1. Thoát vị đĩa đệm ở cột sống thắt lưng
Đĩa đệm ở cột sống thắt lưng là những miếng đệm nằm giữa các đốt sống, có nhân nhầy và bao quanh là các vòng sơ. Chúng giảm áp lực lên cột sống khi con người hoạt động.
Khi đĩa đệm bị tổn thương hoặc yếu, bao xơ bị mòn, gãy, rách,... gây ra nhân nhầy trượt ra ngoài và chèn ép lên rễ dây thần kinh qua các lỗ liên kết giữa các đốt sống. Điều này ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, gây ra bệnh thoát vị đĩa đệm ở cột sống thắt lưng. Bệnh này có các biểu hiện khác nhau ở từng giai đoạn.
Thoát vị đĩa đệm đi qua 4 giai đoạn với các dấu hiệu khác nhau
-
Giai đoạn 1 - Đĩa đệm phình, lồi: bao xơ chưa tổn thương nhưng nhân nhầy bên trong bắt đầu biến dạng. Giai đoạn này khó nhận biết vì cơn đau lưng tương tự như đau lưng thông thường.
-
Giai đoạn 2 - Đĩa đệm sa: bao xơ suy yếu nhưng nhân nhầy vẫn chưa thoát ra. Tuy nhiên, đây là giai đoạn khiến bệnh nhân đau lưng dữ dội do chèn ép vào rễ dây thần kinh.
-
Giai đoạn 3 - Thoát vị đĩa đệm thực sự: bao xơ nứt, rách khiến nhân nhầy rơi ra ngoài nhưng vẫn kết nối như một khối. Đau lưng dữ dội, mệt mỏi, rối loạn cảm giác, khó di chuyển là những dấu hiệu thường gặp.
-
Giai đoạn 4 - Thoát vị đĩa đệm với mảnh vật lạ: khi khối thoát vị phát triển, nhân nhầy tách ra khỏi khối ban đầu, gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí có thể gây liệt nửa người vĩnh viễn.
2. Triệu chứng của bệnh
Người bị thoát vị đĩa đệm ở cột sống thắt lưng sẽ có các dấu hiệu sau:
-
Đau ở vùng thắt lưng từ nhẹ nhàng đến cực kỳ dữ dội, các cơn đau xuất hiện liên tục.
Các cơn đau xuất hiện từ nhẹ đến dữ dội liên tục
-
Cơn đau chỉ giảm khi nghỉ ngơi. Tuy nhiên, khi bệnh nhân hoặc vận động mạnh, cơn đau sẽ trở nên trầm trọng hơn.
-
Cơn đau lan ra mông, phía trước và sau đùi, đi kèm với cảm giác tê ở mu bàn chân.
-
Khả năng vận động bị giảm như không thể uốn lưng hoặc cúi gập.
-
Bệnh nhân có thể nghiêng hoặc vẹo sang một bên để giảm đau.
-
Khi bệnh trở nên nghiêm trọng, bệnh nhân có thể mất khả năng tự chăm sóc bản thân, co cơ và thậm chí bị liệt hoàn toàn.
3. Bệnh ảnh hưởng tới sức khỏe như thế nào?
Nếu không phát hiện và điều trị thoát vị đĩa đệm ở cột sống thắt lưng kịp thời tại các bệnh viện lớn sẽ gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của bệnh nhân:
-
Rối loạn tiểu tiện: Bệnh này ảnh hưởng đến dây thần kinh ở vùng thắt lưng gây ra rối loạn cơ tròn khiến bệnh nhân không kiểm soát được việc tiểu tiện.
Bệnh có thể làm mất kiểm soát trong việc tiểu tiện cho người mắc
-
Tác động đến hệ thần kinh: Vị trí thoát vị đĩa đệm gây ra chèn ép và tổn thương cho dây thần kinh, gây ra đau nhức không thoải mái cho bệnh nhân. Nếu không điều trị và điều chỉnh tư thế khi đứng sẽ làm cho đau đớn trở nên phổ biến hơn. Đau không chỉ tập trung ở lưng mà còn lan ra tay chân khi làm việc hoặc di chuyển.
