1. Khám phá: Tia UV là gì?
Hầu hết mọi người đều biết tia UV có thể gây tổn thương cho sức khỏe, đặc biệt là da, nhưng không phải ai cũng hiểu rõ tia UV là gì?
Khám phá về tác động của tia uv là gì?
Trên thực tế, tia UV viết tắt từ Ultraviolet, là tia cực tím hay gọi là tia tử ngoại. Tia UV là dạng sóng điện từ với bước sóng ngắn hơn ánh sáng và dài hơn tia X. Trong khoa học, tia UV được chia thành hai vùng chính:
-
Vùng tử ngoại chân không (vùng tử ngoại xạ): tia UV có bước sóng từ 200 - 10nm.
-
Vùng tử ngoại gần: tia UV có bước sóng từ 380 - 200nm.
Ngoài ra, tia UV được phân thành 3 loại chính dựa vào tác động đối với con người và môi trường:
-
Tia UVA: còn gọi là ánh sáng đen hoặc sóng dài, với bước sóng từ 380 - 315nm. Tia UVA là nguyên nhân chính gây lão hóa da và nếp nhăn cho phụ nữ.
Tổng quan về các dạng tia UV
-
Tia UVB: còn được biết đến là sóng trung, với bước sóng từ 315 - 280nm. Tia UVB có năng lượng cao hơn UVB, có thể gây cháy nắng và ung thư da.
-
Tia UVC: gọi là sóng tiệt trùng hoặc sóng ngắn, với bước sóng từ 280 - 100nm. Tia UVC có năng lượng cao nhất trong các loại tia UV nhưng bị tầng khí quyển Ozon ngăn chặn. Tuy nhiên, sự suy giảm của tầng Ozon do hoạt động của con người đã tạo điều kiện cho tia UVC gây ảnh hưởng đến sức khỏe.
2. Các tác động tiêu cực của tia UV
Ngoài việc hiểu về tia UV là gì, nhiều người còn muốn biết về những hậu quả mà chúng mang lại. Tùy thuộc vào loại tia UV, mức độ ảnh hưởng cũng khác nhau. Tia UVC được xem là gây hại nặng nhất, đặc biệt khi tầng Ozon suy giảm và tạo điều kiện cho tia UVC xâm nhập và gây tổn thương cho sức khỏe.
Hậu quả của từng loại tia UV
Mặc dù tầng Ozon đã cản trở và lọc bớt, tia UVB vẫn có thể xâm nhập và đạt đến bề mặt của trái đất. Thống kê cho thấy, khoảng 3% lượng ánh sáng mặt trời tồn tại là tia UVB. Tia UVB có khả năng kích thích sự biến đổi của Melanin, dẫn đến da trở nên sạm màu hay được biết đến với tên gọi khác là rám nắng. Những người thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, đặc biệt là tia UVB ở mức độ cao có thể gây cháy nắng hoặc gây ra ung thư da.
Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng, tia UVB là một trong những nguyên nhân gây ra hiện tượng da bạc màu, gây ra các nếp nhăn và thúc đẩy quá trình lão hóa da sớm. Đối với mắt, tia UVB có thể gây ra viêm giác mạc, mơ hồ, hoặc hạt kết giác mạc. Tuy nhiên, nếu bạn tiếp xúc trực tiếp với tia UV ở mức độ cao có thể làm tăng nguy cơ tổn thương và gây ra những hậu quả nghiêm trọng đến mắt (như viêm kết mạc, suy giảm võng mạc, hoặc thậm chí là mù loà). Đối với tia UVA, loại tia này chiếm tỷ lệ cao nhất trong ánh sáng mặt trời và dễ dàng xuyên qua tầng Ozon, có thể gây ra thoái hóa hoàng điểm và gây ra đục nhân mắt.
Thường xuyên tiếp xúc với tia UV có thể gây tổn hại cho mắt
Ngoài việc ảnh hưởng đến da và mắt, tia cực tím còn có thể ức chế hệ miễn dịch của cơ thể nếu bạn thường xuyên tiếp xúc với chúng. Một số nhà khoa học đã chứng minh rằng tiếp xúc liên tục với ánh nắng trong 24 giờ có thể thay đổi sự phân bố và chức năng của tế bào bạch cầu. Tình trạng này kéo dài có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ miễn dịch của cơ thể.
3. Giải pháp phòng tránh tác động của tia UV
Sau khi hiểu sơ lược về tia UV là gì và các ảnh hưởng của chúng, bạn có thể muốn biết thêm về cách bảo vệ cơ thể khỏi tác động của chúng. Thực tế, bạn có thể bảo vệ cơ thể khỏi tác động của tia UV bằng cách:
-
Xây dựng chế độ ăn uống giàu dinh dưỡng và khoa học: ngoài việc thường xuyên bổ sung vitamin từ trái cây và rau xanh, bạn cũng nên giảm lượng chất béo động vật và thức ăn chua. Đặc biệt, nên tăng cường sử dụng thực phẩm giàu chất chống oxi hóa để bảo vệ cơ thể khỏi tác động của tia UV.
Tăng cường ăn rau củ quả giàu chất chống oxi hóa
-
Luôn sử dụng kem chống nắng (kể cả khi ở nhà hoặc trời không nắng vì tia UV vẫn có mặt trong ánh sáng mặt trời): Đây là cách phòng tránh hiệu quả và được nhiều người áp dụng. Kem chống nắng với chỉ số SPF từ 30 trở lên sẽ bảo vệ da khỏi tác hại của tia UVA và UVB.
-
Khi ra ngoài, luôn sử dụng trang phục chống nắng như váy, áo, khẩu trang, ô chống UV, găng tay, tất, v.v.
-
Đeo kính mắt: Kính mắt không chỉ bảo vệ mắt khỏi các tác nhân như gió, bụi, vi khuẩn mà còn giúp chống lại tác động của tia UV. Ngoài ra, kính mắt cũng là một phụ kiện thời trang giúp bạn trở nên hấp dẫn và lịch lãm hơn.
-
Hạn chế tiếp xúc với ánh nắng mặt trời khi trời nắng hoặc vào các giờ cao điểm, đặc biệt là từ 11h - 15h.
-
Hạn chế tiếp xúc với ánh sáng từ điện thoại, máy tính, laptop,… Đây là các nguồn bức xạ nhân tạo có thể gây hại cho da và mắt. Đối với cửa kính ô tô, cửa kính văn phòng, bạn có thể sử dụng tấm phim cách nhiệt để giảm nguồn bức xạ từ ánh sáng mặt trời.
Trên đây là một số chia sẻ từ các chuyên gia, bác sĩ để giúp bạn giải đáp thắc mắc về tia UV. Ngoài ra, bạn còn nhận được thông tin về ảnh hưởng của tia cực tím đối với sức khỏe và giải pháp phòng tránh chúng.