Thuật ngữ 'Exit scam' có ý nghĩa gì? Làm thế nào để nhận biết và tránh các hình thức lừa đảo exit scam

Với sự tiến bộ của công nghệ blockchain, nhiều cá nhân và dự án trong thị trường tiền mã hóa đã tận dụng tính phi tập trung và ẩn danh của công nghệ này để thực hiện nhiều hình thức lừa đảo khác nhau, gây ra nhiều thiệt hại cho các nhà đầu tư. Trong đó, exit scam là một trong những hình thức đó. Vậy exit scam là gì? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

Thuật ngữ 'Exit scam' có ý nghĩa gì?

'Exit scam' là thuật ngữ được sử dụng để miêu tả một hành vi lừa đảo trong đó cá nhân, tổ chức hoặc dự án cố gắng xây dựng niềm tin để thu hút vốn đầu tư sau đó biến mất đột ngột khỏi thị trường, mang theo số tiền nhận được mà không cung cấp dịch vụ hoặc sản phẩm như đã hứa.

Exit scam là một trong những hình thức lừa đảo phổ biến nhất trong thị trường tiền mã hóa và đã dẫn đến mất mát hàng tỷ đô la tiền của người dùng. Trong một số trường hợp, những kẻ lừa đảo có thể đơn giản chỉ là lấy tất cả tiền của người dùng và biến mất khỏi thị trường. Trong những trường hợp khác, những kẻ lừa đảo có thể cố gắng làm cho exit scam trông giống như một sự cố hệ thống hoặc một vụ hack để tỏ ra rằng mình vô tội, sau đó kẻ lừa đảo có thể tiếp tục sử dụng chiêu trò này để thực hiện các vụ exit scam tiếp theo.

Các hình thức exit scam phổ biến

ICO/Presale

Exit scam thông qua ICO là một hình thức lừa đảo trong đó những kẻ lừa đảo huy động vốn từ các nhà đầu tư thông qua một đợt ICO, sau đó sử dụng số tiền đã huy động để biến mất mà không phát hành token hay bất kỳ sản phẩm, dịch vụ nào. 

Có một số phương thức khác nhau mà kẻ lừa đảo có thể thực hiện exit scam thông qua ICO, nhưng phương thức phổ biến nhất là họ tạo ra một bản whitepaper với những lời hứa hấp dẫn về sản phẩm hoặc dịch vụ mà họ sẽ xây dựng bằng tiền của các nhà đầu tư. Nhưng sau khi đã huy động được đủ vốn, kẻ lừa đảo sẽ biến mất mà không cung cấp bất kỳ sản phẩm hoặc dịch vụ nào.

Kỹ thuật lừa đảo CEX exit scam

Kỹ thuật lừa đảo CEX exit scam là hình thức trong đó các sàn giao dịch tập trung (CEX) đột ngột đóng cửa hoặc biến mất, thường sau khi đã thu thập được một lượng lớn tiền từ người dùng và các nhà đầu tư mà không có kế hoạch hoàn trả số tiền này.

Một số phương thức mà các CEX thực hiện exit scam bao gồm:

• Đóng cửa đột ngột: Các CEX có thể đột ngột đóng cửa trang web của họ và biến mất, không có bất kỳ thông báo trước.
• Biến mất: Các CEX có thể ngừng trả lời email hoặc cuộc gọi từ người dùng, không có dấu hiệu nào cho thấy họ vẫn hoạt động.
• Tẩu tán tiền: Các CEX có thể lấy tiền từ người dùng và chuyển sang một địa chỉ ví hoặc tài khoản ngân hàng khác, khiến người dùng không thể truy cập được tiền của họ.

Hình thức lừa đảo Ponzi

Ponzi là một loại exit scam trong đó kẻ lừa đảo sử dụng tiền của nhà đầu tư mới để trả tiền cho nhà đầu tư cũ và giữ lại phần chênh lệch cho mình. Cuối cùng, khi mô hình Ponzi sụp đổ vì không có đủ nhà đầu tư mới để trả tiền cho nhà đầu tư cũ, kẻ lừa đảo sẽ dừng dự án và biến mất cùng với tất cả tiền của nhà đầu tư. Khi đó, nhà đầu tư không thể lấy lại tiền của mình.

