Đề bài: Anh/chị hãy Thuyết minh về tác phẩm Bình Ngô Đại Cáo của Nhà văn Nguyễn Trãi.
I. Cấu trúc chi tiết
II. Bài văn thuyết minh mẫu
Thuyết minh về Bình Ngô Đại Cáo
Bí quyết Cách viết bài văn thuyết minh xuất sắc
I. Bố cục Thuyết minh về Bình Ngô Đại Cáo
1. Khai mạc
Giới thiệu khái quát về tác phẩm
2. Phần chính
a. Bối cảnh sáng tác
- Năm 1428, đất nước được giải phóng, không còn dấu vết quân Minh nào trên lãnh thổ Việt Nam
- Lê Lợi ủy quyền cho Nguyễn Trãi soạn thảo bản Cáo để thông báo cho cả nước về sự kiện lịch sử quan trọng này.
b. Tiêu đề, thể loại
- Tiêu đề: Tuyên bố rõ ràng về việc dẹp yên giặc Ngô
- Thể loại: Cáo cáo
- Loại văn xuôi thường được sử dụng trong những sự kiện lớn để truyền đạt thông điệp quan trọng đến quốc gia và dân tộc. Sử dụng ngôn từ sâu sắc, lập luận sắc bén và chặt chẽ, đây là loại văn hùng biện, chính luận mang tính chiến lược và tư duy cao.
c. Bản Chất
- Phần 1: Từ đầu đến....'Chứng minh cho sự đẹp đẽ'
+ Bày tỏ quan điểm cốt lõi về công lý: hòa bình cho nhân dân bằng cách loại trừ bạo lực
+ Khẳng định quyền lực của dân tộc qua nhiều khía cạnh: lãnh thổ, văn hiến, lịch sử, tập quán văn hóa, phẩm chất nhân văn,...
- Phần 2: 'Gần đây' → 'Ai dám nói dối'
+ Phân tích sự tàn bạo và vi phạm nhân quyền của quân địch
+ Thể hiện lòng xót thương, phẫn nộ trước cảnh đau buồn, khổ đau của nhân dân
- Phần 3: 'Chúng ta ở đây để xây nên chính nghĩa' → 'Chưa bao giờ thấy trước'
+ Mô tả những thách thức ban đầu của đội quân Lam Sơn
+ Sức mạnh, tài năng, và sự đoàn kết tạo nên những chiến công vĩ đại, đánh bại quân giặc Minh
- Phần 4: Phần còn lại
+ Tuyên bố chấm dứt cuộc chiến
+ Khẳng định sự độc lập và hòa bình cho dân tộc
d. Nghệ thuật:
- Sử dụng ngôn từ sắc bén, lập luận chính xác và đầy đủ.
- Hình ảnh và biểu tượng nghệ thuật đậm chất tưởng tượng, lối viết tràn ngập cảm xúc.
- Kết hợp một cách linh hoạt các thủ pháp như liệt kê, so sánh, đối lập,...
- Sử dụng giọng điệu thơm ngát, biến đổi tinh tế
3. Kết luận
Tôn vinh lại giá trị của tác phẩm
II. Bài thuyết minh về Bình Ngô đại cáo
Trong dòng văn học yêu nước, chúng ta tự hào về những kiệt tác văn học đặc sắc của dân tộc. Nam Quốc sơn hà của Lí Thường Kiệt, Tụng giá hoàn kinh sư của Trần Quang Khải, Tuyên ngôn độc lập của Hồ Chí Minh,... và đặc biệt, không thể không nhắc đến Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi - một tuyên ngôn độc lập vô cùng quan trọng trong lịch sử dân tộc.
Vào năm 1427, nghĩa quân Lam Sơn do Lê Lợi chỉ huy đánh bại quân Minh, đánh chúng rơi vào tình cảnh kiệt quệ. Tháng 12 năm 1427, quân giặc rút lui theo sông Nhị Hà theo hiệp ước, nhờ sự hỗ trợ của nghĩa quân Lam Sơn. Đến năm 1428, quân Minh chấm dứt ác trận, đất nước giành lại độc lập. Lúc này, Lê Lợi giao cho Nguyễn Trãi viết Bình Ngô đại cáo để thông báo chiến thắng lịch sử.
Tác phẩm viết theo thể cáo, loại văn hùng biện sử dụng ngôn từ sắc sảo, lập luận chặt chẽ. Bằng chữ Hán, tên gọi 'Bình Ngô đại cáo' thể hiện ý nghĩa tuyên bố về sự kết thúc chiến tranh và chiến thắng trước giặc Ngô.
