Mình đã đọc rất nhiều sách với mục đích trở thành một người hiểu biết và làm gương cho việc đọc sách trong bạn bè. Tuy nhiên, mình thường quên nội dung của sách sau một thời gian ngắn. Nếu bạn gặp tình trạng tương tự, hãy cùng mình tìm giải pháp bằng cách đọc sâu theo phương pháp dưới đây!
Đọc Sâu: Học từ các Nhà Nghiên Cứu
Trong lĩnh vực Khoa Học Xã Hội và Nhân Văn, chúng ta sử dụng phương pháp đọc gần gũi. Phương pháp này giúp phân tích các tác phẩm khó hoặc cổ, đòi hỏi sự liên kết với nhiều văn bản khác để hiểu rõ.
Phương pháp đọc sâu yêu cầu xác định rõ lĩnh vực quan tâm và cam kết tìm hiểu sâu về một tác giả trong lĩnh vực đó. Ví dụ, nếu bạn quan tâm đến triết học, bạn có thể tập trung vào tác phẩm của Gilles Deleuze - một triết gia Pháp nổi tiếng.
Bằng cách đọc sâu, bạn sẽ tập trung vào từng câu, từng từ và từng chữ trong tác phẩm của Deleuze. Đồng thời, bạn có thể đọc nhiều cuốn sách khác để hiểu ý tưởng phức tạp mà ông đã sử dụng.
Mình nhận ra rằng, phương pháp đọc sâu hoàn toàn có thể được áp dụng vào hành trình khám phá sách của người đọc rộng lớn.
Tại sao cần sử dụng phương pháp đọc sâu?
1. Đọc một cách chăm chú hơn cả việc đọc nhiều!
Lý do đầu tiên là vì nó đòi hỏi chúng ta phải nghiên cứu một tác phẩm một cách sâu sắc và tỉ mỉ, để hiểu rõ và đánh giá ý kiến của tác giả. Lý do thứ hai, tập trung vào việc tìm hiểu một số ít tác phẩm mỗi năm - giống như những nhà nghiên cứu - sẽ giúp bạn tiết kiệm được nhiều tiền chi tiêu cho sách.
Đọc sách là việc không ngừng tương tác với tác phẩm và tác giả, dù người viết có đã qua đời cách đây nhiều thế kỷ
Phương pháp đọc này có thể mất cả một năm, thậm chí cả một năm trời, chỉ để đọc một cuốn sách. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là bạn sẽ đọc ít.
Tác phẩm cần được đọc sâu ở đây chính là nền móng. Những tác phẩm liên quan sẽ được khám phá trong quá trình đi sâu vào nội dung chính.
2. Đề xuất một lộ trình đọc sách có tổ chức
Ngoài những lợi ích như tiết kiệm tiền mua sách và hiểu rõ tác phẩm, phương pháp đọc sâu cũng đề xuất một lộ trình đọc sách có hệ thống.
Trước khi bắt đầu đọc sâu, chúng ta cần xem xét kỹ lưỡng xem cuốn sách nào đáng để dành nhiều thời gian nhất. Các tác phẩm dày về nội dung nên được ưu tiên trong lựa chọn.
Sau khi chọn được 'xương sống' của tác phẩm, chúng ta có thể dựa vào các đánh giá và tiểu sử của tác giả để tìm thêm những cuốn sách và người viết dễ tiếp cận hơn. Việc đọc sau đó sẽ đồng thời diễn ra giữa tác phẩm chính và những tác phẩm có liên quan.
Kết quả là, dù chỉ tập trung vào một chủ đề, số lượng sách đi kèm trong hành trình tìm kiếm tri thức không thua kém so với việc đọc nhiều chủ đề khác nhau.
3. Phát triển khả năng phân tích và đánh giá tác phẩm
Cuối cùng, và quan trọng nhất, close reading giúp phát triển khả năng phân tích và đánh giá tác phẩm. Đừng nghĩ rằng kiến thức sách vở là sự thật tuyệt đối. Đọc sách không chỉ là việc hấp thụ tri thức mà còn là quá trình tương tác với tác phẩm và tác giả, ngay cả khi họ đã ra đi hàng thế kỷ.
Đọc sách không chỉ là việc tiếp thu thông tin từ bên ngoài vào đầu mình, mà còn là cuộc trò chuyện với tác phẩm và tác giả, dù họ đã khuất phục trong dòng thời gian.
Học cách đọc tích cực với phương pháp ghi chú
Trong phương pháp close reading, việc đọc sách phải kết hợp với việc diễn giải tác phẩm. Bằng cách nắm cây bút hoặc chiếc máy tính, độc giả không chỉ ghi chú những từ khóa quan trọng mà còn ghi lại các ý chính theo cách hiểu của riêng mình.
Ghi chép là phương pháp phổ biến để thu thập thông tin trong Khoa học Xã hội và Nhân văn. Bằng cách này, chúng ta ghi lại trực tiếp trải nghiệm của mình khi tiếp xúc với xã hội, trong trường hợp này là khi đọc sách.
Journaling cũng giúp bạn ghi lại những kinh nghiệm quan trọng từ quá khứ liên quan đến cuốn sách bạn đang đọc. Khi đọc sách, đầu óc của bạn luôn hoạt động mạnh mẽ, phân tích, ghi nhớ, so sánh và thảo luận với văn bản cũng như với bản thân.
Đọc sách phải đi đôi với việc hiểu rõ nội dung của tác phẩm
Đối với độc giả phổ thông, journaling được xem như cách ghi lại hành trình cá nhân khi đọc sách. Bạn có thể sử dụng một sổ nhật ký để ghi chép và trang trí nó với ảnh, báo cáo và các đồ vật liên quan đến cuốn sách.
Bạn cũng có thể chia sẻ những ghi chú này trên internet thông qua blog, nơi sẽ có người quan tâm. Thậm chí, bạn có thể tìm được những đồng độc giả sách trên mạng.
Nhiều học giả lớn trên thế giới đã trưởng thành từ các nhóm đọc sách. Họ hòa mình vào những cuộc thảo luận sâu về tác phẩm và viết những tác phẩm nghiên cứu dựa trên những ý tưởng thu được từ các cuộc trò chuyện.
Kết luận
Mọi người đều công nhận tầm quan trọng của việc đọc sách. Tuy nhiên, nếu không có một kế hoạch cụ thể và tinh thần tiếp thu tri thức, việc đọc nhiều có thể gây 'nghẹn'.
Close reading chỉ là một trong nhiều cách giúp việc đọc trở nên hiệu quả hơn. Nhưng đối với tôi, đó là phương pháp đọc hấp dẫn nhất. Với close reading, chúng ta thấu hiểu tác giả thông qua những đối thoại trong đầu và với người khác.
Giá trị của việc đọc có lẽ nằm ở việc hiểu ý thế giới của tác giả, và mở rộng kiến thức của chính mình qua giao tiếp. Trong cuộc trò chuyện với tri thức, những khía cạnh mới của cuộc sống được mở ra cho chúng ta.