-
Teo cơ: bệnh làm giảm lưu thông máu đến các cơ, làm suy giảm sức mạnh và chức năng vận động của bệnh nhân.
-
Rối loạn cảm giác: gây tổn thương cho dây thần kinh, làm cho khu vực da tương ứng với rễ dây thần kinh có cảm giác nóng lạnh và mất cảm giác tê tay chân.
-
Tê liệt vĩnh viễn: hậu quả nặng nề nhất mà thoát vị đĩa đệm gây ra nếu không được điều trị kịp thời.
Biến chứng nặng nhất của thoát vị đĩa đệm là gây bại liệt cho bệnh nhân
-
Hội chứng đau khập khiễng: loại đau này là do rễ dây thần kinh bị gián đoạn. Nó xuất hiện khi bệnh nhân đi một đoạn đường phải nghỉ ngơi để tiếp tục đi.
4. Phương pháp điều trị thoát vị đĩa đệm là gì?
Khi phát hiện có các triệu chứng đau lạ ở cổ, lưng lan ra tay hoặc chân kèm theo tê bì, yếu cơ, bạn cần đến bệnh viện để kiểm tra. Bác sĩ sẽ thăm khám, chẩn đoán và tư vấn phương pháp điều trị phù hợp.
Điều trị đạt hiệu quả nhất khi thực hiện trong giai đoạn bao xơ chưa nứt. Chữa trị đúng phác đồ có tỉ lệ thành công lên đến 95%. Mục tiêu là giảm đau, hết dị cảm, phục hồi di chuyển và ngăn đĩa đệm phát triển gây chèn ép thần kinh.
Điều trị hiệu quả nhất khi tiến hành sớm trong giai đoạn bao xơ chưa nứt
Có nhiều phương pháp điều trị cho bệnh nhân thoát vị đĩa đệm thắt lưng như sử dụng thuốc, tập vật lý trị liệu, châm cứu, xoa bóp bấm huyệt,... kèm với bài tập luyện hỗ trợ giảm đau. Tuy nhiên, các phương pháp này có thể làm lệch hướng điều trị và khiến bệnh nhân tưởng đã giảm đau nhưng tổn thương đĩa đệm vẫn chưa hồi phục.
Hầu hết bệnh nhân thoát vị đĩa đệm không cần phẫu thuật. Tập luyện và uống thuốc đúng liều trị giúp giảm triệu chứng sau vài ngày hoặc vài tuần. Nếu đau vẫn không giảm, bệnh nhân sẽ được hướng dẫn tập vật lý trị liệu để hạn chế ảnh hưởng của bệnh.
Với những bệnh nhân có tình trạng nặng hoặc xuất hiện hội chứng đuôi ngựa, bác sĩ sẽ khuyến nghị phẫu thuật. Mặc dù phẫu thuật có tỉ lệ thành công cao, nhưng cũng có nguy cơ và di chứng sau phẫu thuật, bao gồm nguy cơ tái phát.
5. Cách phòng ngừa
-
Tập thể dục đều đặn hàng ngày.
-
Người làm việc văn phòng cần thay đổi tư thế thường xuyên để giảm áp lực lên đĩa đệm. Nếu cơ thể mệt mỏi hoặc đau đớn, nghỉ ngơi kết hợp với chườm nóng, thư giãn, ...
-
Tránh làm việc quá sức, nâng vật nặng có thể gây hỏng cấu trúc cột sống dẫn đến thoát vị đĩa đệm.
-
Không hoạt động mạnh một cách đột ngột, phân bổ lực một cách chậm rãi và đều đặn để tránh tư thế sai lầm.
-
Có thời gian làm việc và nghỉ ngơi phù hợp.
Kết hợp làm việc và nghỉ ngơi là cần thiết để phòng tránh thoát vị đĩa đệm
Thoát vị đĩa đệm thắt lưng có nguồn gốc từ nhiều nguyên nhân và có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời.