Một Sơ Lược Về Trí Tuệ Nhân Tạo
Trí Tuệ Nhân Tạo (Artificial Intelligence - AI) là một lĩnh vực công nghệ trong đó máy tính và hệ thống máy tính được lập trình để thực hiện những nhiệm vụ mà trước đây chỉ con người mới có thể thực hiện được. Sự phát triển của AI đã tạo ra nhiều cơ hội và thách thức cho xã hội và kinh tế toàn cầu.
Khái Niệm Về Trí Tuệ Nhân Tạo Đã Xuất Hiện Từ Những Năm 1950 và Từ Đó, Lĩnh Vực Này Đã Trải Qua Nhiều Giai Đoạn Phát Triển Đáng Kể. Các Công Nghệ AI Như Học Máy, Thị Giác Máy Tính, Xử Lý Ngôn Ngữ Tự Nhiên và Robot Đã Được Phát Triển và Áp Dụng Rộng Rãi Trong Nhiều Lĩnh Vực Khác Nhau.
AI Đã Được Áp Dụng Trong Nhiều Lĩnh Vực Như Y Tế, Tài Chính, Sản Xuất, Giao Thông Vận Tải, Quảng Cáo và Nhiều Lĩnh Vực Khác. Các Ứng Dụng Của AI Như Hệ Thống Chẩn Đoán Bệnh, Tự Động Hóa Quy Trình Sản Xuất, Dịch Thuật Tự Động, Xe Tự Lái và Trợ Lý Ảo Đã Mang Lại Nhiều Lợi Ích và Tiện Ích Cho Xã Hội.
Tuy Nhiên, Sự Phát Triển Của AI Cũng Mang Lại Cả Cơ Hội Và Thách Thức, Sự Phát Triển Của AI Đem Lại Cơ Hội Lớn Cho Sự Tiến Bộ Công Nghệ và Tạo Ra Giá Trị Kinh Tế Mới. Tuy Nhiên, Cũng Có Những Thách Thức Như Vấn Đề Về Quyền Riêng Tư, An Ninh Thông Tin, Tác Động Đến Thị Trường Lao Động và Đạo Đức Trong Việc Sử Dụng Công Nghệ.
Công Nghệ Trí Tuệ Nhân Tạo Đang Phát Triển Mạnh Mẽ Với Việc Áp Dụng Các Kỹ Thuật Mới Như Học Sâu (Deep Learning), Học Tăng Cường (Reinforcement Learning) và Mạng Nơ-Ron Nhân Tạo (Artificial Neural Networks). Dự Kiến Trong Tương Lai, Trí Tuệ Nhân Tạo Sẽ Tiếp Tục Phát Triển và Ứng Dụng Rộng Rãi Trong Nhiều Lĩnh Vực Khác Nhau.
Vì Sao Trí Tuệ Nhân Tạo Không Thể Thay Thế Con Người?
Công Cụ Trí Tuệ Nhân Tạo Rất Mạnh Mẽ, Hiện Đang Đọc Được 50%, Trong Đó Một Số Lĩnh Vực Đã Lên Đến 70-80% Của Con Người. Ví Dụ: Khi Mình Làm Nội Dung Đôi Lúc Mình Sẽ Phải Lên Ý Tưởng Thủ Công, Nếu Đã Hết Ý Tưởng Thì Việc Ứng Dụng Trí Tuệ Nhân Tạo Vào Nội Dung Sẽ Cho Ra Nhiều Ý Tưởng Hơn, Hoàn Tất Một Nội Dung Sẽ Nhanh Hơn Mình.
Tuy Nhiên, Phần Lớn Phong Cách Văn Chương Của Trí Tuệ Nhân Tạo Còn Cứng Nhắc, Không Có Cảm Xúc, Vậy Nên Vẫn Sẽ Cần Tính Chuyên Môn Và Cảm Xúc Của Con Người Để Có Thể Ứng Dụng Nó Một Cách Tốt Nhất.
Mặc Dù Trí Tuệ Nhân Tạo Có Thể Hỗ Trợ Trong Việc Xử Lý Dữ Liệu Lớn Và Tác Vụ Lặp Đi Lặp Lại, Nhưng Không Thể Tạo Ra Ý Tưởng Mới Hay Giải Quyết Vấn Đề Một Cách Sáng Tạo Như Con Người. Bởi Bộ Óc Con Người Có Nhiều Chuỗi Nơron, Chúng Ta Được Sinh Ra Với Khả Năng Tư Duy Linh Hoạt Và Đưa Ra Những Giải Pháp Mới, Hơn Hết Chúng Ta Có Khả Năng Cảm Nhận, Hiểu Biết Và Đánh Giá Các Tình Huống Phức Tạp, Trí Tuệ Nhân Tạo Chỉ Nhận Lệnh Từ Mã Hóa Được Cài Đặt Và Được Lập Trình Sẵn.
Trí Tuệ Nhân Tạo Thường Có Độ Chính Xác Cao Trong Việc Thực Hiện Các Tác Vụ Cụ Thể Mà Nó Được Lập Trình, Nhưng Có Thể Gặp Lỗi Nếu Không Có Dữ Liệu Đủ Hoặc Mô Hình Không Chính Xác. Thế Nhưng Con Người Lại Có Khả Năng Đưa Ra Quyết Định Dựa Trên Nhiều Yếu Tố, Bao Gồm Cảm Xúc, Giá Trị Và Kiến Thức, Nhưng Cũng Có Thể Gặp Sai Lầm Do Tác Động Của Cảm Xúc Và Thái Độ Cá Nhân.
Ngoài ra, con người có khả năng tương tác xã hội, có cảm xúc và ý thức đạo đức để điều chỉnh hành vi một cách phù hợp nhất. Trái lại, AI thường không thể tương tác xã hội tự nhiên và thiếu khả năng cảm nhận và hiểu biết sâu sắc về con người.
Trong xử lý thông tin và học hỏi, AI có những ưu điểm vượt trội, trong khi con người có những khả năng đặc biệt như sáng tạo, tương tác xã hội và giải quyết vấn đề phức tạp. Kết hợp AI và con người một cách đúng đắn có thể tạo ra sức mạnh lớn và mang lại giá trị cao hơn cho xã hội và công nghiệp.
Những lợi ích mà AI mang lại cho con người
Một số người nói biết sử dụng AI như hổ mọc thêm cánh, về mặt thủ công thì AI là một cộng sự tuyệt vời, giúp chúng ta có thêm nhiều thời gian cho những vấn đề lớn hơn. Chúng ta cũng có thể tạo ra nhiều ý tưởng hay ho hơn nhờ những ý tưởng được AI đề xuất.
Ngoài việc gợi ý phát triển nội dung, AI còn có thể trở thành mentor thực sự trong nhiều lĩnh vực: Học một ngôn ngữ mới, phân tích trong đầu tư, cải thiện năng suất làm việc, tham khảo định hướng nghề nghiệp. AI như một nguồn tìm kiếm khổng lồ, nhanh chóng và phong phú nhất hiện nay, độ chính xác cũng rất cao.
Với sự phát triển vượt trội của AI, sau vài năm nữa, thời đại AI sẽ bắt đầu, ảnh hưởng mạnh mẽ đến thị trường lao động. Một số công cụ AI mà tôi biết là: Chat GPT, Midjourney, Sora hay Gemini, Sider AI,... về phân tích hình ảnh thì là Copilot.
Ngoài ra, AI có khả năng cung cấp các dịch vụ được cá nhân hóa và tùy chỉnh dựa trên hành vi và sở thích riêng của người dùng.
AI có khả năng phân tích dữ liệu phức tạp để đưa ra các dự đoán chính xác và hỗ trợ người dùng trong việc đưa ra quyết định.
Hơn nữa, AI có thể hỗ trợ trong việc phát hiện và ngăn chặn các hành vi độc hại hoặc tấn công mạng.
Tác hại của việc lạm dụng AI
Cùng với những lợi ích vượt trội trong xã hội và cuộc sống, nếu chúng ta lạm dụng và phụ thuộc quá mức vào AI, cũng có thể gây ra những hậu quả không thể đoán trước.
AI cũng có thể mất kiểm soát khi thiếu sự giám sát và thực hiện những hành vi không đúng đắn, dẫn đến các hậu quả không mong muốn.
Việc lạm dụng AI có thể dẫn đến sự tập trung quá mức dữ liệu vào một số tổ chức lớn, tạo ra sự độc quyền và ảnh hưởng không tốt đến sự cạnh tranh và quyền riêng tư của người dùng.
