Thực phẩm biến đổi gen: Ưu hay nhược điểm?

Thực phẩm biến đổi gen là những sản phẩm xuất phát từ cây trồng được điều chỉnh gen di truyền. Việc sử dụng loại thực phẩm này luôn gây tranh cãi, với những người tán thành và phản đối, do những lợi ích và nguy cơ tiềm ẩn.

Khi thực phẩm biến đổi gen bước vào thị trường Việt Nam, nó đã gây ra nhiều tranh luận mạnh mẽ bởi người tiêu dùng vẫn chưa thực sự hiểu rõ về tính chất của loại thực phẩm này. Vì lý do đó, bài viết này sẽ cung cấp những thông tin cần thiết về thực phẩm biến đổi gen.

Khái niệm thực phẩm biến đổi gen là gì?

Thực phẩm biến đổi gen (GMO) được áp dụng để chỉ những sản phẩm từ cây trồng đã được thay đổi gen, còn được gọi là thực phẩm công nghệ sinh học.

Công nghệ biến đổi gen là một thành tựu khoa học vĩ đại từ năm 1980. Đây là quá trình thay đổi gen của cây trồng nhằm tạo ra sản phẩm với các tính chất đặc biệt, sử dụng gen từ các nguồn khác nhau. Thực phẩm biến đổi gen, hay còn gọi là thực phẩm công nghệ sinh học, có nguồn gốc từ các cây trồng đã được thay đổi gen.

Thực phẩm này có nguồn gốc từ Mỹ và được trồng rộng rãi tại các nước như Trung Quốc, Ấn Độ,... Theo bộ Nông nghiệp Mỹ, hiện nay có khoảng 66,8 triệu hecta đất trồng cây công nghệ sinh học, chiếm 16,56% diện tích nông nghiệp, ước tính từ 70% - 75% thực phẩm chế biến tại Mỹ chứa nguyên liệu biến đổi gen. Tại Việt Nam, chưa có canh tác chính thức loại hạt giống biến đổi gen này, tuy nhiên, các sản phẩm nhập khẩu từ nước ngoài đã tồn tại từ lâu.

Việt Nam chưa áp dụng chính thức canh tác các loại hạt giống hay cây trồng biến đổi gen, nhưng việc sử dụng chúng từ nguồn nhập khẩu (lương thực, thực phẩm đóng hộp, rau củ quả tươi) đã tồn tại từ lâu.

Lợi ích và tính an toàn của thực phẩm biến đổi gen luôn gây nhiều tranh cãi, chưa có câu trả lời chính thức để đáp ứng cho người tiêu dùng.

Tại sao lại có sự cần thiết phải biến đổi gen thực vật?

Với sự gia tăng dân số và nhu cầu lương thực ngày càng tăng, người ta đã nghiên cứu nhân giống để tạo ra các giống cây trồng có tính chất ưu việt như khả năng chịu hạn và kháng sâu bệnh. Ngoài ra, biến đổi gen còn giúp tạo ra các sản phẩm có màu sắc bắt mắt, kích thước lớn hơn và tuổi thọ cao hơn để đáp ứng nhu cầu sử dụng của con người.

Trong kỹ thuật này, các gen tốt, nổi bật từ các giống cây khác được cấy vào để cải thiện. Do đó, sản phẩm biến đổi gen có hàm lượng dinh dưỡng phong phú hơn so với giống ban đầu.

Các quan điểm xoay quanh vấn đề thực phẩm biến đổi gen

Mặc dù có nhiều ưu điểm và lợi ích tuyệt vời, nhưng loại thực phẩm biến đổi gen này vẫn gây nhiều lo ngại cho người tiêu dùng.

Rủi ro dị ứng tăng cao

Theo thống kê y tế quốc gia Hoa Kỳ, tình trạng dị ứng thực phẩm ở trẻ em gia tăng trong giai đoạn 1997 - 2011 (khi công nghệ thực phẩm biến đổi gen phát triển mạnh).

