
Lịch sử hình thành của Thunderbolt: Đến nay, Thunderbolt đã trải qua một thập kỷ phát triển, bắt đầu với tên gọi ban đầu là Light Peak - một giải pháp kết hợp tín hiệu hình ảnh và dữ liệu vào một kết nối duy nhất, với băng thông 10 Gb/s. Năm 2013, Thunderbolt 2 được ra mắt với băng thông tăng lên 20 Gb/s và sử dụng cổng mini DisplayPort. Tuy nhiên, chỉ phổ biến trên các thiết bị của Apple. Thunderbolt 3 ra mắt năm 2015, giao tiếp này thực sự trở nên phổ biến với việc chuyển sang sử dụng cổng USB-C, băng thông tối đa lên đến 40 Gb/s và không chỉ được tích hợp trên máy tính Mac mà còn trên máy tính Windows của nhiều hãng để thay thế cả USB và DisplayPort...


Dù băng thông của Thunderbolt 4 vẫn duy trì ở mức 40 Gb/s, nhưng cấu hình tối thiểu đã được nâng cấp và các thiết bị hỗ trợ Thunderbolt 4 phải tuân thủ các tiêu chuẩn sau:
- Thunderbolt 4 hỗ trợ xuất hình ảnh lên đến 2 màn hình 4K hoặc 1 màn hình 8K;
- Băng thông PCIe 32 Gb/s cho các thiết bị lưu trữ Thunderbolt với tốc độ truy cập lên đến 3000 MB/s;
- Hỗ trợ 4 cổng Thunderbolt trên các phụ kiện hoặc thiết bị;
- Cáp 40 Gb/s có khả năng kéo dài đến 2 m;
- Hỗ trợ sạc thông qua ít nhất 1 cổng Thunderbolt trên máy tính;
- Hỗ trợ tính năng đánh thức máy từ chế độ Sleep khi máy kết nối với dock Thunderbolt;
- Hỗ trợ kết nối mạng qua Thunderbolt;
- Hỗ trợ Intel VT-d để bảo mật bộ nhớ với DMA;
- Tất cả máy tính, phụ kiện và cáp Thunderbolt 4 phát hành phải đạt chuẩn;
- Cáp phải trải qua thử nghiệm và tuân thủ tiêu chuẩn chất lượng;
- Phải tuân thủ cấu hình USB4.
Có thể nói Thunderbolt 4 là một giải pháp toàn diện và bổ sung cho những hạn chế của Thunderbolt 3 và USB4 sắp ra mắt. Đầu tiên, Thunderbolt 3 chỉ hỗ trợ tối thiểu 1 màn hình 4K, còn USB4 và USB3/DP chỉ hỗ trợ trình xuất màn hình mà không nêu rõ độ phân giải tối thiểu. Với Thunderbolt 4, qua 1 cổng USB-C, bạn có thể trình xuất tối thiểu 2 màn hình 4K hoặc 1 màn hình 8K.

Về băng thông, vẫn là 4 GB/s (tương đương 4 lane PCIe), nhưng đây là băng thông tối thiểu mà các thiết bị hỗ trợ Thunderbolt 4 phải đạt. Intel muốn đảm bảo trải nghiệm kết nối qua Thunderbolt 4 đồng đều trên mọi thiết bị từ máy tính đến dock và các thiết bị ngoại vi sử dụng Thunderbolt khác. Thunderbolt 3 có thể sử dụng PCIe 16 Gb/s, cho phép nó được tích hợp vào các thiết bị dưới dạng cổng Thunderbolt 3 với băng thông 20 GB/s như chúng ta đã thấy trên MacBook 2016 và một số máy tính Windows khác. Với băng thông này, các thiết bị lưu trữ tốc độ cao sẽ không thể đạt tốc độ truyền dữ liệu lên đến 3000 MB/s, và Thunderbolt 4 sẽ khắc phục điều này. Về phần USB4, Thunderbolt 4 cũng hỗ trợ các thiết bị sử dụng chuẩn này, nhưng Intel khẳng định rằng 'Thunderbolt 4 luôn là 40 Gb/s' - USB hiện có nhiều chuẩn với nhiều tốc độ khác nhau, bao gồm cả USB4 20 Gb/s và USB4 40 Gb/s.



