Tích Cực Độc Hại — Tại Sao Nó Gây Hại Và Nên Nói Gì Thay Thế

Tích cực độc hại là niềm tin rằng dù tình huống có khó khăn hay tồi tệ đến đâu, mọi người luôn phải duy trì suy nghĩ tích cực. Dù lạc quan và suy nghĩ tích cực có lợi, nhưng tích cực độc hại lại gạt bỏ mọi cảm xúc khó khăn để tạo nên vẻ ngoài vui vẻ, thường là giả tạo.

Có cái nhìn tích cực về cuộc sống là tốt cho sức khỏe tinh thần. Vấn đề là cuộc sống không phải lúc nào cũng tích cực. Chúng ta đều có những cảm xúc và trải nghiệm đau đớn. Những cảm xúc này, dù khó chịu, cần được cảm nhận và xử lý một cách cởi mở và trung thực để đạt được sự chấp nhận và sức khỏe tâm lý tốt hơn.

Tính tích cực độc hại đẩy suy nghĩ tích cực đến mức cực đoan. Thái độ này không chỉ nhấn mạnh sự lạc quan mà còn giảm thiểu và phủ nhận bất kỳ dấu vết nào của cảm xúc con người không hoàn toàn hạnh phúc hay tích cực.

Tích cực độc hại có nghĩa là tiếp cận cuộc sống với quan điểm 'chỉ có những cảm xúc tốt' và loại bỏ mọi cảm xúc tiêu cực. Nó từ chối mọi người sự hỗ trợ đích thực họ cần để đối phó với những khó khăn đang gặp phải.

Ví dụ về tính tích cực độc hại

Tích cực độc hại có thể xuất hiện dưới nhiều hình thức. Một số ví dụ bạn có thể gặp trong cuộc sống của mình bao gồm:

Khi điều gì đó tồi tệ xảy ra, chẳng hạn như mất việc, người ta có thể nói “hãy luôn lạc quan” hoặc “hãy nhìn vào mặt tích cực”. Mặc dù những lời như vậy thường có ý thông cảm, nhưng chúng có thể ngăn cản người khác bày tỏ cảm xúc thực sự của họ.

Sau khi trải qua mất mát, người ta có thể nói rằng 'mọi thứ xảy ra đều có lý do.' Dù có ý tốt, câu nói này cũng có thể là cách để tránh né nỗi đau của người khác.

Khi bày tỏ sự thất vọng hoặc buồn bã, ai đó có thể đáp lại rằng “hạnh phúc là một sự lựa chọn.” Điều này ám chỉ rằng nếu ai đó cảm thấy tiêu cực, đó là lỗi của họ vì đã không chọn hạnh phúc.

Câu nói như vậy thường mang ý tốt hoặc do mọi người không biết nói gì khác và không biết cách đồng cảm. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải nhận ra rằng tính tích cực độc hại có thể gây hại.

Tại sao tích cực độc hại lại có hại

Quá nhiều tích cực có thể gây hại vì nó làm mất đi cơ hội để chia sẻ cảm xúc thật và nhận được sự hỗ trợ không điều kiện. Những người phải đối mặt với sự tích cực độc hại thường cảm thấy cảm xúc của họ bị bỏ qua hoặc vô ích.

- Cảm thấy xấu hổ: Nhận được sự tích cực độc hại có thể khiến mọi người cảm thấy xấu hổ. Nó cho họ biết rằng cảm xúc của họ không được chấp nhận. Khi ai đó đang đau khổ, họ cần biết rằng cảm xúc của mình là có giá trị và họ có thể tìm thấy sự ủng hộ và tình thương từ bạn bè và gia đình.

- Gây ra cảm giác tội lỗi: Tích cực độc hại cũng có thể tạo ra cảm giác tội lỗi. Nó truyền đi thông điệp rằng nếu bạn không thể cảm thấy tích cực — ngay cả khi đối mặt với bi kịch — thì bạn đang làm sai điều gì đó.

- Lảng tránh cảm xúc thật của con người: Tích cực độc hại hoạt động như một cơ chế tránh né. Khi tham gia vào loại hành vi này, người ta có thể vượt qua các tình huống cảm xúc khiến họ không thoải mái. Đôi khi chúng ta nhận thức và tiếp thu những ý tưởng tương tự này. Khi đối mặt với cảm xúc khó khăn, chúng ta có thể coi thường, loại bỏ và phủ nhận chúng.

