
Với tác giả và tác phẩm Thuốc trong Ngữ văn lớp 12, chúng ta sẽ khám phá chi tiết những nội dung quan trọng nhất của bài Thuốc, bao gồm bố cục, tóm tắt, nội dung chính, giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật, dàn ý, phân tích, và nhiều điểm khác.
Thuốc - Ngữ văn lớp 12
I. Giới thiệu về tác giả Lỗ Tấn
- Lỗ Tấn sinh năm 1881, qua đời năm 1936, với tên thật là Chu Chương Thọ, sau đổi thành Chu Thụ Nhân, là một nhà văn cách mạng Trung Quốc
- Quê quán: phủ Thiệu Hưng, tỉnh Chiết Giang, miền Đông Nam Trung Quốc
- Lúc 13 tuổi, Lỗ Tấn chứng kiến cha mình mất vì bệnh không có thuốc chữa, điều này làm cho ông quyết định học nghề dược sĩ. Ông lựa chọn nghề y để chữa trị cho những người nghèo, không có thuốc, không biết cách, chết vì nghèo và ngu dốt... như cha ông.
- Ông thay đổi hướng nghề sau khi nhìn thấy một cảnh trong phim: người Trung Quốc bị quân Nhật xử bắn vì bị cáo buộc là gián điệp cho Nga. Ông nhận ra rằng, việc chữa trị tinh thần quan trọng hơn việc chữa trị thể xác. Do đó, ông quyết định chuyển sang viết văn nghệ.
- Quan điểm sáng tác của ông là sử dụng bút để phanh phui những căn bệnh tinh thần của dân tộc, nhấn mạnh việc tìm kiếm phương pháp chữa trị. Ông đã trình diễn những bài hát dân gian để cho người dân nghe, nhấn mạnh những bước đi sai lạc trên con đường tiến tới tương lai. Các tác phẩm của ông tập trung vào việc chỉ trích những căn bệnh tinh thần khiến dân tộc mê muội và tự mãn trong việc sống trong 'những ngôi nhà hộp sắt không có cửa sổ'. Chủ đề về chỉ trích tinh thần dân tộc trong sáng tác của ông trở nên sâu sắc và ảnh hưởng.
- Các tác phẩm nổi bật của ông bao gồm AQ Chính Truyện (một kiệt tác văn học của Trung Quốc và thế giới), tập truyện Gào Thét, Bàng Hoàng, Truyện Cũ viết theo phong cách mới, cùng với hơn mười tác phẩm tạp văn có giá trị về việc chỉ trích và đấu tranh cao.
II. Giới thiệu về tác phẩm Thuốc
1. Hoàn cảnh sáng tác
- Truyện ngắn Thuốc được rút từ tập truyện “Gào Thét”.
- Tác phẩm được viết vào năm 1919, trong bối cảnh dân tộc Trung Quốc đang chìm trong sự mê muội và lạc hậu, và những người làm cách mạng đang trở nên xa lạ với người dân. Lỗ Tấn mong muốn người dân Trung Hoa suy ngẫm một cách nghiêm túc để tìm ra cách chữa trị cho tình trạng này.
2. Tóm tắt
Một đêm thu gần đến sáng, theo lời bác Cả Khang, ông Hoa dậy để đi mua 'thuốc' chữa bệnh cho thằng Thuyên - con trai ông, đang mắc bệnh lao. Hạ Du, một người làm cách mạng, bị chém ở pháp trường vì bị tố giác là gián điệp với chính quyền để kiếm tiền, sau đó bị bắt và xử tử. Trong tù, Hạ Du không sợ chết và thậm chí còn mạnh mẽ mời ông Nghĩa 'làm giặc'. Mặc dù thằng Thuyên được chữa trị bằng bánh bao tẩm máu người, nhưng cuối cùng vẫn không chữa khỏi. Một buổi sớm mùa xuân, trong tiết thanh minh, mẹ của Thuyên và mẹ của Hạ Du cùng đến thăm mộ con. Hai người rất ngạc nhiên và tự hỏi 'Thế này là sao?' khi thấy một vòng hoa đặt trên mộ của người cách mạng. Bà mẹ của Thuyên vượt qua ranh giới giữa nghĩa địa của những người nghèo và nghĩa địa của những người chết vì lẽ phải để an ủi bà mẹ của Hạ Du.
3. Bố cục (4 phần)
- Phần 1 (từ đầu đến “Cổ…Đình Khẩu”): Mô tả về đêm thu gần sáng, ông Hoa đi mua thuốc chữa cho con
- Phần 2 (tiếp theo đến “đắp cho con”): Hình ảnh vợ chồng ông Hoa đang cho con uống thuốc
- Phần 3 (tiếp theo đến “Điên thật rồi”): Tranh luận trong quán trà về cách chữa bệnh lao và về Hạ Du
- Phần 4 (phần còn lại): Hình ảnh hai bà mẹ đến viếng mộ con
4. Giá trị nội dung
- Lỗ Tấn được tôn vinh là “tinh hoa của dân tộc” vì nhà văn đã chịu đựng cả nỗi đau của dân tộc Trung Hoa trong thời kỳ hiện đại: nhân dân sống trong “những ngôi nhà hộp sắt”, và những người cách mạng phải “lang thang trong cảnh cô đơn”.
