

Bạc xỉu hay bạc sỉu là món đồ uống có nguồn gốc từ cộng đồng người Hoa tại khu vực Sài Gòn-Chợ Lớn vào thập niên 1950-1960. Đây là món đồ uống rất phổ biến trong khu vực và các vùng lân cận. Bạc xỉu tương tự như cà phê sữa, nhưng với tỷ lệ sữa nhiều hơn cà phê, do đó còn được gọi là cà phê trắng.
Tên gọi
Từ 'Bạc xỉu' xuất phát từ tiếng Quảng Đông, ngôn ngữ của người Hoa thường dùng tại khu vực Sài Gòn - Chợ Lớn trước đây. Tên đầy đủ của món này là 'bạc tẩy xỉu phé', trong đó bạc (白, bạch) có nghĩa là trắng, tẩy là ly không, xỉu (小, tiểu hay 少, thiểu) là một chút, và phé (啡, viết tắt của 咖啡) là cà phê, ám chỉ món uống gồm sữa nóng pha thêm chút cà phê.
Hiện nay, bạc xỉu có hai cách pha phổ biến là pha nóng và pha đá. Đối với mỗi cách, cần chú ý đến việc phân tầng giữa sữa và cà phê, nhưng cũng dễ dàng khuấy đều để thưởng thức.
- Pha nóng: dưới cùng là lớp sữa đặc, giữa là sữa tươi đánh bọt, và trên cùng là một lớp cà phê nóng đậm đặc để tạo màu sắc và hương thơm.
- Pha đá: trộn đá viên với sữa đặc, sau đó thêm một lượng sữa tươi vừa đủ để phủ hết đá. Cuối cùng, tưới cà phê đậm đặc đã đánh bọt mịn lên trên cùng.
Xuất xứ
Bạc xỉu là một trong những món đồ uống đặc biệt nhất xuất hiện tại Sài Gòn, là kết quả của sự hòa quyện giữa ba nền văn hóa Hoa-Việt-Pháp. Trong thời kỳ Pháp thuộc từ 1858-1954, cộng đồng người Hoa ở Sài Gòn đã tiên phong trong việc kinh doanh cà phê, trước cả người Việt. Lúc bấy giờ, cà phê đen và cà phê sữa khá khó uống đối với phụ nữ và trẻ em do họ không quen với vị đắng, mặc dù hương và vị của cà phê rất hấp dẫn. Sau đó, công thức pha cà phê sữa được điều chỉnh bằng cách giảm lượng cà phê và tăng sữa, để món đồ uống này trở nên dễ chịu hơn cho những người không thích cà phê.
Nhiều người Sài Gòn tin rằng bạc xỉu ra đời dành cho trẻ em đi cùng ba hoặc phụ nữ theo bạn bè (nam giới) đến quán cà phê. Vì trẻ em và phụ nữ thường không quen với vị đắng của cà phê đen nhưng lại bị hấp dẫn bởi hương thơm, bạc xỉu trở thành sự kết nối hoàn hảo. Bạc xỉu có thể uống cả nóng và lạnh, nhưng uống nóng sẽ mang lại hương vị tuyệt vời hơn. Nó cũng rất ngon khi kết hợp với bánh tiêu và giò cháo quẩy.