1. Tác giả của truyện ngắn 'Làng'
Kim Lân (1920-2007), tên thật Nguyễn Văn Tài, là một nhà văn nổi tiếng trong văn học Việt Nam. Sinh năm 1920 tại huyện Từ Sơn, Bắc Ninh, ông để lại dấu ấn với những tác phẩm xuất sắc và tinh thần gắn bó với đồng ruộng và cuộc sống nông thôn.
Kim Lân bắt đầu sự nghiệp viết văn từ năm 1941 và nhanh chóng nổi bật với các truyện ngắn. Các tác phẩm của ông thường được đăng tải trên các báo như 'Tiểu thuyết thứ bảy' và 'Trung Bắc chủ nhật'. Đam mê và sự cống hiến của ông đã tạo nên những tác phẩm độc đáo về cuộc sống và con người nông thôn Việt Nam.
Năm 2001, Kim Lân nhận Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật, một sự công nhận quan trọng cho đóng góp của ông trong lĩnh vực văn học. Những tác phẩm nổi bật của ông như 'Vợ nhặt', 'Làng', 'Nên vợ nên chồng' và nhiều tác phẩm khác đều thể hiện phong cách sáng tác đầy tình cảm và sâu sắc về cuộc sống và tâm hồn người nông thôn.
Phong cách sáng tác của Kim Lân luôn chân thật và sâu sắc, giúp độc giả dễ dàng cảm nhận và kết nối với các câu chuyện của ông. Ông đã sống gắn bó với đồng ruộng và viết về cuộc sống nông thôn không chỉ qua mô tả hiện thực mà còn qua những trải nghiệm và cảm xúc của một người hiểu rõ giá trị của nông dân. Kim Lân để lại di sản văn học quý giá và là nguồn cảm hứng cho các thế hệ nhà văn sau.
2. Tác phẩm 'Làng'
2.1. Tên gọi của tác phẩm
Tên gọi 'Làng' của truyện được Kim Lân lựa chọn với ý nghĩa sâu sắc. Thay vì dùng tên 'Làng Dầu' để chỉ một địa phương cụ thể như làng Chợ Dầu, tác giả đã chọn 'Làng' để phản ánh một vấn đề phổ biến hơn, áp dụng cho tất cả các làng quê và cuộc sống của người nông dân trên toàn quốc.
Nhan đề 'Làng' được chọn để phản ánh bức tranh toàn diện về cuộc sống nông thôn, không chỉ gói gọn trong một làng cụ thể. Tác giả muốn nhấn mạnh rằng các vấn đề và tình huống trong truyện không chỉ xảy ra ở một địa phương, mà tồn tại rộng rãi ở khắp các làng quê, bất kể vị trí hay vùng miền.
Tác phẩm 'Làng' mang tính đại diện, phản ánh những khó khăn, niềm vui và nỗi buồn của người nông dân Việt Nam từ một góc nhìn bao quát. Việc chọn nhan đề 'Làng' thay vì 'Làng Dầu' nhấn mạnh tầm quan trọng của cuộc sống nông thôn và giá trị của con người nông dân, không chỉ giới hạn trong một cộng đồng cụ thể.
2.2. Bối cảnh ra đời
Truyện ngắn 'Làng' của Kim Lân được viết và xuất bản trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp ở Việt Nam. Xuất hiện lần đầu trên tạp chí Văn Nghệ vào năm 1948, tác phẩm phản ánh giai đoạn quan trọng trong lịch sử Việt Nam, khi cuộc chiến tranh đang diễn ra và người dân nông thôn đối mặt với nhiều thử thách.
Việc viết 'Làng' trong thời điểm này thể hiện tinh thần đoàn kết và lòng yêu nước trong cuộc kháng chiến. Nhân vật ông Hai, một người nông dân bình thường, đại diện cho cuộc sống và cảm xúc của người nông dân trong giai đoạn đầy biến động. Tác giả Kim Lân qua nhân vật ông Hai phản ánh lòng yêu quê hương và những thay đổi, khó khăn do chiến tranh mang lại, đồng thời truyền tải thông điệp về tình yêu quê hương và lòng đoàn kết trong lịch sử Việt Nam.
2.3. Cấu trúc tác phẩm
Phần 1: Ông Hai trước khi biết tin làng Chợ Dầu theo giặc
Trước khi nhận được tin làng Chợ Dầu theo giặc, cuộc sống của ông Hai diễn ra bình thường và yên ả. Ông là một nông dân yêu quý và tự hào về làng quê của mình, nơi có những đồng cỏ xanh mướt và truyền thống văn hóa đặc sắc. Ông cảm thấy hạnh phúc với những đóng góp của làng Chợ Dầu cho đất nước và sống trong những kỷ niệm vui vẻ tại đây.
