Lo ngại về tác động của việc thu thuế tiêu thụ đặc biệt đối với game online, cũng như áp lực mà thuế tạo ra cho các doanh nghiệp phát triển trò chơi điện tử trong nước.
Việt Nam là một trong những quốc gia phát triển mạnh mẽ trong lĩnh vực trò chơi điện tử trong khu vực. Mặc dù doanh thu hàng năm đạt hàng trăm triệu USD, nhưng số tiền đóng thuế chỉ chiếm 50%. Bộ Tài chính đề xuất đưa dịch vụ trò chơi điện tử trực tuyến vào diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.
Theo thống kê từ Cục Phát thanh Truyền hình và Thông tin Điện tử, doanh thu từ các trò chơi được sản xuất tại Việt Nam và phát hành trên toàn cầu đạt khoảng 200 triệu USD/năm. Tuy nhiên, chỉ có một nửa số tiền này được đóng thuế cho Nhà nước, phần còn lại được các cá nhân và tổ chức đóng thuế cho nước ngoài.
Bộ Tài chính dự kiến sửa đổi một số nhóm nội dung trong Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt, mở rộng cơ sở thuế, tăng thu ngân sách. Tuy nhiên, việc thu thuế đối với các doanh nghiệp game nước ngoài khó khăn, liệu việc áp dụng thuế này có hiệu quả hay sẽ trở thành bảo hộ ngược cho các doanh nghiệp game nước ngoài? Đây là quan điểm được nhiều đại biểu đưa ra trong Hội thảo của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI).
'Nếu chúng ta tiếp tục áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt cho game online, có thể sẽ tăng giá bán cho người tiêu dùng. Các doanh nghiệp trong nước sẽ mất đi lợi thế và gặp khó khăn trong cạnh tranh với các doanh nghiệp nước ngoài. Họ không có bất kỳ cam kết nào với Chính phủ Việt Nam', ông Lã Xuân Thắng, Giám đốc phát hành game, Công ty cổ phần VNG, nhận định.
'Khi áp đặt thuế, chính phủ cần xem xét cẩn thận hơn về tác động lên việc phát triển ngành sản xuất game cho Việt Nam để sau đó có khả năng tạo ra những sản phẩm của người Việt', ông Lê Tấn Hùng, Giám đốc Trung tâm Đổi mới Sáng tạo, Đại học Bách Khoa Hà Nội, chia sẻ quan điểm.
'Khi người chơi không thể tiếp cận được game của các nhà phát hành Việt Nam vì giá cả quá cao, họ sẽ chuyển sang chơi các game quốc tế hoặc game không được cấp phép từ nước ngoài. Điều này có thể dần làm mất đi sự cạnh tranh và sự hiện diện của doanh nghiệp game Việt Nam trên thị trường trong nước', bà Nguyễn Thùy Dung, Giám đốc Công ty TNHH Soha, nhấn mạnh.
Để game Việt phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam
Theo số liệu từ Bộ Thông tin và Truyền thông Việt Nam, hiện có khoảng gần 30 triệu người chơi game trực tuyến. Thị trường game Việt đạt tổng doanh thu khoảng 665 triệu USD, với tốc độ tăng trưởng hàng năm từ 20 - 30%. Mặc dù có nhiều lợi thế, thị trường game Việt Nam vẫn chưa thực sự hấp dẫn các nhà phát hành game trong nước, do không thể cạnh tranh với các nhà phát hành quốc tế.
Bộ Thông tin và Truyền thông đang tích cực tìm kiếm cơ chế, chính sách phù hợp để ngành công nghiệp game Việt phát triển đúng tiềm năng của mình.
Nếu nhìn vào các tựa game phổ biến nhất ở Việt Nam, gần như không có bất kỳ game nào được phát triển bởi các doanh nghiệp trong nước. Các nhà phát hành game trong nước chủ yếu cung cấp sản phẩm cho thị trường quốc tế. Doanh thu từ thị trường trong nước chiếm chưa đến 10%.
'Nếu muốn tạo ra các sản phẩm game cạnh tranh với Trung Quốc, chúng ta sẽ phải đầu tư nhiều hơn họ vì kinh nghiệm của chúng ta ít hơn, và điều này sẽ mất nhiều thời gian hơn. Điều này làm tăng giá thành sản phẩm và khiến chúng ta khó cạnh tranh với các nhà phát hành Trung Quốc', ông Nguyễn Tuấn Huy, Giám đốc studio HIKER GAMES, chia sẻ quan điểm.
Theo thông tin từ Bộ Thông tin và Truyền thông, mặc dù doanh thu từ ngành game Việt Nam đã đạt gần 700 triệu USD vào năm 2022, nhưng một nửa số thuế thu được lại được nộp ở các quốc gia khác. Nhiều nhà sản xuất game Việt khi bán sản phẩm cho người Việt vẫn phải sử dụng pháp nhân của nước ngoài.
Đại diện từ Bộ Thông tin và Truyền thông đã chỉ ra rằng cần phải có các chính sách thuế đồng bộ và nhất quán mới có thể khuyến khích các doanh nghiệp game quay về thị trường trong nước.
'Ngành game là sự kết hợp giữa việc phát triển phần mềm và cung cấp dịch vụ. Cần có sự điều chỉnh ưu tiên về thuế và phát hành game, để các công ty sản xuất game cảm thấy có lợi ích hơn khi hoạt động trong nước thay vì phải đi ra nước ngoài', ông Lê Quang Tự Do, Cục trưởng Cục Phát thanh Truyền hình và Thông tin điện tử, Bộ Thông tin và Truyền thông, đã phát biểu.
Ngày 23/3 vừa qua, Bộ Thông tin và Truyền thông đã tổ chức Hội nghị 'Kết nối mở rộng thị trường ngành game Việt Nam' lần đầu tiên. Ngoài việc thu thập ý kiến và xây dựng chính sách, Bộ cũng đã thành lập liên minh giữa các nhà sản xuất và phát hành game, để hỗ trợ và liên kết với nhau với mục tiêu phát triển ngành game Việt trên thị trường trong nước.
Chính sách thuế là quan trọng, nhưng không đủ để đánh giá chất lượng phát triển của ngành công nghiệp game tại Việt Nam. Hiện nay, game không chỉ đơn giản là giải trí, mà còn được áp dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau như giáo dục, mô phỏng hoạt động xã hội, và thậm chí là điều trị bệnh trầm cảm. Vấn đề là cần có các chính sách quản lý và thuế hợp lý để ngành công nghiệp này phát triển theo hướng tích cực và đảm bảo ngân sách quốc gia không bị thiệt hại do game lậu.