Buzz
1. Ngày cúng ông Công ông Táo là ngày nào?
Theo phong tục truyền thống của Việt Nam, ngày tiễn ông Công ông Táo về trời là ngày 23 tháng Chạp hàng năm, tức ngày 23/12 Âm lịch.
2. Tục cúng ông Công ông Táo có nguồn gốc từ đâu?
Lễ cúng ông Công ông Táo là một trong những nghi lễ quan trọng trước Tết Nguyên Đán, có nguồn gốc từ lâu đời và được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.
Táo Quân xuất phát từ ba vị thần Thổ Công, Thổ Kỳ, Thổ Địa trong Lão giáo của Trung Quốc, nhưng ở Việt Nam, họ được biết đến qua truyền thuyết 'Hai ông một bà'.
Truyền thuyết kể rằng, Thị Nhi có chồng là Trọng Cao. Dù yêu nhau sâu đậm và sống hạnh phúc, họ vẫn không có con. Sự thiếu hụt này khiến Trọng Cao dần dần trở nên cáu kỉnh, hay trách móc và dằn vặt vợ.
Có một lần, chỉ vì một chuyện nhỏ, Trọng Cao đã nổi giận và đánh vợ Thị Nhi, rồi đuổi cô ra khỏi nhà. Thị Nhi lang thang đến một nơi khác và gặp Phạm Lang, người đã trở thành chồng cô.
Sau khi bình tâm, Trọng Cao nhận ra sai lầm của mình và cảm thấy hối hận sâu sắc về hành động của mình, nên đã lên đường tìm kiếm Thị Nhi để chuộc lỗi.
Sau nhiều ngày tìm kiếm không có kết quả và hết tiền, Trọng Cao phải sống lang thang và trở thành ăn mày. Một ngày, khi đi xin ăn, Trọng Cao vào đúng nhà Thị Nhi và gặp lại vợ cũ khi Phạm Lang vắng mặt. Thị Nhi nhận ra chồng cũ và đã mời vào nhà, đãi một bữa cơm thịnh soạn. Tuy nhiên, khi Phạm Lang trở về, Thị Nhi lo lắng chồng mới sẽ không tin và nghi ngờ, nên đã giấu Trọng Cao dưới đống rạ sau vườn.
Không may, đêm đó, Phạm Lang đốt đống rạ để lấy tro. Thấy lửa cháy bùng lên, Thị Nhi hoảng sợ lao vào cứu chồng cũ. Phạm Lang thấy vợ mình gặp nguy hiểm cũng nhảy vào theo, cả ba người đều thiệt mạng trong đám lửa.
Vì cảm động trước tình nghĩa của ba người, Ngọc Hoàng đã phong cho họ làm vua bếp. Phạm Lang, chồng mới, sẽ là Thổ Công trông coi bếp, Trọng Cao, chồng cũ, sẽ quản lý việc nhà, còn Thị Nhi sẽ là Thổ Kỳ, phụ trách việc chợ búa.
Theo phong tục dân gian Việt Nam, vào ngày 23 tháng Chạp hàng năm, Táo quân cưỡi cá chép bay về trời để báo cáo mọi việc trong năm cho Ngọc Hoàng. Do đó, vào ngày này, các gia đình Việt thường chuẩn bị mâm cơm để tiễn ông Công ông Táo lên trời.
3. Ý nghĩa của lễ cúng ông Công ông Táo
Ông Táo là vị thần phụ trách quản lý các hoạt động trong gia đình, đồng thời bảo vệ ngôi nhà khỏi sự xâm nhập của ma quỷ, đảm bảo an toàn và bình yên cho mọi thành viên.
Vào ngày 23 tháng Chạp hàng năm, Táo quân cưỡi cá chép hóa rồng bay về trời để báo cáo Thiên đình về những việc tốt xấu của gia chủ trong năm qua. Ngày Giao thừa, Táo quân mới trở về hạ giới để tiếp tục quản lý các công việc gia đình.
