Ngày nay, chúng ta phân chia một năm thành 4 mùa rõ ràng nhưng liệu bạn có biết rằng trong quá khứ, một năm được chia thành 24 tiết khí để mô tả rõ nét đặc điểm của từng mùa? 'Tiết khí' là những thời điểm đặc biệt trên quỹ đạo của trái đất khi quay quanh mặt trời. Mỗi tiết khí cách nhau 15 độ, tạo nên tổng cộng 24 tiết khí trong một năm.
Tháng 3 này, chúng ta chào đón Mùa Chia Xuân (xuân phân có nghĩa là 'chia đều mùa xuân') khi mặt trời chiếu thẳng vào xích đạo, làm cho thời gian của ngày và đêm trở nên gần như bằng nhau trên toàn cầu. Xuân Phân là ngày giữa mùa xuân trong lịch âm và là ngày chính thức đầu tiên của mùa xuân ở Mỹ và nhiều quốc gia Âu Mỹ.
Vào ngày Xuân Phân hoặc Thu Phân, mặt trời mọc từ hướng Đông và lặn từ hướng Tây.
Theo truyền thống, tiết Xuân Phân (vernal equinox) bắt đầu vào khoảng ngày 20 hoặc 21/3 và kết thúc vào khoảng ngày 4 hoặc 5/4 theo lịch Gregory, tùy thuộc vào múi giờ Đông Á khi tiết Thanh Minh bắt đầu. Ở Nam bán cầu, thời điểm này là tiết Thu Phân (autumnal equinox). Tại một số quốc gia như Hoa Kỳ và châu Âu (ở Bắc bán cầu), ngày này được coi là ngày đầu tiên của mùa xuân theo quan sát thiên văn. Xuân Phân đánh dấu sự khởi đầu của mùa xuân ở Bắc bán cầu, bao gồm cả Việt Nam. Đây là thời điểm mà tự nhiên bắt đầu bừng nảy, cây cỏ rợp phong.
Ở Việt Nam, Xuân Phân được tổ chức với nhiều nghi lễ, từ viếng chùa để cầu an lành cho gia đình cho đến tụ họp bạn bè, người thân trong gia đình. Ở một số nơi, người dân còn tổ chức các lễ hội cầu mưa, hy vọng một mùa màng bội thu, mưa gió như ý.
I - Mùa Xuân Trên Bức Tranh:
Hình ảnh của Xuân Phân đã thâm nhập sâu vào văn hóa thơ ca Việt từ hàng thế kỷ, mang theo mình những ý nghĩa và cảm xúc đa dạng.
1. Biểu tượng của sự sống: Xuân Phân là thời điểm mà tự nhiên bắt đầu tỉnh giấc sau một mùa đông lạnh giá. Cây cỏ rợp phong nảy lộc, hoa lá đua nhau nở rộ.
'Những cánh hoa xanh tươi lay động trong gió
Gió nhẹ đưa hương tỏa bốn phương'
(Mùa Xuân - Hàn Mặc Tử)
2. Đánh Thức Niềm Vui và Hy Vọng: Xuân Phân đem đến cho chúng ta cảm giác của sự bắt đầu mới, một tương lai rạng rỡ.
Xuân về rồi, đất trời hồi sinh
Mọi người hân hoan, phấn khởi đón chào Tết
(Xuân Đã Đến - Nguyễn Bính)
3. Nỗi Niềm Trong Kiếp Nhân Sinh: Xuân Phân cũng là thời điểm để chúng ta nhìn lại bản thân, suy ngẫm về cuộc đời. Một số tác giả đã sử dụng hình ảnh của Xuân Phân để diễn đạt nỗi buồn, sự hối tiếc về thời gian trôi đi quá nhanh.
Xuân về muộn, hoa đào héo rũ
Sân vườn ướt mưa, bụi phủ hoa xoan
(Cuối Xuân - Nguyễn Du)
4. Ý Nghĩa của Sự Cân Đối: Xuân Phân, với việc ngày đêm ngang bằng, cũng là biểu tượng cho sự cân đối trong cuộc sống.