Sự tự động hóa do AI có thể gây ra việc mất việc làm cho nhiều người trong các ngành nghề mà AI có thể thay thế.
AI có khả năng tạo ra các hệ thống không công bằng hoặc phân biệt đối xử dựa trên các đặc điểm cá nhân của người dùng.
Nếu không được bảo vệ cẩn thận, AI có thể trở thành mục tiêu cho các cuộc tấn công mạng và gây nguy cơ bảo mật cho dữ liệu và thông tin cá nhân.
Vai trò của con người trong việc sử dụng trí tuệ nhân tạo
Vai trò của con người trong việc sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) là rất quan trọng và không thể thay thế bằng công nghệ.
Xây dựng mục tiêu và chiến lược rõ ràng: Con người cần đặt ra mục tiêu và chiến lược sử dụng trí tuệ nhân tạo một cách cụ thể để đảm bảo hiệu quả và giá trị cho tổ chức hoặc cá nhân.
Thu thập và chuẩn bị dữ liệu một cách kỹ lưỡng: Con người phải đảm bảo rằng dữ liệu được sử dụng để huấn luyện mô hình trí tuệ nhân tạo là chất lượng và đại diện. Việc chuẩn bị dữ liệu đóng vai trò quan trọng trong việc đạt được kết quả chính xác từ trí tuệ nhân tạo.
Huấn luyện và điều chỉnh mô hình một cách cẩn thận: Con người cần tham gia vào quá trình huấn luyện và điều chỉnh mô hình trí tuệ nhân tạo để đảm bảo hoạt động chính xác và đáp ứng được nhu cầu cụ thể.
Giám sát và đánh giá hiệu suất định kỳ: Con người cần theo dõi hoạt động của trí tuệ nhân tạo, đánh giá hiệu suất và đề xuất các cải tiến hoặc điều chỉnh cần thiết để tối ưu hóa hoạt động của công nghệ này.
Đưa ra quyết định cuối cùng sau cùng: Dù trí tuệ nhân tạo có thể cung cấp thông tin và dự đoán, quyết định cuối cùng vẫn nằm trong tay con người. Con người cần kết hợp thông tin từ trí tuệ nhân tạo với kiến thức, kinh nghiệm và giá trị cá nhân để đưa ra quyết định đúng đắn.
Các xu hướng của trí tuệ nhân tạo có thể phát triển trong tương lai
Hiện nay, không thể phủ nhận rằng Trí tuệ Nhân tạo đang phát triển mạnh mẽ ở khắp mọi nơi trên thế giới. Trong thập kỷ tiếp theo, dự đoán rằng sẽ xuất hiện nhiều xu hướng quan trọng trong lĩnh vực này. Đầu tiên, việc phát triển mạnh mẽ của học máy và học sâu sẽ tiếp tục tạo ra những ứng dụng mới và cải tiến hiệu suất. Thứ hai, Trí tuệ Nhân tạo sẽ ngày càng được tích hợp vào các ngành công nghiệp khác nhau như y tế, tài chính và sản xuất. Thứ ba, việc sử dụng dữ liệu lớn và đám mây sẽ giúp tăng cường khả năng xử lý và phân tích thông tin của Trí tuệ Nhân tạo. Các xu hướng khác bao gồm việc phát triển Trí tuệ Nhân tạo tự học, Trí tuệ Nhân tạo giọng nói và ứng dụng Trí tuệ Nhân tạo trong việc giải quyết các vấn đề xã hội.
Hiện nay, có một sáng kiến về ô tô tự hành tích hợp Trí tuệ Nhân tạo đem lại nhiều tiện ích cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, cũng có nhiều suy nghĩ về giá trị đạo đức mà ô tô tự hành mang lại.
Những người không tin vào Trí tuệ Nhân tạo của hiện tại sẽ giống như những người chống lại Internet cách đây hơn 20 năm và coi thường Tiktok ở Việt Nam cách đây 4-5 năm. Bạn không thể chống lại nó, bởi vì đó là xu thế tất yếu của con người. Bạn có thể không quan tâm, nhưng nó vẫn sẽ phát triển và bạn sẽ bị bỏ lại phía sau!
Tác giả: Thùy Trang