Mình bị ấn tượng bởi lời khuyên mà thầy Phan Văn Trường chia sẻ với các bạn trẻ. Đặc biệt khi thầy nói về vấn đề nan giải mà các bạn đang phải đối mặt khi đến trường, với câu chuyện về việc thành tích và cách học dựa nhiều vào trí nhớ hơn là trí tuệ.
Khi đọc những dòng này, mình tự hỏi liệu có cách nào khác để giúp các bạn và giúp cô con gái bé nhỏ của mình, ngày đêm mang sách tới trường không? Câu trả lời là có, và việc đầu tiên là dạy con cách TRUYỀN ĐẠT. Một truyền đạt tốt bao gồm ba kỹ năng chính: viết tốt, lắng nghe tốt và phát biểu tốt.
Truyền đạt ở đây đơn giản là chúng ta có thể dạy con mình cách lắng nghe, hiểu ý của người khác thông qua cả hai phương diện nói và viết. Biết được họ đang chia sẻ về điều gì, tình huống đó xảy ra ở đâu, nói về ai, tại sao họ nói về vấn đề đó, và cách nó diễn ra. Sau khi hiểu được những ý chính đó, con có thể đưa ra quan điểm của mình một cách rõ ràng, logic và dễ hiểu.
Để làm được điều này, cha mẹ chúng ta cần đồng hành, hỗ trợ và giúp đỡ con. Tận dụng những cơ hội để rèn luyện con, và quan trọng hơn, cha mẹ cần là người mẫu và cũng phải nỗ lực để trở thành người truyền đạt giỏi. Hãy cùng tìm hiểu thêm.
1. Để con viết tốt, điều quan trọng nhất là con cần có vốn từ tốt.
Để con phát triển vốn từ tốt, việc đọc sách và trao đổi hàng ngày là không thể thiếu. Thay vì chỉ nói chuyện phiếm về việc ăn uống và học bài, cha mẹ nên thảo luận với con về nhiều chủ đề khác nhau dựa trên sách và các tình huống hàng ngày.
Gần đây, khi tham dự buổi tiệc sinh nhật ở nhà bạn, một số phụ huynh khoe về thành tích của con. Một phụ huynh kể rằng con đã vay tiền một cách dễ dàng từ một dịch vụ tài chính và hỏi về việc này. Tôi chỉ nhẹ cười và khuyên con tập trung vào việc học, vì tiền không phải lúc nào cũng dễ kiếm được.
Tôi đã hỏi một phụ huynh về việc giáo dục con về tài chính như thế nào, nhưng nhận được câu trả lời là con còn quá nhỏ để hiểu. Tôi chỉ muốn nhấn mạnh rằng việc giáo dục con về tài chính từ khi còn nhỏ là rất quan trọng để họ có thể tránh xa những nguy cơ trong tương lai.
Mỗi tình huống là một cơ hội để cha mẹ truyền đạt kiến thức và giúp con hiểu sâu hơn về cuộc sống. Thay vì chỉ tập trung vào học vấn, cha mẹ cần phải mở rộng kiến thức và giáo dục con về những giá trị sống.
Để con có vốn từ tốt, việc đọc sách là phương pháp đơn giản và hiệu quả nhất. Thói quen đọc sách hàng ngày đã giúp con gái tôi trở nên rõ ràng và mạch lạc trong diễn đạt. Mong muốn của tôi là mỗi gia đình đều có một không gian để chia sẻ và học hỏi từ sách.
Dạy con biết lắng nghe và hiểu ý là một kỹ năng quan trọng. Quan trọng hơn, họ cần biết cách áp dụng những gì họ nghe được vào cuộc sống hàng ngày.
Để có khả năng này, cha mẹ nên làm mẫu, như khi bé Cốm, tôi thường đoán ý của con và nói ra. Khi con khóc, tôi thường hỏi 'con đói chứ? Mẹ cho con ăn nhé' nhưng con vẫn không chịu ăn, lại tiếp tục khóc. Tôi nói 'để mẹ kiểm tra bỉm cho con xem'. Ơ, bỉm con đã đầy rồi, để mẹ thay cho con nhé. Mẹ xin lỗi, việc đoán ý của con mãi mới được làm con bé của mẹ khó chịu. Lần sau mẹ sẽ đoán đúng hơn. Nói xong, tôi hôn con một cái, con cười tít mắt, vừa thay bỉm vừa trò chuyện với con về bỉm này mẹ mua ở đâu, của hãng nào, tại sao mẹ lại chọn nó cho con, nó sẽ giúp con cảm thấy thoải mái như thế nào...
Khi bé bắt đầu nói, tôi thường nói lại ý của bé để xem bé đã hiểu chưa vì lúc này bé mới nói được vài từ. Bé vui mừng gật đầu và nói đúng ạ. Phương pháp này được cả nhà chúng tôi áp dụng từ cha mẹ đến ông bà hai bên. Bé dần dần học được kỹ năng này một cách tự nhiên, đến khi bé nói được rõ ràng, chúng tôi cảm thấy rất hạnh phúc.
Một trải nghiệm thú vị là khi vợ chồng tôi đưa bé xuống xem nhà ở thành phố. Nhà lúc ấy mới là khối bê tông, chưa hoàn thiện, nhân tiện đi chơi cuối tuần, vợ chồng tôi muốn chia sẻ với bé luôn. Tôi nói với bé là sau này ta sẽ ở đây, nhà ở tầng 8 toà B em nhé. Sau đó, tôi nói với chồng, có thể sau này vợ sẽ cho bé học ở trung tâm gần trường, để bé tìm hiểu về trung tâm này xem thế nào.
Tối về, vợ chồng tôi cũng chưa nói với bố mẹ vì nhà cửa chưa xong, tuy nhiên sáng mai khi dậy, mẹ tôi hỏi hai vợ chồng 'các con đã mua nhà rồi à?' Tôi và chồng đều ngạc nhiên, tưởng mẹ tôi đã biết. Tôi hỏi mẹ 'mẹ nghe từ ai thế? Con đã nói với ai đâu?' Mẹ bảo Cốm nói, Cốm bảo nhà con có nhà thành phố bà ạ, 13 tầng con ở tầng 8 cơ, con sắp phải xuống thành phố học gần nhà. Con sẽ phải xa bà, nhưng cuối tuần con lại về thăm bà, bà đừng buồn nhé.
Nghe xong, vợ chồng tôi đều rất ngạc nhiên. Điều khiến chúng tôi ngạc nhiên không phải là vì sao mẹ biết chuyện mà là cách bé nhớ từng chi tiết về chuyện nhà cửa và nói lại với bà một cách rõ ràng. Chúng tôi đều vui mừng vì khả năng lắng nghe và tiếp thu của bé rất tốt. Đó có lẽ là thành quả của việc trò chuyện, lắng nghe bé như một người lớn trong suốt nhiều năm qua.