'Sống giữa dòng khổ mênh mông
Không biết bến, không biết bờ'
(Bến Đò Xuân - Bà Huyện Thanh Quan)
II - Xuân Phân trong Truyền Thống:
Trong thời kỳ phong kiến, các bậc vua thường tổ chức các lễ hội cầu mùa nhân dịp Xuân Phân. Đây cũng là thời điểm mà các triều đình đánh giá năng lực của quan lại, khen thưởng những người có thành tựu và trừng phạt những người có lỗi lầm. Xuân Phân là một trong những tiết khí quan trọng trong lịch sử Việt Nam, mang đầy ý nghĩa về văn hóa, nông nghiệp và tinh thần của người dân.
III - Tác Động của Xuân Phân:
Xuân Phân là thời điểm mà lượng ánh sáng mặt trời tăng lên, kích thích cơ thể sản xuất melatonin, một loại hormone quan trọng điều chỉnh chu kỳ ngủ - thức.
Cảm Giác Buồn Ngủ: Một số người có thể cảm thấy buồn ngủ hơn vào mùa xuân do lượng melatonin tăng lên.
Nhiệt Độ: Sự tăng nhiệt độ sau Xuân Phân có thể ảnh hưởng đến cân bằng nội tiết và gây ra một số thay đổi về tâm trạng và hành vi.
Tâm Trạng: Mùa xuân thường gắn liền với cảm giác vui vẻ, lạc quan. Ánh sáng mặt trời và nhiệt độ tăng lên có thể thúc đẩy sản xuất serotonin, một loại hormone giúp cải thiện tâm trạng.
Hệ Miễn Dịch: Mùa xuân có thể là thời điểm hệ miễn dịch suy yếu do sự biến đổi thời tiết. Cần bổ sung vitamin và khoáng chất để tăng cường hệ miễn dịch.
Phấn Hoa: Lượng phấn hoa tăng cao vào mùa xuân có thể gây dị ứng cho một số người. Cần tránh tiếp xúc với các chất dị ứng và sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ.
Chú Ý: Một số người có thể trải qua chứng rối loạn cảm xúc theo mùa (SAD) vào mùa xuân.
IV - Những Trải Nghiệm Mới Trong Ngày Xuân Phân:
1. Thời Gian Lí Tưởng để Khám Phá Vũ Trụ và Quan Sát Bầu Trời Đêm.
Vào ngày 20 tháng 3 năm 2024, vào lúc 10:59 (UTC), Mặt Trời sẽ đi qua điểm Xuân Phân. Bạn có thể quan sát sự kiện này bằng kính thiên văn hoặc ống nhòm. Điểm Xuân Phân nằm trong chòm sao Song Ngư.
Trong mùa Xuân, bạn có thể thưởng thức nhiều chòm sao đẹp trên bầu trời như Chòm sao Đại Hùng (Ursa Major); Chòm sao Tiểu Hùng (Ursa Minor); Chòm sao Lạp Hộ (Orion); Chòm sao Kim Ngưu (Taurus); Chòm sao Song Tử (Gemini).
Hãy tham gia các nhóm để trải nghiệm nhiều điều mới thú vị nhé:
Đài Thiên Văn TP. Hồ Chí Minh: https://www.facebook.com/vietastro.haac/?locale=vi_VN
Hội Thiên Văn Hà Nội: https://www.facebook.com/thienvanhanoi/?locale=vi_VN
Câu Lạc Bộ Thiên Văn Học TP. Hồ Chí Minh: https://www.facebook.com/clbusac/
Trung Tâm Khoa Học và Công Nghệ Vũ Trụ Việt Nam: http://www.sti.vast.ac.vn/
Đại Học Khoa Học Tự Nhiên - Đại Học Quốc Gia TP. Hồ Chí Minh: https://hcmus.edu.vn/
2. Dành Thời Gian Cho Thiên Nhiên:
Trong mùa Xuân, khi ánh sáng mặt trời tươi sáng hơn, cây cỏ bắt đầu nảy mầm và mọc lên. Nhiều loài động vật bắt đầu hoạt động trở lại sau mùa Đông. Dành thời gian cho thiên nhiên giúp bạn kết nối với thế giới tự nhiên và cảm nhận sự sống động của mùa Xuân. Dạo chơi trong công viên, ngắm cây cỏ nảy mầm và cảm nhận sự ấm áp của ánh nắng mặt trời. Tắm nắng để hấp thụ vitamin D, giúp cải thiện tâm trạng và tăng cường hệ miễn dịch. Trồng cây hoặc hoa trong nhà hoặc khu vườn của bạn.
