Buzz
Thuật bất khả vi là một trong hai bài thơ duy nhất còn tồn tại của Phạm Ngũ Lão (1255-1320), một danh tướng nổi tiếng trong lịch sử Việt Nam.
Giới thiệu chi tiết
Đây là một bài thơ Đường luật (thất ngôn tứ tuyệt) được viết bằng chữ Hán, không rõ ngày tháng sáng tác, thể hiện 'tinh thần quyết tâm cống hiến vì đất nước' của tác giả.
- Nguyên văn bằng chữ Hán gốc
Nhớ lại
Cầm sáo với núi sông, đã mấy mùa thu,
Ba quân hùng hổ, hừng hực như rồng.
Người con trai chưa xong nghĩa vụ danh vọng,
Hổ thẹn nghe người đời nói về Võ Hầu.
-
Phiên âm Hán-Việt:
- Khéo đầy lòng trông cố gắng
- Duy giữa núi sông thu đủ nẻo đã qua,
- Ba quân hùng hổ như hổ, khí thế dồn dập như trâu con.
- Thế thân nam nhi vẫn chưa xong công danh,
- Thế thân thẹn thùng lắng nghe sử sách Vũ hầu.
- Dịch nghĩa:
- Phiên dịch tiếng Việt
- Giữa những cung đường non sông đã mấy thu,
- Ba quân như hổ báo, khí thế hùng dũng nuốt trôi trâu.
- Thân nam nhi mà chưa xong công danh,
- Thì nhớ thẹn thùng khi nghe người kể chuyện Vũ hầu.
- Bản dịch tiếng Việt:
- Đấu trường vĩnh cửu
- Chiến công trải nhiều non sông thuần thuộc.
- Quyền uy bá chủ vẫn ngự trị vững.
- Chàng danh vọng vẫn còn vương mãi,
- Lời thề trung hậu, tai nghe bàn về Vũ Hầu .
Nói chung, đây là bài thơ 'ngắn gọn, đạt đến độ súc tích cao, miêu tả được vẻ đẹp của con người có sức mạnh, có lý tưởng, có nhân cách cao cả cùng tinh thần hào hùng của thời đại' .
Tác động
Theo nhà nghiên cứu Lê Chí Dũng, bài thơ 'Đăng sơn' của Hồ Chí Minh có liên quan văn bản (intertesctualité) với bài thơ 'Đấu trường vĩnh cửu' của Phạm Ngũ Lão ở câu thơ thứ 3 'Quân ta uy mãnh nuốt Ngưu Đẩu' (tạm dịch 'Quân ta quyền thế trận thủ đội Ngưu Đẩu').
Bài thơ được đưa vào chương trình SGK lớp 10 tập 1 với tựa đề 'Tỏ lòng'.