Kỹ thuật Rug Pull

Rug Pull cũng là một hình thức exit scam mà kẻ lừa đảo tạo ra một dự án tiền mã hóa, sử dụng các chiến thuật tiếp thị lừa đảo để thu hút nhà đầu tư, chẳng hạn như hứa hẹn lợi nhuận cao mà không có rủi ro. Sau khi thu hút đủ tiền, kẻ lừa đảo biến mất với tất cả tiền của nhà đầu tư. Rug Pull không chỉ xảy ra ở các dự án tiền mã hóa mà còn xảy ra ở các dự án NFT. 

Một số dự án exit scam đáng chú ý

Bitconnect

Bitconnect là một nền tảng giao dịch tiền mã hóa bị cáo buộc là một vụ lừa đảo Ponzi. Bitconnect hoạt động bằng cách cho phép nhà đầu tư vay tiền mã hóa với lãi suất cao, cụ thể, dự án này đã hứa hẹn với các nhà đầu tư mức lợi nhuận hàng ngày ổn định 1%, chẳng hạn một khoản đầu tư ban đầu trị giá 1,000 USD  có thể thu về 50 triệu USD trong vòng 3 năm. 

Tuy nhiên, tiền lãi này thực chất được trả bằng tiền của nhà đầu tư mới, không phải từ lợi nhuận của Bitconnect. Điều này có nghĩa là Bitconnect chỉ có thể hoạt động chừng nào họ vẫn tiếp tục thu hút được nhà đầu tư mới. Khi số lượng nhà đầu tư mới bắt đầu giảm, Bitconnect không còn đủ tiền để trả lãi cho các nhà đầu tư cũ, kết quả là vào tháng 1 năm 2018, Bitconnect đã đóng cửa và biến mất với hàng tỷ đô la tiền của nhà đầu tư. Đây có thể coi là một trong những vụ exit scam lớn nhất trong lịch sử tiền mã hoá.

OneCoin

OneCoin được sáng lập bởi Ruja Ignatova, một công dân Bulgaria. Ignatova đã quảng cáo OneCoin là một loại tiền mã hóa mới và mang tính cách mạng, nhưng thực tế không có giá trị thực tế. OneCoin chỉ có giá trị khi nhà đầu tư có thể bán nó cho người khác với giá cao hơn.

OneCoin đã huy động hàng tỷ đô la từ nhà đầu tư trên toàn cầu. Tuy nhiên, tiền của nhà đầu tư đã được sử dụng để trả lãi cho nhà đầu tư cũ thay vì để phát triển dự án OneCoin. Vào tháng 12 năm 2017, OneCoin đã đóng cửa và biến mất với hàng tỷ đô la tiền của nhà đầu tư. Ignatova hiện vẫn bị truy nã và nằm trong danh sách 10 kẻ trốn truy nã hàng đầu của FBI.

LoopX

LoopX là một ví dụ khác về việc exit scam thực hiện thông qua việc huy động vốn qua ICO, hứa hẹn nhiều điều tốt đẹp cho cộng đồng. Dự án này từng cam kết sẽ đảm bảo lãi hàng tuần thông qua việc sử dụng phần mềm giao dịch tiên tiến.

Tuy nhiên, sau khi nhận được số tiền đầu tư lên đến 4.5 triệu đô la bằng Bitcoin và Ethereum, LoopX bất ngờ biến mất vào tháng 2 năm 2018. Sự việc này đã gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho các nhà đầu tư, khi họ đã đổ vốn vào dự án và gây ra một cú sốc lớn trong cộng đồng tiền mã hóa.

AnubisDAO

AnubisDAO là một dự án tự quảng bá mình là một bản fork của OlympusDAO (OHM) vào năm 2021. Ngoài ra, dự án còn sử dụng hình ảnh Anubis – vị thần chết trong thần thoại Ai Cập có đầu là hình một con chó – để bắt trend coin chó diễn ra vào thời gian đó. Mặc dù chưa có website cũng như bất kỳ tài liệu nào, AnubisDAO vẫn thu hút được khoảng 60 triệu USD dưới dạng ETH từ các nhà đầu tư trong đợt mở bán token ANKH của mình vào ngày 28/10/2021. Tuy nhiên, đến khoảng 7 giờ ngày 29/10/2021 (giờ Việt Nam), số ETH nói trên đã bị chuyển sang một địa chỉ khác, thanh khoản có trong pool ANKH/ETH cũng bị rút đi hết. Cho đến này, thông tin về đội ngũ dự án AnubisDAO cùng số tiền 60 triệu USD vẫn còn là một ẩn số.  