Ngày cúng ông Công ông Táo đã trở thành một truyền thống sâu sắc trong văn hóa Việt Nam. Hằng năm vào ngày này, mọi người chuẩn bị mâm cơm để bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn đối với các vị thần. Đây cũng là thời điểm các gia đình sum họp, đón năm mới sau một năm làm việc vất vả.
Tục cúng ông Công ông Táo là một phần quan trọng trong văn hóa truyền thống Việt Nam, thể hiện lòng thành kính và mong muốn cầu chúc bình an, hạnh phúc và thịnh vượng.
4. Nên tỉa chân nhang trước hay sau khi cúng ông Công ông Táo?
Mỗi dịp Tết đến, người Việt thường dọn dẹp bàn thờ và tỉa chân hương của năm cũ để xóa bỏ vận xui và tỏ lòng biết ơn đối với tổ tiên và các vị thần.
Suốt năm, việc thắp hương làm cho chân nhang tích tụ nhiều, khiến bát hương bị đầy và gây khó khăn trong việc dọn dẹp. Mặc dù người Việt có quan niệm tránh động vào bát hương để tránh xui rủi, nên trong quá trình dọn dẹp, họ thường chỉ tỉa chân nhang và lau chùi bên ngoài bát hương, không bê cả bát hương xuống.
Vào ngày cúng ông Công ông Táo, các gia đình thường thực hiện việc dọn dẹp bàn thờ và bao sái bát hương. Vậy việc tỉa chân nhang nên thực hiện trước hay sau lễ cúng ông Công ông Táo?
Hiện chưa có quy định cụ thể, nhưng các chuyên gia khuyên nên tỉa chân nhang và bao sái bát hương sau khi tiễn ông Công ông Táo về trời. Lúc này, Táo quân đã lên trời để báo cáo, gia chủ có thể dọn dẹp bàn thờ sạch sẽ trước khi Táo quân trở lại hạ giới.
Trước khi tỉa chân nhang và dọn dẹp bàn thờ, gia chủ nên thắp hương xin phép các vị thần và tổ tiên. Sau khi hoàn tất, cần thắp hương bẩm báo và mời các vị thần linh trở về.
Theo các chuyên gia, gia chủ có thể chọn bất kỳ ngày tốt nào trong tháng Chạp để tiến hành lau dọn bàn thờ và tỉa chân nhang.
5. Hướng dẫn cách tỉa chân nhang
Nếu không biết cách tỉa chân nhang đúng cách, bạn có thể mời thầy về giúp. Tuy nhiên, nhiều gia chủ vẫn thích tự tay làm để thể hiện lòng thành với ông Táo. Trước khi tỉa chân nhang và dọn dẹp bàn thờ, hãy chuẩn bị những vật dụng sau:
- 1 chậu nước sạch
- 1 khăn sạch
- 1 cuộn giấy sạch
- 1 thìa sạch (để xúc bớt tàn nhang trong bát hương nếu đầy)
- 1 chậu sạch
- Nước ngũ hương (nước rượu gừng hoặc tinh dầu quế)
Trước khi tỉa chân nhang và dọn dẹp bàn thờ, gia chủ cần thắp hương xin phép các vị thần và tổ tiên. Trong quá trình tỉa chân nhang, bạn nên dọn dẹp từ trên xuống dưới. Thay bánh kẹo cũ, hoa quả giả có thể rửa lại hoặc thay mới.
Trước tiên, hãy trải giấy trắng lên bàn thờ và hạ từng món đồ nhẹ nhàng để tránh va chạm vào bát hương. Sau khi nhổ chân hương, dùng thìa để xúc bớt tàn nhang và sắp xếp lại cho gọn gàng.
Tiếp theo, đổ nước ngũ hương hoặc rượu vào chậu sạch, nhúng khăn vào và lau bàn thờ. Nếu có 3 bát hương, hãy lau từ bát ở giữa, sau đó bên trái và cuối cùng bên phải. Sau khi hoàn tất việc tỉa chân nhang và dọn dẹp, hãy đặt đồ lại lên bàn thờ và thắp hương để thông báo cho các thần linh và tổ tiên rằng công việc đã hoàn tất và mời họ trở về.
