1. Giới thiệu tổng quan về bệnh tay chân miệng
tay chân miệng là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Enterovirus gây ra. Theo thống kê, trẻ em dưới 5 tuổi có nguy cơ cao mắc bệnh này. Virus lây truyền từ người sang người qua tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp qua các vật dụng bị nhiễm virus Enterovirus.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới WHO, tay chân miệng là bệnh phổ biến ở các nước châu Á. Tại Việt Nam, bệnh có thể lây lan bất cứ lúc nào trong năm do khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa.
Nếu không can thiệp và điều trị kịp thời, bệnh chân tay miệng có thể lan rất nhanh và gây ra đại dịch. Khi phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn hoặc không có phương pháp điều trị phù hợp, có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm:
-
Viêm màng não do virus tấn công, có thể gây sốt cao, đau lưng, cứng cổ, chóng mặt,...
-
Gây ra triệu chứng bại liệt, tê liệt hoặc viêm não.
-
Nếu không vệ sinh cơ thể sạch sẽ, có thể gây bội nhiễm tại các nốt bọng nước.
Bệnh chân tay miệng có thể tạo ra nhiều vết loét gây đau đớn và khó chịu cho bệnh nhân
2. Biểu hiện của bệnh chân tay miệng
Triệu chứng của bệnh chân tay miệng sẽ thay đổi tùy theo giai đoạn của bệnh:
Bệnh nhân mắc tay chân miệng sẽ có giai đoạn ủ bệnh và bắt đầu từ 3 đến 6 ngày sau. Lúc này, có thể xuất hiện các triệu chứng như đau họng, sốt nhẹ, đau và nổi mụn nước ở miệng và lợi, nước bọt tiết nhiều, chán ăn, mệt mỏi,...
Khoảng 1 đến 2 ngày sau khi bắt đầu, bệnh sẽ bộc lộ các dấu hiệu điển hình như:
-
Xuất hiện ban lồi hoặc dưới da ở dạng mụn nước có kích thước từ 2 đến 10mm tại các vùng da như lòng bàn tay, chân, mông hoặc đầu gối. Thường thì chúng không gây ngứa hoặc đau.
-
Bệnh tiến triển sẽ gây nên vết loét miệng, gây khó khăn trong việc sinh hoạt và ăn uống của bệnh nhân. Các vết loét thường xuất hiện trên niêm mạc má, lợi hoặc dưới lưỡi với đường kính từ 2 đến 2mm.
Nhìn chung, triệu chứng của bệnh tùy thuộc vào cơ địa và sức khỏe của bệnh nhân. Ở những người khỏe mạnh, triệu chứng có thể chỉ là ban hồng, không có mụn nước,... Nhưng trong trường hợp nặng, bệnh có thể gây ra các triệu chứng như rối loạn tri giác, sốt cao, hoặc mê sảng,...
Bệnh chân tay miệng ở mức độ nhẹ có thể tự khỏi sau 7 đến 10 ngày chăm sóc tại nhà dưới sự hướng dẫn của bác sĩ. Trong trường hợp bệnh nhân xuất hiện các triệu chứng như nôn ói, sốt cao, co giật,... cần sớm đưa đến cơ sở y tế gần nhất để được khám và điều trị kịp thời, tránh hậu quả đáng tiếc.
Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp thực tế, một số đối tượng đã tái phát bệnh với chủng virus khác sau đó. Vì vậy, quá trình điều trị và phòng tránh cần phải tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ và thiết lập chế độ sống khoa học.
Sốt cao là một trong những dấu hiệu cho thấy bệnh đã phát triển nặng
3. Một số điều cần lưu ý khi chăm sóc bệnh nhân
Cần chú ý rằng chân tay miệng là bệnh lây nhiễm nhanh chóng từ người này sang người kia qua nước bọt, dịch từ mũi, phân,... khi chăm sóc bệnh nhân.
- Để bệnh nhân ăn thức ăn dễ tiêu, bổ sung nước qua nước lọc hoặc nước ép trái cây, tránh thực phẩm chiên rán, có vị chua, cay.
Sử dụng dung dịch sát khuẩn hoặc nước muối sinh lý để vệ sinh miệng, tay và chân cho bệnh nhân để tránh lây nhiễm.
Lưu ý vệ sinh sạch các vết bọng nước bằng dung dịch sát khuẩn phù hợp để tránh bội nhiễm và thực hiện cách ly giữa người bệnh và người khỏe mạnh.
Mặc dù chưa có loại vắc xin phòng tránh bệnh, nhưng mỗi người có thể tự bảo vệ bản thân qua các biện pháp đơn giản sau:
- Thực hiện việc rửa tay sạch sẽ đều đặn sau khi đi vệ sinh, trước và sau khi chuẩn bị thức ăn, và sau khi chăm sóc bệnh nhân mắc chân tay miệng.
Tránh tiếp xúc trực tiếp với bệnh nhân và không sử dụng chung đồ dùng cá nhân, đặc biệt là khi có triệu chứng của bệnh.