chủ ở người cao tuổi. Tuy nhiên, trước khi điều trị, bác sĩ cần phải xác định nguyên nhân để lựa chọn phương pháp phù hợp. Một số phương pháp thường được sử dụng bao gồm:

Các phương pháp điều trị thường được áp dụng

• Điều trị các loại bệnh có thể gây ra chứng tiểu không tự chủ như suy tim, đái tháo đường, tắc nghẽn phổi mạn tính, rối loạn thần kinh - giấc ngủ hay đột quỵ,...

• Các loại thuốc chẹn alpha hoặc có tác động đến hệ thần kinh trung ương, các loại thuốc lợi tiểu mạnh,... cũng có thể dẫn đến tình trạng đi tiểu không tự chủ. Do đó, cần điều chỉnh và thay thế những loại thuốc phù hợp hơn.

• Thay đổi lối sống để phù hợp hơn, hạn chế sử dụng đồ uống có caffeine, thực hiện các bài tập Kegel thường xuyên để tăng cường cơ bàng quang. Giữ cho cơ thể được đủ nước khoảng 1.500ml/ngày và tránh uống nước vào buổi tối. Ngừng hút thuốc lá và tập luyện bàng quang và đi tiểu.

• Sử dụng biện pháp can thiệp không xâm lấn bằng cách kích thích điện từ ở tầng sinh môn, khu vực xương mu và âm đạo. Sử dụng xung điện ở tầng sinh môn và xương mu, cùng với kích thích thần kinh chày sau bằng kim xung điện. Áp dụng kích thích từ trường ở khu vực tầng sinh môn và xương mu.

4. Sử dụng thuốc cho người bệnh

Ngoài những biện pháp vật lý, chứng tiểu không tự chủ ở người già cũng có thể được điều trị bằng thuốc như: 

Các loại thuốc uống được kê đơn theo chỉ dẫn của bác sĩ

• Thuốc chống muscarinic.

• Thuốc kích hoạt adrenergic.

• Thêm estrogen với thuốc bôi vùng âm đạo: Trong quá trình sử dụng cần theo dõi tình trạng chảy máu âm đạo.

• Thêm Desmopressin - một dạng vasopressin.

• Chặn alpha - adrenergic: Loại thuốc này được chỉ định cho bệnh nhân mắc bệnh phì đại tuyến tiền liệt và bị tắc nghẽn đường tiểu. 

Lưu ý: Sử dụng thuốc cần tuân thủ theo chỉ dẫn của bác sĩ, không tự ý sử dụng.