Phần 2: Tâm trạng của ông Hai khi nghe tin làng theo giặc
Khi ông Hai nghe tin đồn rằng làng Chợ Dầu đã theo kẻ thù, tâm trạng ông trở nên rối loạn và đau đớn. Những giấc mơ và ký ức đẹp về làng quê, nơi ông đã sống bao năm, bỗng trở nên nhạt nhòa và mất giá trị. Sự thật về việc làng quê bị kẻ thù chiếm đóng khiến ông cảm thấy tuyệt vọng và tan vỡ.
Phần 3: Tâm trạng của ông Hai khi nhận được thông tin xác nhận làng không theo giặc
Khi chủ tịch xã công bố rằng làng Chợ Dầu không theo kẻ thù, tâm trạng ông Hai hoàn toàn thay đổi. Ông cảm thấy vui mừng và tràn đầy hy vọng. Niềm tin và tự hào về làng quê của ông được khôi phục mạnh mẽ. Ông không chỉ vui vì làng quê không bị lạc hướng, mà còn vì tinh thần đoàn kết và tình yêu quê hương đã giúp làng Chợ Dầu giữ vững lý tưởng quốc gia. Ông chia sẻ tin vui này với mọi người, trở thành biểu tượng của lòng yêu nước và sự đoàn kết trong thời kỳ chiến tranh gian khổ.
2.4. Giá trị nghệ thuật
Về giá trị nội dung
Tác phẩm 'Làng' khắc họa sâu sắc giá trị nội dung về tình yêu làng quê, lòng yêu nước và tinh thần kháng chiến trong bối cảnh cuộc chiến tranh chống Pháp đầy khó khăn.
Thông qua hình ảnh nhân vật ông Hai, tác giả truyền tải những thông điệp quan trọng sau đây:
- Tình yêu quê hương: Nhân vật ông Hai thể hiện tình cảm sâu nặng và chân thành đối với làng quê Chợ Dầu của mình. Tự hào về nguồn gốc và truyền thống của làng được phản ánh rõ qua những suy nghĩ và hành động của ông Hai, tôn vinh giá trị cuộc sống nông thôn và văn hóa dân tộc.
- Lòng yêu nước: Trong bối cảnh kháng chiến chống Pháp, ông Hai là biểu tượng của tình yêu nước. Sự đoàn kết và trung thành với lý tưởng quốc gia được nhấn mạnh qua nhân vật này. Ông Hai sẵn sàng hy sinh và chiến đấu để bảo vệ quê hương, phản ánh giá trị quan trọng của lòng yêu nước trong cuộc đấu tranh giành độc lập.
Về giá trị nghệ thuật
Tác giả Kim Lân đã tài tình sử dụng các yếu tố nghệ thuật để xây dựng một tác phẩm văn học đặc sắc và sâu sắc:
- Xây dựng tình huống thắt nút và mở nút: Kim Lân khéo léo tạo ra tình huống căng thẳng và giải quyết một cách rõ ràng. Khi ông Hai nhận được tin đồn làng Chợ Dầu theo giặc, cảm xúc của ông biến động mạnh mẽ. Sự thay đổi này đánh dấu một điểm cao trong câu chuyện và gợi lên những cảm xúc sâu sắc ở độc giả.
- Khắc họa tâm lý nhân vật: Tác giả sử dụng miêu tả tâm lý qua hành động, suy nghĩ và lời nói của ông Hai. Điều này giúp độc giả hiểu rõ hơn về trạng thái tâm lý và tư duy của nhân vật chính. Sự chú trọng vào tâm lý nhân vật góp phần tạo nên một tác phẩm văn học đầy sâu sắc và cảm xúc.
3. Tóm tắt nội dung truyện ngắn 'Làng'
Trong truyện 'Làng' của Kim Lân, ông Hai là một nông dân ở làng Chợ Dầu, nơi ông rất tự hào và yêu quý. Cuộc sống của ông bị ảnh hưởng bởi chiến tranh và hoàn cảnh khó khăn, dẫn đến quyết định tản cư tìm kiếm cuộc sống tốt hơn. Khi nghe tin đồn rằng làng Chợ Dầu theo hướng Tây, ông rất lo lắng và đau khổ. Khi trở về làng, ông cảm thấy như mọi người đang nói về việc làng theo Tây. Dù muốn kiểm tra tin đồn, ông nhận ra rằng yêu quê hương là một điều, nhưng việc làng thay đổi chính trị là một chuyện khác. Sau khi chủ tịch xã xác nhận làng không theo Tây, ông Hai rất vui mừng và tự hào, chia sẻ tin vui với mọi người, thể hiện tình yêu và lòng tự hào sâu sắc của mình với cộng đồng.