Đề bài: Thuyết minh về thể loại truyện ngắn
I. Cấu trúc chi tiết
II. Ví dụ về bài văn
Thuyết minh về thể loại truyện ngắn
I. Cấu trúc Thuyết minh về thể loại truyện ngắn (Tiêu chuẩn)
1. Giới thiệu
Khám phá về thể loại truyện ngắn qua một bức tranh tổng quan
2. Phần thân bài
- Khám phá khái niệm truyện ngắn:
+ Hình thức kể chuyện tinh tế
+ Tập trung miêu tả một sự kiện, hành động của nhân vật.
- Đặc điểm nổi bật của truyện ngắn:
+ Dung lượng ngắn
+ Ít sự kiện, nhân vật
+ Diễn biến trong không gian và thời gian hạn chế.
+ Không mô tả toàn bộ cuộc đời, mà chỉ tập trung vào một giai đoạn, một khoảnh khắc để truyền đạt nội dung và ý nghĩa sâu sắc
- Ý nghĩa: Mang ý nghĩa về con người, và đóng góp vào sự sâu sắc của xã hội.
3. Phần kết bài
Tóm tắt ngắn gọn ấn tượng cá nhân
II. Bài văn mẫu Thuyết minh về thể loại truyện ngắn (Chuẩn)
Mỗi tác phẩm văn học là sự kết tinh của sự sáng tạo, tài năng và trí tuệ của người nghệ sĩ. Để chuyển đạt nội dung, tư tưởng đến độc giả, mỗi tác giả lựa chọn một hình thức riêng. Có người chọn thể loại thơ, có người chọn tiểu thuyết, và cũng có rất nhiều người lựa chọn thể loại truyện ngắn.
Truyện ngắn là thể loại văn học nhỏ, tác giả sẽ trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua nhân vật để kể lại một số phận, cuộc đời, sự kiện có vấn đề nào đó, từ đó thể hiện thái độ, góc nhìn và mang đến cho độc giả những trải nghiệm, bài học.
Nhiều nhà văn chọn truyện ngắn để gieo mầm tài năng, ý tưởng của mình bởi dung lượng nhỏ, nhân vật ít, thường tập trung vào một khía cạnh, vài nhân vật, và sự kiện nhỏ. Ví dụ, truyện ngắn 'Lão Hạc' của Nam Cao tập trung miêu tả tâm trạng của Lão Hạc sau khi bán cậu Vàng, hoặc trong truyện 'Chiếc lá cuối cùng' xoay quanh thái độ của Giôn-xi với sự sống qua những chiếc lá cuối cùng.
Không gian và thời gian trong truyện ngắn thường không trải dài như tiểu thuyết, thường hẹp, tác giả thường chọn một thời điểm, một sự kiện, thậm chí một khoảnh khắc để trình bày nội dung, ý tưởng. Ví dụ, trong truyện ngắn Tôi đi học, nhà văn Thanh Tịnh đã lựa chọn thời gian là lần đầu tiên đi học, không gian là nhà và trường học.
Truyện ngắn thường tập trung mô tả một khía cạnh của cuộc sống, một sự kiện nào đó xảy ra trong cuộc đời nhân vật. Qua hành động, lời nói, tác giả truyện ngắn làm nổi bật tính cách nhân vật, sâu sắc hơn là phản ánh mặt tích cực hay hạn chế của xã hội. Ví dụ: Qua cuộc đời bi kịch của Lão Hạc, đặc biệt là hành động ăn bả chó của ông, Nam Cao không chỉ tôn vinh con người giàu nhân cách của Lão Hạc mà còn chỉ trích xã hội đương thời đẩy con người vào bước đường cùng.
Một đặc điểm đặc biệt khác của truyện ngắn là cốt truyện. Cốt truyện thường tập hợp các tình tiết, sự kiện xảy ra liên tiếp, tác động lẫn nhau để đẩy mâu thuẫn, bi kịch của nhân vật lên đến đỉnh điểm và buộc nhân vật phải lựa chọn, giải quyết. Trong truyện ngắn Lão Hạc, đứng trước 2 lựa chọn: Tiếp tục tiêu tiền để duy trì sự sống cho con hay sống lay lắt, đánh mất chính mình, làm liên lụy đến hàng xóm, lão Hạc đã chọn cái chết để bảo vệ nhân cách, hoàn thành trách nhiệm của một người cha.
Dù dung lượng nhỏ, truyện ngắn vẫn có khả năng truyền tải lớn. Thông qua một cuộc đời, một bi kịch, một hành động trong truyện ngắn, tác giả khái quát được những hiện thực trong xã hội, cuộc sống của con người, mang đến cho độc giả những trải nghiệm sâu sắc.
Truyện ngắn đã trải qua một quá trình phát triển bền bỉ, xuất hiện từ những ngày con người mới bắt đầu sáng tác văn chương. Phải đến cuối thế kỷ XIX, truyện ngắn mới có cơ sở phát triển mạnh mẽ và tạo ra những tiếng vang lớn.
Tại Việt Nam, truyện ngắn bắt đầu phát triển mạnh mẽ nhất vào những năm hai mươi của thế kỷ XX, với sự đóng góp của các nhà văn lớn như: Nguyễn Bá Học, Hồ Biểu Chánh, Nguyễn Công Hoan, Thạch Lam...