Thodex 

Thodex, một sàn giao dịch tiền điện tử của Thổ Nhĩ Kỳ đã mất tích vào tháng 4 năm 2021 cùng với số vốn của các nhà đầu tư trị giá hơn 2 tỷ USD. Giám đốc điều hành của Thodex là Ozer cho biết công ty đã phải ngừng giao dịch do bị tấn công mạng, nhưng số tiền gửi ban đầu vẫn được đảm bảo an toàn. Tuy nhiên, dường như anh ta đã trốn khỏi đất nước vào đêm trước khi sàn giao dịch này đóng cửa.

Hextracoin

Hextracoin được cho là một dự án Ponzi. Vào tháng 12 năm 2017, trang web của đồng tiền mã hóa này đã đột ngột dừng hoạt động và các nhà phát triển đã biến mất với tiền của các nhà đầu tư. Hextracoin được quảng cáo là một cách kiếm tiền nhanh chóng và dễ dàng. Các nhà đầu tư có thể mua Hextracoin và sau đó sử dụng chúng để khai thác các đồng tiền mã hóa khác. Các nhà phát triển Hextracoin đã hứa trả cho các nhà đầu tư một phần lợi nhuận từ việc khai thác.

Tuy nhiên, Hextracoin đã bị tố cáo là một trò gian lận. Các nhà phát triển đã bị cáo buộc sử dụng tiền của các nhà đầu tư để mua hàng hóa và dịch vụ cá nhân cho chính họ. Họ cũng bị cáo buộc sử dụng tiền của các nhà đầu tư để tài trợ cho các dự án khác của họ.

Cách phòng tránh thủ đoạn exit scam

Dưới đây là một số cách để tránh exit scam:

• Chỉ đầu tư khi đã nghiên cứu kỹ: Trước khi đầu tư vào bất kỳ dự án tiền mã hóa nào, hãy nghiên cứu kỹ về dự án, whitepaper và đội ngũ phát triển. Đảm bảo rằng dự án có kế hoạch phát triển rõ ràng và đội ngũ phát triển có kinh nghiệm và uy tín.
• Tránh các dự án hứa hẹn lợi nhuận cao mà không có rủi ro: Nếu một dự án tiền mã hóa hứa hẹn lợi nhuận cao mà không có rủi ro, đó có thể là một dấu hiệu lừa đảo. Hãy nhớ rằng không có gì là miễn phí và nếu một thứ gì đó có vẻ quá tốt để là thật, thì có lẽ nó đúng như vậy.
• Luôn giữ cẩn thận mật khẩu của mình: Mật khẩu của bạn là chìa khóa để truy cập tiền của bạn, vì vậy hãy giữ cẩn thận. Không chia sẻ mật khẩu của bạn với bất kỳ ai, ngay cả với những người bạn tin tưởng.
• Sử dụng các nền tảng giao dịch đáng tin cậy: Khi giao dịch tiền mã hóa, hãy sử dụng các nền tảng giao dịch đáng tin cậy Binance, OKX, Bybit,... Các nền tảng này có các biện pháp bảo mật tốt để bảo vệ tiền của bạn.
• Đừng đầu tư quá nhiều tiền vào tiền mã hóa: Tiền mã hóa là một tài sản đầu tư rủi ro, vì vậy đừng đầu tư quá nhiều tiền vào nó. Chỉ đầu tư số tiền mà bạn có thể chấp nhận mất.

Tổng kết

Exit scam là một trong những dạng gian lận đáng gờm gây ra nhiều tổn thất về tài sản cho các nhà đầu tư. Chúng tôi hy vọng rằng thông qua bài viết này, bạn đọc sẽ hiểu rõ hơn về exit scam và biết cách phòng tránh loại hình lừa đảo nguy hiểm này. Chúc các bạn thành công!