Bạn có thể tham gia các hoạt động sau đây nhé
Dạo bước hoặc đi dạo dài trong công viên hoặc khu rừng Vườn Quốc Gia Cúc Phương; Vườn Quốc Gia Phong Nha - Kẻ Bàng; Đà Lạt; Sapa….
Tham gia các hoạt động tình nguyện bảo vệ môi trường: WildAct; AnimalsAsia; WWF Vietnam; WildAid;......
Làm vườn tại nhà; ngắm bình minh và hoàng hôn; thể dục ngoài trời;....
3. Lập Kế Hoạch Cho Mục Tiêu Mới:
Năng lượng của mùa Xuân có thể truyền cảm hứng cho bạn bắt đầu những dự án mới và đạt được những mục tiêu mới. Việc đặt ra mục tiêu và lập kế hoạch giúp bạn tập trung nỗ lực và tăng khả năng thành công. Suy nghĩ về những điều bạn muốn đạt được trong năm nay. Ghi lại những mục tiêu của bạn và lập kế hoạch để đạt được chúng. Bắt đầu thực hiện những bước nhỏ để biến mục tiêu của bạn thành hiện thực.
Một số Công Cụ Hỗ Trợ
4. Kết Nối với Những Người Thân Yêu:
Mối Quan Hệ Xã Hội Quan Trọng Đối với Sức Khỏe Tinh Thần và Thể Chất. Dành Thời Gian cho Những Người Thân Yêu giúp Bạn Cảm Thấy Hạnh Phúc và Được Yêu Thương. Tham Gia Các Hoạt Động Xã Hội hoặc Cộng Đồng giúp Bạn Kết Nối với Những Người Có Cùng Sở Thích và Tạo Dựng Những Mối Quan Hệ Mới. Sinh Hoạt: Giúp Đỡ Những Người Có Hoàn Cảnh Khó Khăn Mang lại cho Bạn Cảm Giác Hài Lòng và Ý Nghĩa Trong Cuộc Sống.
5. Học Hỏi Những Điều Mới:
Học Hỏi Những Điều Mới giúp Bạn Phát Triển Bản Thân và Mở Rộng Tầm Nhìn. Khoa Học và Công Nghệ Luôn Phát Triển Không Ngừng việc Học Hỏi Những Điều Mới giúp Bạn Cập Nhật Những Kiến Thức Mới Nhất và Ứng Dụng Chúng vào Cuộc Sống. Trải Nghiệm Những Nền Văn Hóa Mới giúp Bạn Hiểu Biết về Thế Giới Xung Quanh và Mở Rộng Tầm Nhìn.
Một Số Nền Tảng Mình Tìm Thấy Có Thể Hỗ Trợ Bạn Nè!!
Skillshare: Nơi bạn có thể tham gia các khóa học trực tuyến từ nhiều lĩnh vực như thiết kế, nhiếp ảnh, kinh doanh, nấu ăn.
MyBook: Một nền tảng kết nối giữa các bạn trẻ với các hoạt động đa dạng
Đại Học của Mọi Người: Trường đại học trực tuyến miễn phí cung cấp các khóa học đa dạng, giúp bạn nâng cao trình độ học vấn.
Highbrow: Gửi email tóm tắt kiến thức về nhiều chủ đề mỗi ngày, giúp bạn tiếp thu kiến thức mới một cách dễ dàng.
Investopedia: Cung cấp kiến thức về tài chính, đầu tư, giúp bạn quản lý tài chính cá nhân hiệu quả.
Brain Pump: Chia sẻ các video ngắn giải thích các khái niệm khoa học một cách đơn giản, dễ hiểu.
Spreeder: Giúp bạn đọc nhanh và hiểu sâu hơn bằng cách loại bỏ các từ ngữ không cần thiết.
TED-Ed: Cung cấp các bài giảng video ngắn, hoạt hình về nhiều chủ đề khoa học, giáo dục, giúp bạn học tập một cách sinh động.
Factsie: Chia sẻ các sự thật thú vị về lịch sử, khoa học, giúp bạn mở rộng kiến thức chung.
Bạn ơi, Xuân phân là thời điểm của sự khởi đầu mới và tiềm năng vô hạn. Hãy tận dụng năng lượng của mùa xuân để chào đón những điều mới mẻ. Đây là thời gian lý tưởng để bắt đầu lại, gieo mầm cho những ý tưởng mới và phát triển bản thân nha.
Tác Giả: Thu Hà