Thu thập thông tin về các loại virus cúm có hại

1. Liệt kê các loại virus cúm phổ biến

Virus cúm thuộc họ Orthomyxoviridae, thường có hình cầu không đều, cấu trúc gồm vỏ bọc nhiều lớp được phủ bởi hai loại gai polipeptit, lớp trong là một màng peptit. Lớp bao phủ cho phép virus gắn kết lên bề mặt niêm mạc đường hô hấp (Hemagglutinin). Sau đó, chúng tiết ra enzyme Noraminidaza để giải phóng các virus khỏi tế bào hiện tại và tiếp tục gây bệnh cho các tế bào lành khác.

Hemagglutinin và Noraminidaza viết tắt là H, N có thể liên tục biến đổi, khi sự biến đổi đủ lớn và đột biến sẽ làm xuất hiện một thể virus mới, trở thành mối đe dọa lớn đối với sức khỏe con người.

Virus cúm có khả năng lây lan rất cao và gây hại cho sức khỏe

Cúm là một căn bệnh dễ lây truyền qua không khí (qua những giọt bắn khi ho, hắt hơi,...) hoặc thông qua tiếp xúc với dụng cụ có chứa vi khuẩn, từ đó virus xâm nhập vào cơ thể thông qua đường hô hấp và gây tổn thương cho niêm mạc, dẫn đến một loạt triệu chứng ảnh hưởng đến sức khỏe. Hiện nay, virus cúm được phân thành ba chủng chính gồm A, B và C. Trong số đó:

Virus cúm A

Virus cúm A có đến 18 nhóm Hemagglutinin và 11 loại Neuraminidase, với 131 loại đã được phát hiện trong tự nhiên. Các đợt dịch lớn thường liên quan đến các chủng như: Virus cúm H1N1 (đã gây ra đợt dịch năm 2009 tại Việt Nam), H2N2, H3N2, H5N1 (đợt dịch cúm gia cầm tại Việt Nam từ năm 2006 - 2007),...

Chủng này cũng có khả năng gây bệnh và lan truyền ở cả người và động vật. Khi có điều kiện thuận lợi, chúng có thể gây ra những đợt dịch lớn nhỏ khác nhau.

Virus cúm B

Virus này chỉ gây bệnh ở con người và tác động nhẹ hơn so với loại A. Chủng này được chia thành hai phân dòng chính là Victoria và Yamagata, không được phân loại thành các nhóm con. Các biến thể của virus cúm B thường xảy ra chậm và mức độ lây lan phụ thuộc vào điều kiện môi trường và vùng địa lý cụ thể.

Virus cúm C

Chủng này hiếm gặp và cũng nhẹ nhàng hơn so với các loại do virus nhóm A, B gây ra. Triệu chứng lâm sàng của bệnh không điển hình và không gây ra các đợt dịch lớn.

Các loại virus cúm có thể lây từ động vật sang người hoặc từ người sang người qua không khí

2. Triệu chứng chung khi mắc các loại virus cúm

Triệu chứng của bệnh có thể biến đổi tùy thuộc vào từng loại virus cúm cũng như điều kiện cơ địa và tình trạng sức khỏe của người bệnh. Thông thường, các triệu chứng phổ biến bao gồm:

• Thời gian ủ bệnh: ngắn, có thể chỉ sau một hoặc vài ngày

• Sốt: sốt nóng hoặc cảm giác lạnh, thân nhiệt có thể đạt đến 39 - 40 độ C ở giai đoạn đầu bệnh, sau đó kéo dài từ 3 - 5 ngày.

• Các triệu chứng khác: mệt mỏi, đau đầu, đau nhức toàn thân, yếu lực ở tay chân, mỏi, mặt đỏ, da khô và nóng, chảy nước mắt và nước mũi, có thể có máu cam, miệng đắng, buồn nôn, táo bón hoặc tiêu chảy. Một số người có thể bị ho, khạc đàm,…

• Hồi phục: các triệu chứng thường giảm dần sau 5 - 7 ngày. Tuy nhiên, đối với những người yếu thế (người cao tuổi, trẻ nhỏ,...) quá trình hồi phục có thể kéo dài và diễn ra chậm chạp.

Virus cúm có triệu chứng rất giống với cảm lạnh, vì vậy bệnh nhân cần thực hiện một số xét nghiệm để có thể đảm bảo chính xác trong việc chẩn đoán

3. Những biến chứng chủ yếu thường gặp

Bệnh nhân thường gặp các biến chứng liên quan đến đường hô hấp, trong đó có biến chứng nghiêm trọng nhất là:

Viêm phổi do virus cúm

Bởi vì virus xâm nhập vào cơ thể với số lượng lớn và có tính chất đặc biệt, nên có thể gây ra những biểu hiện nghiêm trọng cho bệnh nhân như sau:

• Sốt liên tục: bệnh nhân có thể sốt cao trong khoảng 3 - 5 ngày mà không hạ nhiệt, khó điều trị bằng thuốc giảm sốt

• Vấn đề về hô hấp: khó thở, hơi thở nhanh, gấp, có thể gây ra suy hô hấp, suy tim, suy tuần hoàn,...

• Các triệu chứng khác: khạc đàm, có thể có máu; môi, tay chân hoặc toàn thân tím tái,…

Viêm phổi do virus cúm

Tình trạng này xảy ra khi cơ thể đang mắc bệnh cúm và hệ miễn dịch suy yếu, dẫn đến vi khuẩn khác xâm nhập, còn gọi là bội nhiễm. Những trường hợp có nguy cơ cao bị bội nhiễm bao gồm người cao tuổi, có các bệnh lý nền mạn tính về phổi, thận, tim, gan,… có các biểu hiện như sau:

• Sốt: sau khi bệnh dịu đi trong khoảng 2 - 3 ngày thì lại tăng trở lại.

• Triệu chứng viêm phổi nặng: khó thở, đau ngực, ho khạc đàm hoặc có máu, da xanh tái hoặc tím tái, đau đầu, mệt mỏi, suy kiệt,...

Các biến chứng khác

Sau khi gây ra bệnh, virus cúm có thể dẫn đến một số biến chứng nghiêm trọng như sau:

• Bệnh tim mạch: viêm cơ tim, viêm màng ngoài tim, suy tuần hoàn,...

• Rối loạn về hệ thần kinh: viêm não, viêm màng não, viêm não tủy, viêm đa dây thần kinh, viêm rễ thần kinh,...

• Ở trẻ sơ sinh: viêm tai, viêm xương chủng,... hoặc thậm chí là nhiễm độc thần kinh.

• Đối với phụ nữ mang thai: những người này thường gặp các biến chứng liên quan đến phổi, đồng thời ảnh hưởng trực tiếp đến thai nhi, nghiêm trọng nhất có thể gây sẩy thai.

Phụ nữ mang thai cần đặc biệt cẩn trọng với cúm để bảo vệ sức khỏe của mình và giúp thai nhi phát triển khỏe mạnh

Con đường mà virus cúm xâm nhập và gây bệnh cho cơ thể rất dễ dàng. Vì vậy, để bảo vệ sức khỏe, mọi người nên tự cập nhật thông tin, kiến thức liên quan, sử dụng các biện pháp ngăn ngừa sự xâm nhập của virus như đeo khẩu trang, sử dụng dung dịch sát khuẩn, đeo kính chống giọt bắn,... và thường xuyên kiểm tra sức khỏe (ít nhất 6 tháng/lần).