Buzz
Thú mỏ vịt có giác quan thứ sáu để phát hiện tín hiệu điện trong nước, điều mà chúng ta nghĩ chỉ động vật dưới nước mới có thể làm được, như cá mập.
Khi khám phá cơ chế sinh học của thú mỏ vịt, người ta sẽ phát hiện ra đây là một loài động vật đầy những mâu thuẫn thú vị. Thú mỏ vịt là động vật có vú nhưng lại đẻ trứng, một tính chất ngược lại so với những gì chúng ta thường biết về động vật có vú. Bên cạnh đó, hình dáng của thú mỏ vịt có thể khiến chúng trông như kết quả của sự kết hợp kỳ lạ giữa vịt, hải ly và thằn lằn do một nhà khoa học điên rồ sáng tạo ra.
Thú mỏ vịt có hình dạng và chân lý tưởng cho cuộc sống dưới nước, nhưng mắt và tai của chúng lại tiến hóa để hoàn toàn phù hợp với môi trường đất liền. Tương tự như con người khi mắt mở dưới nước, thú mỏ vịt gặp khó khăn và thậm chí không thể nhìn rõ gì. Mặc dù săn mồi dưới nước, thú mỏ vịt gần như bị mù và điếc khi di chuyển trong môi trường này. Chúng sẽ nhắm hoàn toàn mắt khi xuống nước, điều này làm cho việc săn mồi của chúng trở nên đặc biệt hơn.
Đầu của thú mỏ vịt dài và không có vòng tai ngoài, thay vào đó là các rãnh cơ giúp chúng đóng lại khi lặn, khiến giác quan về mùi, thị giác và thính giác hoàn toàn vô dụng. Mỏ của chúng, giống như mỏ vịt, có lớp màng nướu sừng hóa tạo thành các miếng mới dán vào nó. Thú mỏ vịt không có răng và chỉ có hai lỗ mũi nhỏ ở rìa mỏ, đóng chặt khi xuống nước.
Vậy làm thế nào thú mỏ vịt có thể tìm thức ăn khi hai giác quan quan trọng này không hoạt động? Câu trả lời nằm ở khả năng đặc biệt giống như cá mập. Các nhà khoa học đã phát hiện rằng thú mỏ vịt chia sẻ một số gen đặc trưng với cá mập, giúp chúng săn mồi khi cả tai và mắt đều đóng lại.
Thú mỏ vịt sống chủ yếu ở các con sông và hồ nước ngọt ở miền đông Australia. Chúng là những động vật hoạt động vào ban đêm và dành phần lớn thời gian săn mồi dưới nước. Thức ăn chính của chúng bao gồm các loài côn trùng thủy sinh, giun và các loài động vật giáp xác nhỏ.
Thú mỏ vịt có thể nín thở và dưới nước được trung bình khoảng 120 giây. Khi không thể nhìn thấy dưới nước, chúng phụ thuộc vào mõm để hoạt động như 'mắt'. Mõm phẳng của thú mỏ vịt là một trong những đặc điểm nổi bật của chúng. Lớp da mềm mại bao phủ mỏ và chứa khoảng 40.000 lỗ nhỏ gọi là thụ thể điện và thụ thể cơ học. Những thụ thể này cảm nhận các điện tích do sinh vật phát ra, giống như cách cá mập săn mồi.
Nước thâm nhập vào các tế bào cảm giác của thụ thể cơ học và điện trong lỗ chân lông. Mỗi khi có sự thay đổi trong trường điện của nước, xảy ra khi sinh vật di chuyển, các thụ thể cảm nhận sự thay đổi này và truyền tín hiệu đến não qua các dây thần kinh cảm giác. Có hai loại thụ thể điện: một loại sử dụng dòng điện một chiều để dọn đường và một loại khác sử dụng dòng điện xoay chiều để săn mồi. Thú mỏ vịt sử dụng sóng cơ học để xác định chính xác mục tiêu, sau đó nổi lên mặt nước và tiếp tục săn mồi sau khi thu thập tất cả miếng mồi trong mõm.
Thú mỏ vịt là một trong những loài động vật được các nhà khoa học nghiên cứu nhiều nhất. Sự tồn tại của chúng đã thử thách nhiều giả thuyết về phân loại sinh học và đã đóng góp rất nhiều vào hiểu biết về quá trình tiến hóa của động vật có vú.
Vùng não được kích hoạt bởi các thụ thể mõm lớn hơn nhiều so với vùng mắt và tai cộng lại. Do đó, thú mỏ vịt có thể 'nhìn' qua mõm của mình, tương tự như cách các loài linh trưởng sử dụng khả năng thị giác của chúng. Mõm của thú mỏ vịt không chỉ giúp chúng phát hiện con mồi gần đó mà còn hỗ trợ trong việc tấn công và tự vệ. Khi các tế bào cảm giác trong mõm được kích hoạt, hàm của thú mỏ vịt sẽ nhanh chóng đóng lại để bắt mồi.
Môi trường sống của thú mỏ vịt đang đối mặt với nguy cơ nghiêm trọng do việc khai thác đất đai liên tục, dẫn đến mất môi trường sống nước ngọt của chúng ngày càng suy giảm. Nếu không có nguồn nước ngọt, thú mỏ vịt không thể săn bắt và kiếm ăn, đặt sự tồn tại kỳ lạ của chúng vào tình trạng nguy cấp.
Mặc dù đã được bảo vệ, nhưng thú mỏ vịt vẫn đối mặt với nhiều mối đe dọa như mất môi trường sống, ô nhiễm nước và biến đổi khí hậu. Vì vậy, việc bảo vệ loài động vật độc đáo này là rất cần thiết.
Thú mỏ vịt thật sự là một loài động vật kỳ lạ với nhiều đặc điểm sinh học độc đáo. Khả năng săn mồi bằng cách cảm nhận trường điện và việc sử dụng mỏ như một công cụ cảm giác quan trọng đã giúp chúng tồn tại và phát triển trong môi trường sống khắc nghiệt. Tuy nhiên, việc bảo vệ môi trường sống của thú mỏ vịt là cần thiết để đảm bảo rằng chúng tiếp tục tồn tại trong tự nhiên.
