Buzz
Thuyền thúng, hay còn gọi là thúng chai, là một loại thuyền truyền thống với thiết kế đơn giản, di chuyển nhờ sức chèo của người sử dụng, phổ biến ở các tỉnh ven biển miền Trung Việt Nam.
Cấu trúc
Thuyền thúng có hình dạng bán cầu giống như chiếc thúng, với phần thân chính được đan bằng nan tre, sau đó phủ kín bằng phân bò và quét lớp dầu rái, hắc ín để chống thấm nước. Vành thuyền tròn đều, được gia cố bằng lan tre lớn hoặc gỗ. Bên trong thuyền, có một kết cấu gỗ giữa đường kính để làm chỗ ngồi.
Thuyền thúng có đường kính từ 1 đến 2 mét.
Thuyền thúng không sử dụng động cơ hay buồm, mà di chuyển hoàn toàn nhờ sức chèo của người dùng.
Lịch sử
Theo các tài liệu lịch sử, từ thời Nhà Đinh, Trần Ứng Long đã cho quân chế tạo thuyền thúng để phục vụ chiến đấu trong trận Đỗ Động Giang. Tuy nhiên, thuyền thúng hiện nay có thể được phát triển mạnh mẽ từ thời Pháp thuộc, khi thực dân Pháp áp đặt thuế cao với nghề biển, người dân đã sáng chế ra thuyền thúng để tránh các quy định về thuế của thực dân.
Ứng dụng
Thuyền thúng rất phổ biến ở các tỉnh miền Trung Việt Nam, được dùng để đánh bắt hải sản và di chuyển gần bờ, chẳng hạn như câu mực nhảy ở Cửa Lò. Ngoài ra, thuyền thúng còn xuất hiện trong một số lễ hội và hoạt động tham quan như Lễ hội đầm Ô Loan, các lễ hội liên quan đến tục Thờ cá Ông ở miền Trung, du lịch Rừng dừa bảy mẫu Hội An, và Kỳ Co Quy Nhơn.
Trong văn hóa đại chúng
Thuyền thúng là hình ảnh quen thuộc, gắn bó mật thiết với đời sống của người dân lao động, và thường xuất hiện trong nhiều bài thơ ca dân gian.
- Hơi tiếc về chiếc thuyền thúng đã chở đò ngang
Để thuyền ván tự do trôi nổi giữa dòng sông
- Thuyền thúng anh không thích đi,
Thay vào đó, anh chọn thuyền ván dù đôi lúc bị xóc
Trải qua bao thăng trầm, vất vả lênh đênh
- Em không thích thuyền ván, không muốn đi cùng
Em lại ưa thuyền thúng, dù có lúc nghiêng ngả
Có khi nó lật đổ, nghiêng ngả không yên
- Chỉ trách anh không chu đáo, hay thay đổi
Em cảm thấy như thuyền thúng lênh đênh giữa dòng
Ước gì trời yên sóng lặng, nước trong veo
Thật buồn nếu gặp bão tố, lòng thiếp đau đớn
Ngày đêm thiếp vẫn chịu đựng nỗi cô đơn
Thương cho chàng không biết lo lắng, hỡi chàng
Thiếp đã như hoa nở đầy sắc thắm
Xin chàng hãy che chở, bảo vệ ánh sáng mặt trời cho tươi sáng.
Trên toàn cầu
Loại thuyền có cấu trúc tương tự như thuyền thúng xuất hiện ở nhiều khu vực sông nước trên thế giới. Vật liệu làm thuyền có thể khác nhau, từ gỗ, da đến xương động vật.
Tại Ấn Độ, thuyền thúng (tiếng Tamil: பரிசல் parisal; tiếng Kannada: ಹರಗೋಲು, ತೆಪ್ಪ, aragōlu) thường thấy ở các sông như Kaveri và Tungabhadra ở Nam Ấn Độ.
Thổ dân châu Mỹ từng sử dụng thuyền Bull boat được làm từ da bò.
Tại xứ Wales, có loại thuyền tương tự gọi là Coracle.
Hình ảnh