Bình Ngô Đại cáo được chia thành 4 phần với nội dung to lớn. Phần đầu tiên từ đầu đến 'Chứng cớ còn ghi', tập trung vào tư tưởng chính nghĩa và vị thế của Đại Việt so với các triều đại phương Bắc.
Phần thứ hai từ 'Vừa rồi' đến 'Ai bảo thần dân chịu được', tác giả vạch trần tội ác giặc Minh bằng lối diễn đạt gay gắt và hùng biện, phơi bày những hành động tàn bạo và phi nhân đạo của chúng.
'Quân cuồng Minh thừa cơ gây hoạ
Bọn gian tà còn bán nước cầu vinh
Nướng dân đen trên ngọn lửa hung tàn
Vùi con đỏ xuống dưới hầm tai vạ
Dối trời lừa dân đủ muôn ngàn kế
Gây thù kết oán trải mấy mươi năm
Bại nhân nghĩa nát cả đất trời.'
Sự tàn độc của chúng được diễn đạt qua những từ ngữ đanh thép, làm nổi bật tội ác của giặc Minh, tạo nên bức tranh đau lòng về đau khổ và khốn khó mà nhân dân Đại Việt phải chịu đựng.
'Lửa của hận bùng cháy, đốt cháy đồng bào
Hầm tai vạ đỏ máu, chôn chặt bí mật tội ác'
Vạch trần tàn ác của quân thù, tác giả thể hiện lòng thương cảm và đau đớn trước những khổ đau và nỗi thống khổ của nhân dân, tạo nên một bức tranh thơ đầy cảm xúc.
Chiếm đa số câu từ, đoạn từ 'Ta đây núi Lam Sơn dấy nghĩa' đến 'Cũng chưa thấy xưa nay', Nguyễn Trãi tập trung tổng kết cuộc chiến vẻ vang của nghĩa quân Lam Sơn, khẳng định ý chí và sức mạnh của dân tộc.
'Dùng sức yếu chiến thắng sức mạnh
Lấy ít đánh bại đông'
Với tình thần lãnh đạo sáng tạo, nghĩa quân ngày càng mạnh mẽ, chiến đấu hết mình. Thắng liên tiếp, đánh không ngừng, đem về những chiến công hùng vĩ. Quân Minh thất bại trong sự nhục nhã và thê lương, những kẻ phi nghĩa không thể tránh khỏi từ 'thất bại'.
Cuối bài cáo, Nguyễn Trãi thay mặt Lê Lợi tuyên bố hùng hồn về kết thúc chiến tranh và xác nhận nền độc lập, thái bình của dân tộc.
Bình Ngô đại cáo ghi dấu lòng người và lòng đất nước qua thời gian, không chỉ vì nội dung sâu sắc mà còn nhờ tài nghệ thuật tinh tế của Nguyễn Trãi. Bài cáo thuyết phục với ngôn từ sắc bén, lập luận chính xác và hình ảnh nghệ thuật đa dạng. Các thủ pháp so sánh, đối lập được sử dụng linh hoạt, phù hợp. Giọng điệu thay đổi, từ căm phẫn trước quân thù đến xót xa trước nỗi đau của nhân dân, từ hùng hồn trong chiến đấu đến tuyên bố hòa bình và dẹp yên giặc.
Tác phẩm Đại cáo Bình Ngô là tuyệt tác văn học, là di sản quý giá của dân tộc. Đọc bài cáo, ta nhận thức sâu sắc về nỗi đau của nhân dân, hiểu rõ hơn về lịch sử hào hùng của dân tộc. Từ đó, ta tự nhắc nhở về trách nhiệm của mình, phải yêu quê hương, xây dựng và bảo vệ đất nước, trở thành người xứng đáng với những hy sinh của tổ tiên.
""""KẾT THÚC""""--
Bài văn Thuyết minh về Bình Ngô đại cáo đã giúp các em hiểu rõ về những đặc điểm quan trọng của tác phẩm. Để đi sâu vào từng khía cạnh cụ thể, các em có thể tham khảo thêm Thuyết minh về nhà thơ Nguyễn Trãi, Thuyết minh về hai đoạn đầu của bài Bình Ngô Đại Cáo, Phân tích tác phẩm Bình Ngô đại cáo. Hãy cố gắng rèn luyện để sáng tạo những bài văn xuất sắc nhé. Chúc các em thành công!