- Ngăn cản sự phát triển: Tích cực độc hại ngăn cản chúng ta cảm nhận những điều có thể gây đau đớn, khiến chúng ta không đối mặt với những cảm xúc thử thách có thể dẫn đến sự trưởng thành và hiểu biết sâu sắc hơn.

Câu thần chú “chỉ những cảm xúc tích cực” có thể gây đau đớn trong những thời điểm cá nhân đau khổ tột độ. Khi đối mặt với những tình huống khó khăn như vấn đề tài chính, mất việc làm, bệnh tật hoặc mất người thân, lời khuyên nhìn vào khía cạnh tích cực có thể trở nên tàn nhẫn.

Một số người thậm chí coi sự tích cực độc hại là một hình thức thao túng. Điều này là do nó tạo ra một câu chuyện sai lệch về thực tế, thường làm bạn đặt câu hỏi về những gì bạn nghĩ và cảm nhận.

Trong một số trường hợp, tính tích cực độc hại thậm chí có thể bị lạm dụng. Kẻ lạm dụng có thể sử dụng nó để hạ thấp giá trị, loại bỏ và giảm thiểu cảm xúc và trải nghiệm của người khác. Họ thậm chí có thể sử dụng nó như một cách để hạ thấp mức độ nghiêm trọng của hành động lạm dụng của chính họ.

Trong trường hợp tốt nhất, những tuyên bố tích cực độc hại được đưa ra như những lời sáo rỗng khiến một người không gặp khó khăn trong việc giải quyết cảm xúc của người khác. Tồi tệ nhất, những lời nhận xét này cuối cùng lại gây ra cảm giác xấu hổ và đổ lỗi cho những người thường xuyên phải đối mặt với những tình huống vô cùng khó khăn.

Dấu hiệu của tích cực độc hại

Tích cực độc hại thường khó nhận thấy. Học cách nhận biết các dấu hiệu có thể giúp bạn xác định loại hành vi này tốt hơn. Các dấu hiệu cho thấy bạn có thể tích cực độc hại bao gồm:

Loại bỏ vấn đề thay vì đối mặt với chúng

Che giấu cảm xúc thật của bạn sau những câu nói hay mà dường như được xã hội chấp nhận

Đánh giá thấp cảm xúc của người khác vì họ khiến bạn cảm thấy khó chịu

Làm người khác cảm thấy xấu hổ khi họ không có thái độ tích cực

Điều quan trọng không kém là biết khi nào người khác có thể hành động tích cực một cách độc hại với bạn, có thể làm tổn thương sức khỏe tinh thần của bạn. Các dấu hiệu cho thấy bạn có thể sắp nhận được sự tích cực độc hại bao gồm:

Cảm thấy tội lỗi khi buồn, tức giận hoặc thất vọng

Che giấu hoặc ẩn giấu cảm giác thực sự của bạn

Cố gắng trở nên khắc kỷ hoặc 'vượt qua' những cảm xúc đau đớn

Đôi khi, loại hành vi này có thể hoạt động như một cơ chế đối phó để giúp mọi người giảm hoặc tránh căng thẳng. Thay vì đối mặt với một cảm xúc khó khăn, mọi người cố gắng tránh nó bằng cách tạo ra một sự thay đổi tích cực cho một tình huống tồi tệ. Mặc dù đây có vẻ là một cách hiệu quả để đối phó, nhưng việc phủ nhận hoặc loại bỏ những cảm xúc tiêu cực có thể khiến bạn khó thực sự đối phó hiệu quả với những cảm xúc đó.

Làm thế nào để tránh tích cực độc hại

Nếu bạn nhận ra những hành vi tích cực độc hại ở bản thân, thì có những điều bạn có thể làm để phát triển một cách tiếp cận lành mạnh hơn, mang tính hỗ trợ hơn. Một số ý tưởng bao gồm:

Phát triển một thái độ 'Không ổn cũng không sao.' Thay vì có quan điểm cho rằng cảm xúc tiêu cực là sai, hãy chấp nhận rằng việc lúc nào cũng ổn là không thực tế. Nhắc nhở bản thân rằng nếu ai đó cảm thấy không ổn, điều đó hoàn toàn có thể chấp nhận được.

