[THTT_Chuyện Của Từ] Quyền Được Đau Khổ

Bạn có bao giờ cảm thấy tự trách mình vì không biết trân trọng những gì mình có, vì không đủ mạnh mẽ để vượt qua những khó khăn trong cuộc sống? Bạn có bao giờ cảm thấy bị áp lực từ những lời khuyên, những lời động viên, những lời nhắc nhở về sự tích cực, về sự may mắn, về sự biết ơn? Bạn có bao giờ cảm thấy bị so sánh, bị đánh giá, bị phán xét vì nỗi đau của mình, vì cách mà mình đối mặt với nỗi đau đó?

Nếu bạn có những cảm giác này, bạn không phải là người duy nhất. Bạn cũng không phải là người sai lầm, người vô ơn, người yếu đuối. Bạn chỉ là một con người bình thường, chính vì vậy mà bạn có quyền đau khổ, có quyền thể hiện nỗi đau của mình, và có quyền được chấp nhận, tôn trọng vì nỗi đau đó. Tuy nhiên, sự đánh giá và phán xét về những cảm xúc tiêu cực lại chính là biểu hiện của lối tư duy tích cực độc hại, và đôi khi sự tích cực ở mức không cần thiết này lại đem đến cho thế giới nội tâm của chúng ta những tác hại vô cùng nguy hiểm.

1.     Tích cực độc hại là gì?

Trong thời đại công nghệ hiện nay, khi mà con người phải đối mặt với nhiều áp lực, nhiều thách thức, nhiều khủng hoảng, việc duy trì một tâm thái tích cực, lạc quan, biết ơn là rất quan trọng. Tuy nhiên, không phải lúc nào cũng dễ dàng để có thể làm được điều đó. Đôi khi, chúng ta cũng cần được buông bỏ, được khóc, được than thở, được chia sẻ những nỗi buồn, những nỗi lo, những nỗi sợ của mình. Đôi khi, chúng ta cần được nghe những lời an ủi, những lời đồng cảm, những lời khích lệ, những lời thấu hiểu từ người khác. Đôi khi, chúng ta cần được nhận ra rằng nỗi đau của mình là hợp lý, là bình thường, là có ý nghĩa.

Nhưng thay vào đó, chúng ta lại phải đối mặt với một thái độ khác, một thái độ được coi là tích cực độc hại. Tích cực độc hại là một hình thức của sự phủ nhận, sự bỏ qua, sự coi thường, sự phán xét nỗi đau của bản thân hoặc của người khác, dưới danh nghĩa của sự tích cực, sự lạc quan, sự biết ơn. Tích cực độc hại là một cách để trốn tránh, bỏ qua, che giấu những cảm xúc tiêu cực, những vấn đề thực tế, những khó khăn trong cuộc sống, bằng cách áp đặt một quan điểm quá mức lạc quan, quá mức hài hòa, quá mức hoàn hảo.

Tích cực độc hại có thể khiến chúng ta bị tổn thương, mất niềm tin vào bản thân hoặc vào người khác, bằng cách so sánh, bằng cách đánh giá, bằng cách phán xét nỗi đau của chính mình và của những người xung quanh, khiến chính bản thân, hay những người xung quanh đang chịu đau đớn cảm thấy xấu hổ, cảm thấy tội lỗi vì nỗi đau đó.

2.     Một số biểu hiện của tích cực độc hại

Tích cực độc hại có thể xuất hiện ở nhiều hình thức, nhiều ngữ cảnh, nhiều mức độ khác nhau. Dưới đây là một số ví dụ về tích cực độc hại mà bạn có thể đã từng gặp phải, từng làm, hoặc từng nghe: 

• Khi bạn đang cảm thấy buồn, mệt mỏi, chán nản vì một vấn đề nào đó trong cuộc sống, bạn bị người khác nói rằng: “Có biết bao nhiêu người khác đang khổ sở hơn bạn, đang thiếu thốn hơn bạn, đang chết đói hơn bạn, mà tại sao bạn lại than phiền, kêu ca, không biết trân trọng những gì bạn có? Bạn phải biết ơn vì bạn còn sống, còn khỏe mạnh, còn có gia đình, còn có bạn bè, còn có công việc, còn có tiền bạc, còn có tất cả những thứ mà người khác không có. Bạn phải hạnh phúc vì bạn có một cuộc sống tốt đẹp, bạn không có quyền đau khổ, bạn không có quyền buồn bã.”
• Khi bạn đang cảm thấy lo lắng, sợ hãi, hoang mang vì một tình huống nào đó trong cuộc sống, bạn bị người khác nói rằng: “Đừng lo lắng quá, mọi chuyện sẽ ổn thôi, bạn chỉ cần nghĩ tích cực. Bạn phải tự tin, phải vui vẻ, phải hạnh phúc, phải lạc quan, phải tích cực, phải biết ơn vì bạn có cơ hội để trải qua những thử thách, những khó khăn, những rủi ro trong cuộc sống.”
• Khi bạn đang cảm thấy tức giận, bực bội, phẫn nộ vì một sự việc nào đó trong cuộc sống, bạn bị người khác nói rằng: “Đừng tức giận quá, mọi chuyện sẽ qua thôi. Bạn không nên để bản thân bị ảnh hưởng bởi những cảm xúc tiêu cực, những suy nghĩ tiêu cực, những hành động tiêu cực. Bạn phải kiềm chế, phải bình tĩnh, phải hạnh phúc, phải lạc quan, phải tích cực, phải biết ơn”