Chiều dài tối đa của cáp 40 Gb/s trong Thunderbolt 4 sẽ lên đến 2 m. Trước đây với Thunderbolt 3, cáp chỉ có thể dài dưới 0,5 m để đảm bảo tốc độ truyền tải, và sẽ giảm đi một nửa nếu vượt quá mức này. Ngoài ra, Intel đang tìm đến giải pháp cáp quang có thể dài từ 5 đến 50 m mà vẫn duy trì được tốc độ truyền tải ban đầu.

Intel đã mở chuẩn Thunderbolt 4 mà không yêu cầu phí thành viên hoặc phí bản quyền, điều này giúp nhiều hãng sản xuất thiết bị tiếp cận Thunderbolt 4 một cách dễ dàng hơn. Tuy nhiên, họ vẫn cần phải mua vi điều khiển Thunderbolt 4 từ Intel, bao gồm thế hệ Maple Ridge (JHL8340, JHL8540) cho máy tính và Goshen Ridge (JHL8440) cho thiết bị ngoại vi, những dòng vi điều khiển này thay thế cho Titan Ridge của Thunderbolt 3.

Một yêu cầu quan trọng trên Thunderbolt 4 là việc bắt buộc hỗ trợ công nghệ ảo hóa VT-d với DMA để ngăn chặn các cuộc tấn công vật lý qua cổng Thunderbolt. Thông qua công nghệ ảo hóa VT-d, khả năng truy cập trực tiếp vào bộ nhớ (DMA) sẽ bị ngăn chặn, giúp bảo vệ hệ thống an toàn hơn. Điều này là cần thiết do Thunderbolt sử dụng giao thức PCIe, cho phép các thiết bị khai thác DMA để truy cập dữ liệu một cách nhanh chóng và hiệu quả. VT-d cũng bổ sung tính năng DMA remapping (DMA-r), tạo ra các vùng bộ nhớ cách ly cho từng thiết bị kết nối với hệ thống, ngăn chặn việc truy cập vào toàn bộ bộ nhớ hệ thống.Vậy các thiết bị nào sẽ hỗ trợ Thunderbolt 4 và khi nào chúng sẽ ra mắt?

Dòng vi xử lý Tiger Lake là dòng đầu tiên tích hợp Thunderbolt 4 trên die, do đó những chiếc laptop sử dụng dòng vi xử lý này sẽ là những thiết bị đầu tiên hỗ trợ Thunderbolt 4. Thunderbolt 4 cũng là một phần của dự án Project Athena, do đó những máy tính từ dự án này cũng sẽ hỗ trợ Thunderbolt 4, dự kiến sẽ xuất hiện vào cuối năm. Ngoài ra, Intel sẽ cung cấp vi điều khiển Thunderbolt 4 cho các đối tác vào cuối năm nay, dự kiến sẽ có nhiều sản phẩm và phụ kiện Thunderbolt 4 được trưng bày tại CES 2021.
Làm thế nào để phân biệt thiết bị có Thunderbolt 4 so với Thunderbolt 3?

Thunderbolt 4 vẫn dùng cổng USB-C, nhưng sẽ có hình tia sét nếu cổng này nằm trên thiết bị. Vì vậy, chỉ nhìn vào cổng không thể phân biệt được Thunderbolt 4 và 3. Tuy nhiên, trên cáp hoặc các thiết bị ngoại vi sẽ có số 4, giúp dễ nhận biết hơn. Vậy nên, việc kiểm tra cổng là Thunderbolt 3 hay 4 sẽ phụ thuộc vào thông số kỹ thuật và tem nhãn trên thiết bị.