Quản lý những cảm xúc tiêu cực của bạn, nhưng đừng phủ nhận chúng. Cảm xúc tiêu cực có thể gây căng thẳng khi không được kiểm soát. Nhưng chúng cũng có thể cung cấp thông tin quan trọng có thể dẫn đến những thay đổi có ích trong đời sống bạn.

Tập trung vào việc lắng nghe người khác và thể hiện sự hỗ trợ. Khi ai đó bày tỏ cảm xúc khó khăn, đừng dập tắt họ bằng sự tích cực độc hại. Thay vào đó, hãy cho họ biết rằng những gì họ đang cảm thấy là bình thường và bạn luôn ở đó để lắng nghe.

Tuyên bố gây hậu quả

Chỉ có cảm xúc tích cực mà thôi!

Nó có thể tệ hơn nhiều hơn.

Mọi chuyện đều có lý do của nó.

Thất bại không phải là con đường.

 Hạnh phúc đến từ quyết định của bạn.

Sự lựa chọn khác không gây hại.

Tôi đang nghe và hiểu.

Tôi ở đây không có vấn đề gì cả.

Điều đó chắc chắn không dễ dàng.

Đôi khi những điều tồi tệ có thể xảy ra. Bạn cần hỗ trợ gì?

Thất bại là một phần của cuộc sống.

Cảm xúc của bạn là hoàn toàn hợp lý.

Đối phó với sự tích cực độc hại.

Nếu bạn nhận ra ai đó thường phản ứng tiêu cực với bạn bằng lời nói không động viên hoặc không chia sẻ cảm xúc, bạn có thể áp dụng một số phương pháp để đối phó với sự tích cực độc hại.

- Hãy thật lòng với cảm xúc của bạn. Khi đối mặt với khó khăn, cảm thấy căng thẳng, lo lắng hoặc thậm chí sợ hãi là điều tự nhiên. Đừng kỳ vọng quá nhiều từ bản thân. Hãy thực hành tự chăm sóc và thực hiện các bước để cải thiện tình hình.

- Đừng sợ đối đầu với thách thức từ những người tích cực nhưng độc hại. Mặc dù đối đầu với phản ứng như vậy có thể không thoải mái, nhưng nó giúp họ phát triển. Điều này đặc biệt hữu ích trong môi trường làm việc, giúp các nhà lãnh đạo đánh giá tác động của họ.

- Biết rằng bạn có thể trải qua nhiều cảm xúc khác nhau. Khi đối mặt với thử thách, bạn có thể cảm thấy lo lắng nhưng cũng hy vọng. Cảm xúc của bạn có thể phức tạp như chính tình huống đó.

- Tìm kiếm ý nghĩa trong mọi thách thức. Tìm hiểu ý nghĩa của những tình huống khó khăn, tránh cảm giác tích cực nhưng độc hại.

- Lắng nghe cảm giác của mình. Theo dõi các tài khoản mạng xã hội 'tích cực' có thể làm bạn cảm thấy hạnh phúc nhưng cũng chú ý đến cảm giác sau khi tương tác với chúng. Nếu bạn cảm thấy không thoải mái sau khi xem những bài đăng 'nâng cao tinh thần', đó có thể là do tác động của tính tích cực độc hại. Hãy cân nhắc giảm thời gian sử dụng mạng xã hội.

- Thể hiện cảm xúc của bạn qua lời nói. Khi gặp khó khăn, hãy nghĩ về cách biểu đạt cảm xúc một cách hiệu quả. Viết nhật ký hoặc chia sẻ với bạn bè. Nghiên cứu cho thấy rằng việc thể hiện cảm xúc có thể giúp giảm bớt sự căng thẳng.

- Hãy cho bản thân cảm nhận cảm xúc. Những cảm xúc này là thực tế, hợp lý và quan trọng. Chúng cũng cung cấp thông tin và giúp bạn nhìn nhận mọi thứ trong tình huống.

 Điều này không có nghĩa là bạn phải hành động theo mọi cảm xúc. Đôi khi, quan trọng là bạn cần thời gian để xử lý và chấp nhận cảm xúc trước khi hành động.

Nguồn: https://www.verywellmind.com/what-is-toxic-positivity-5093958

Tác giả: Kendra Cherry

Dịch giả: Thủy Tiên