- Truyện phản ánh tình trạng ngu ngốc, lạc hậu của dân chúng Trung Quốc trước Cách mạng Tân Hợi (1911) và thể hiện sự kính trọng, bi thương đối với những nhà cách mạng đã hy sinh
- Truyện ngắn Thuốc đã thể hiện một nội dung sâu sắc: một dân tộc chưa tỉnh táo về bệnh tật của mình, chưa có sự bừng tỉnh tư duy cách mạng thì dân tộc đó vẫn tiếp tục sống trong bóng tối của mê muội
5. Giá trị nghệ thuật
- Cốt truyện đơn giản, cách viết gọn gàng, chính xác
- Hình ảnh mạnh mẽ, chi tiết nghệ thuật tinh tế, sâu sắc, đầy ý nghĩa
III. Phân tích cấu trúc của truyện Thuốc
I. Khởi đầu
- Tổng quan về tác giả Lỗ Tấn (cuộc đời, các tác phẩm chính, quan điểm sáng tạo…)
- Giới thiệu về truyện ngắn Thuốc (ngữ cảnh ra đời, nguồn gốc, tóm tắt nội dung và nghệ thuật…)
II. Nội dung chính
1. Biểu tượng của thuốc – chiếc bánh bao tẩm máu
- Cách mô tả về chiếc bánh bao tẩm máu:
+ Một chiếc bánh bao đỏ tươi, ngập máu, từng giọt máu nhỏ nhắn, từng giọt
+ Ông Hoa cầm gói lá xanh và đèn loang lổ máu, đẩy vào bếp, một hương thơm kỳ lạ tràn ngập không gian
+ Một vật đen đục, bốc khói trắng từ vỏ bánh cháy ra
→ Sự miêu tả chi tiết, tỉ mỉ. Thể hiện sự mê tín, lạc hậu của người dân Trung Hoa thời kỳ đó vì tin rằng bệnh lao có thể chữa khỏi bằng máu người
- Thái độ của mọi người đối với phương thuốc chữa bệnh lao – bánh bao tẩm máu:
+ Ông Hoa: đặt hết tâm hồn vào gói bánh như chăm sóc đứa con của gia đình qua hàng chục thế hệ
+ Thằng Thuyên: nắm chặt cái bánh như nắm lấy mạng sống của mình
+ Bà Hoa: con ơi, hãy ăn đi, sẽ khỏe ngay đấy
+ Bác cả Khang: bất kỳ điều gì, dường như cũng sẽ chữa khỏi, loại thuốc này rất đặc biệt.
→ Một loại thuốc mà mọi người cho là quý hiếm, nhưng cuối cùng không thể chữa trị được cho Thuyên, Thuyên vẫn qua đời, vì vậy nó thực sự là một loại thuốc độc, một loại thuốc gây tử vong
⇒ Lỗ Tấn muốn mọi người dân Trung Hoa nghiêm túc suy nghĩ để tìm ra một loại thuốc hợp lý để chữa trị những căn bệnh mê tín, kì lạ.
2. Hình tượng của nhà cách mạng Hạ Du và thái độ của cộng đồng
- Hình ảnh của nhà cách mạng Hạ Du được phản ánh thông qua câu chuyện của những người trong quán trà gia đình ông Hoa
- Tượng trưng cho nhà cách mạng Hạ Du:
+ Một nhà cách mạng mang trong mình tinh thần đấu tranh, tư tưởng tiến bộ, sẵn lòng chiến đấu vì nhân dân lao động
+ Dũng cảm, quả cảm, hy sinh vì một lý tưởng cao cả nhưng lại cô đơn, không ai hiểu và ủng hộ cho những hành động của Hạ Du
→ Hạ Du là biểu tượng của những người làm cách mạng nhưng lại bị xa lánh khỏi đám đông nên thất bại.
- Thái độ của quần chúng trước cái chết của Hạ Du
+ Họ coi Hạ Du như kẻ thù, như ác quỷ, kẻ gian xảo, kẻ đáng ghê tởm, kẻ điên rồ
+ Người chú của Hạ Du đưa cháu ra để bị trả tiền
+ Người dân Trung Quốc sử dụng máu làm thuốc
→ Thái độ lãnh đạm, vô tình của nhân dân đối với những người làm cách mạng
- Nguyên nhân dẫn đến thái độ này: những người làm cách mạng xa lánh quần chúng, không tuyên truyền để nhân dân hiểu nên họ trở nên cô đơn, như “mưa kịch trên sa mạc”, không ai hiểu họ
⇒ Qua hình tượng của Hạ Du, Lỗ Tấn đã gián tiếp diễn đạt quan điểm của mình về cách mạng, về những người làm cách mạng. Đó là sự đồng cảm, thương cảm, tôn trọng nhưng đồng thời cũng chỉ trích những người làm cách mạng khi họ cách xa quần chúng, không đồng cảm với quần chúng.
3. Cảnh viếng thăm mộ vào buổi sáng mùa xuân thanh minh
- Thời điểm nghệ thuật chuyển từ mùa thu “trảm quyết” sang mùa xuân Thanh minh thể hiện tinh thần lạc quan và niềm tin vào tương lai tươi sáng của tác giả
- Ý nghĩa của hình ảnh vòng hoa trên mộ của Hạ Du:
+ Thể hiện lòng ưu ái của Lỗ Tấn đối với cuộc đời, công việc và sự hi sinh của Hạ Du
+ Thể hiện lòng tin và niềm hi vọng vào tương lai rạng ngời của cách mạng Trung Quốc: một số người đã thấu hiểu cho những người làm cách mạng
+ Xác nhận rằng sẽ có những người tiếp tục thực hiện cách mạng, bước theo dấu vết của Hạ Du.
- Ý nghĩa của hình ảnh con đường mòn: Hình ảnh con đường mòn chia cắt mảnh đất, phản ánh sự lạc hậu trong tư tưởng và phong tục của dân chúng. Hai bà mẹ đi bên nhau trên con đường đó là biểu hiện của tình thương và đồng cảm với nhau vì tình mẫu tử.
III. Kết luận
Xác nhận lại giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của văn bản