Bạn có thể thấy rằng những lời nói như vậy không chỉ không giúp bạn cảm thấy tốt hơn, mà còn làm bạn cảm thấy tổn thương, bị bỏ rơi, bị cô lập hơn. Những lời nói như vậy không chỉ không giải quyết được vấn đề của bạn, mà còn làm bạn mất đi cơ hội để phát hiện ra gốc rễ của những cảm xúc “tiêu cực” ấy và học cách hài hòa, xử lý nó, làm bạn mất đi sự kết nối, sự gần gũi, sự ủng hộ.

3.      Cách đối phó với tích cực độc hại

Tích cực độc hại là một hiện tượng phổ biến trong xã hội hiện đại, khi mà mọi người đều muốn trông thật hoàn hảo, thật hạnh phúc, thật thành công trước mắt người khác. Tuy nhiên, tích cực độc hại không mang lại lợi ích gì cho sức khỏe tinh thần, mà còn có thể gây ra nhiều hậu quả tiêu cực, như căng thẳng, trầm cảm, cô đơn, tự ti, mất lòng tin, mất niềm tin. Vì vậy, chúng ta cần biết cách đối phó với tích cực độc hại, để bảo vệ bản thân và người thân khỏi những tổn thương không đáng có.

• Hãy nhớ rằng mọi cảm xúc của bạn xảy ra đều có lí do và những cảm xúc ấy đều xứng đáng được quan trọng nhất để đối phó với tích cực độc hại. Bạn cần nhận ra rằng cảm xúc của mình là hợp lý, là bình thường, là có ý nghĩa, và không có gì sai trái khi bạn cảm thấy như vậy. Bạn cũng cần chấp nhận rằng cảm xúc dù tốt hay xấu thì chúng đều là một phần của bản thân, là một phần của cuộc sống, và không có gì xấu hổ, tội lỗi khi bạn thể hiện nó. Bạn cần tôn trọng và quý trọng từng cung bậc cảm xúc của mình, vì nó chính là nguồn động lực, là nguồn học hỏi, giúp bạn hiểu rõ và ngày càng hoàn thiện bản thân theo cách mà bạn muốn.
• Đừng ngần ngại biểu lộ và chia sẻ cảm xúc của mình. Đây là bước thứ hai và cũng rất quan trọng để đối phó với tích cực độc hại. Hãy chia sẻ cảm xúc của mình với những người mà bạn tin tưởng, mà bạn yêu quý, mà bạn cảm thấy thoải mái, để nhận được sự an ủi, sự đồng cảm, sự khích lệ, sự thấu hiểu từ họ. Bạn cần tìm kiếm sự giúp đỡ, sự hỗ trợ, sự tư vấn từ những người có kinh nghiệm, thậm chí là những chuyên gia, nếu bạn cảm thấy cần thiết, để có được những lời khuyên, những lời hướng dẫn, những lời giải đáp cho những vấn đề của mình.
• Bước cuối cùng và cũng rất quan trọng để đối phó với tích cực độc hại đó chính là: Tìm kiếm và duy trì sự cân bằng giữa tích cực và tiêu cực. Hãy dành thật nhiều thời gian nói chuyện với bản thân và tìm ra điểm cân bằng giữa tích cực và tiêu cực, giữa lạc quan và thực tế, giữa biết ơn và đòi hỏi, giữa hạnh phúc và đau khổ, trong cuộc sống của chính mình.

Chúng ta có quyền đau khổ, và cũng có quyền hạnh phúc. Vì vậy đừng để tích cực độc hại cướp đi quyền lợi đó, hãy sống một cuộc sống cân bằng, thực tế, và đầy ý nghĩa theo cách của bạn. Hãy nhớ rằng, chúng ta không đơn độc, không vô nghĩa; chúng ta là những con người đặc biệt và tuyệt vời theo cách riêng; chúng ta có thể làm được tất cả, nếu chúng ta tin vào bản thân, tin vào nhau, và tin vào cuộc sống.

Tác giả: Thu Trang