Mặc dù chưa có bằng chứng khoa học rõ ràng về tình trạng này liên quan đến thực phẩm biến đổi gen và các chuyên gia ủng hộ GMO đã lên tiếng bảo vệ chúng, nhưng vẫn còn nhiều nghi ngờ và cần thêm nghiên cứu để làm sáng tỏ.

Gây sự kháng kháng sinh

Tỷ lệ người dân bị ảnh hưởng sức khỏe hoặc tử vong do tình trạng sự kháng kháng sinh tăng lên không chỉ ở Mỹ mà còn ở nhiều quốc gia khác.

Mặc dù đã có nghiên cứu chỉ ra rằng các chủng vi khuẩn kháng kháng sinh trong cơ thể con người chủ yếu do sử dụng quá liều kháng sinh, nhưng vẫn có nghi ngờ nguyên nhân có thể đến từ thực phẩm biến đổi gen, do các loại gen kháng kháng sinh đã được sử dụng để thêm vào giống ngô và đậu nành GMO.

Tuy nhiên, kết quả vẫn chưa được nghiên cứu xác nhận.

Có thể gây hại cho sức khỏe

Nhiều loại thực phẩm biến đổi gen nhằm cung cấp nguồn lương thực cải thiện dưỡng chất cho con người, như giống Gạo Vàng 2 (bổ sung vitamin A), ngô Lysine (cung cấp chất lysine cho thức ăn chăn nuôi lợn và gia cầm), đậu nành SDA (bổ sung axít béo Omega-3 tốt cho tim mạch).

Tuy vậy, vẫn còn nghi ngờ và nghiên cứu về tác động gây bệnh của thực phẩm GMO cho cơ thể như khả năng gây ung thư cao hơn và một số bệnh khác...

Cho đến hiện tại, chưa có kết quả chính thức về vấn đề này.

Thực phẩm biến đổi gen: tốt hay xấu?

Tổ chức Y tế thế giới đã hợp tác với tổ chức Nông nghiệp Liên hợp quốc để xây dựng hệ thống quy chuẩn đánh giá và quản lý an toàn của thực phẩm biến đổi gen. Tất cả các thực phẩm biến đổi gen trước khi xuất hiện trên thị trường đều phải được chứng nhận là không chứa các chất có hại cho sức khỏe theo Tiêu chuẩn Thực phẩm Quốc tế (Codex).

Theo quy định của Việt Nam về sản phẩm nhập khẩu, từ ngày 8 tháng 1 năm 2016, các sản phẩm thực phẩm biến đổi gen đã đóng gói sẵn phải có nhãn ghi rõ “biến đổi gen” bằng tiếng Việt. Tuy nhiên, quy định này chỉ áp dụng với các sản phẩm đóng gói sẵn, không áp dụng đối với các sản phẩm tươi sống.

Hiện tại, vẫn chưa có bằng chứng khoa học khẳng định rằng sử dụng thực phẩm biến đổi gen sẽ gây hại cho sức khỏe. Mặc dù vẫn có nhiều tranh cãi xoay quanh thực phẩm biến đổi gen, việc dán nhãn sẽ giúp người tiêu dùng dễ dàng hơn trong việc lựa chọn và sử dụng. Hy vọng những thông tin chia sẻ sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về thực phẩm biến đổi gen.

Dưới đây là một số thông tin để bạn tự cân nhắc và có quyết định riêng về việc sử dụng các sản phẩm thực phẩm biến đổi gen.

Thực phẩm biến đổi gen là một vấn đề vẫn đang gây tranh cãi, với sự ủng hộ từ chính phủ các nước phát triển nhưng cũng có sự dè chừng. Mỗi người có quan điểm riêng về vấn đề này. Hy vọng bạn có được thông tin hữu ích từ bài viết.

Nguồn thông tin: Sức khoẻ & Đời sống