Tiêm phòng bệnh lao cho trẻ sơ sinh - 5 câu hỏi phổ biến!

1. Tại sao cần tiêm phòng bệnh lao cho trẻ sơ sinh?

Bệnh lao là một căn bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn lao (Mycobacterium tuberculosis - MTB) gây ra. Chúng có thể lây lan qua không khí và khi người khỏe mạnh hít phải không khí chứa vi khuẩn từ người bệnh, nguy cơ mắc bệnh là rất cao.

Vi khuẩn này có thể tấn công nhiều cơ quan trong cơ thể, phổ biến nhất là phổi (chiếm khoảng 80-85%), với các triệu chứng như ho kéo dài, khó thở, đau ngực, và sốt nhẹ thường xuất hiện vào buổi chiều.

Bệnh có thể dẫn đến các biến chứng như: viêm nước màng phổi, ho có máu hoặc các vấn đề liên quan đến xương, hệ thần kinh, màng não, tim và dẫn đến tử vong.

Không chỉ ở phổi, bệnh có thể gây ra các biến chứng ở nhiều cơ quan khác

Trước khi có vắc xin phòng bệnh, lao vẫn được xem như một trong những “bệnh nan y” vì hậu quả nghiêm trọng mà nó mang lại và nguy cơ đe dọa tính mạng của con người.

Tính đến thời điểm hiện tại, nước ta vẫn ghi nhận mức độ lây nhiễm cao với căn bệnh này, đặc biệt là đối với trẻ sơ sinh và trẻ em, nhóm tuổi này thường có sức đề kháng yếu, hệ miễn dịch chưa hoàn thiện nên lao đang là một trong những nguy cơ lớn đối với tính mạng của họ.

Tính từ năm 1981, ở Việt Nam, việc tiêm vắc xin phòng bệnh này đã trở thành một phần của chương trình tiêm chủng mở rộng.

2. Loại vắc xin nào được sử dụng để tiêm phòng bệnh lao cho trẻ sơ sinh?

Tại Việt Nam, vắc xin tiêm phòng bệnh lao cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ được gọi là BCG (Bacille Calmette-Guerin). Đối với một số người trưởng thành chưa mắc bệnh, loại vắc xin này cũng có thể được sử dụng.

Cách hoạt động của vắc xin BCG tương tự như hầu hết các loại vắc xin khác, đó là cung cấp vào cơ thể con người một số lượng vi khuẩn đã bị loại bỏ độc lực. Nhờ đó, cơ thể sẽ được kích thích tạo ra kháng thể tự nhiên để chống lại bệnh.

Tuy nhiên, việc tiêm vắc xin phòng không có nghĩa là người bệnh sẽ hoàn toàn miễn dịch với bệnh.

Tiêm sớm để tăng cường hiệu quả phòng ngừa

3. Khi nào là thời điểm thích hợp nhất để tiêm vắc xin phòng bệnh lao cho trẻ sơ sinh?

Theo khuyến nghị của Bộ Y tế, vắc xin BCG nên được tiêm sớm nhất có thể trong vòng 30 ngày sau khi bé sinh ra, đặc biệt là đối với trẻ có cân nặng trên 2kg.

Đối với những bé sinh ra khỏe mạnh và ổn định, không cần chăm sóc đặc biệt, việc tiêm phòng nên được thực hiện sớm, trong khoảng 30 ngày sau khi sinh. Việc tiêm phòng càng muộn, khả năng phòng tránh càng giảm.

Khi trẻ vượt qua tuổi 1, vắc xin chỉ hiệu quả nếu trẻ chưa mắc bệnh. Trong trường hợp trẻ đã bị bệnh, cần tiêm phòng dưới sự giám sát trực tiếp của bác sĩ.

Các trường hợp cụ thể sau sẽ được hoãn tiêm phòng:

• Đang mắc một số căn bệnh hoặc trong tình trạng sốt cao, nhiễm khuẩn, ốm, sức khỏe không ổn định.

• Trẻ thiếu cân, sinh non, suy giảm miễn dịch hoặc bị suy dinh dưỡng.

Nếu trẻ thuộc một trong các trường hợp này, cần được theo dõi cho đến khi sức khỏe cải thiện và đạt điều kiện để tiêm phòng.

4. Các phản ứng phụ mà trẻ có thể gặp khi tiêm vắc xin phòng lao

Việc phản ứng của cơ thể sau tiêm vắc xin là điều phổ biến và tiêm vắc xin phòng lao không là ngoại lệ. Sau tiêm, trẻ có thể gặp các phản ứng như:

• Nốt đỏ xuất hiện tại vùng tiêm, thường tự biến mất sau 30 phút đến 1 giờ.

• Vùng tiêm sưng hoặc áp xe, kèm theo sốt nhẹ, thường tự giảm mà không cần điều trị.

• Từ 2 tuần đến 2 tháng sau tiêm, vùng tiêm có thể đỏ, sưng, có mủ và loét. Sau khi lành, vết loét sẽ biến thành sẹo nhẹ. Đây là dấu hiệu cơ thể đang tạo ra miễn dịch chống lại vi khuẩn.

• Có trường hợp nổi hạch ở nách hoặc cổ. Hạch mềm, không nguy hiểm và có thể tự giảm đi.

• Có thể gặp sốt, cha mẹ có thể dùng nước ấm lau da cho con. Nếu sốt cao, cần tham khảo ý kiến bác sĩ để điều trị phù hợp.

• Mặc dù phản ứng nặng sau tiêm vắc xin rất hiếm, cha mẹ cũng không nên chủ quan.

Cha mẹ không nên quá chủ quan nhưng cũng đừng quá lo lắng

5. Tiêm vắc xin phòng lao cho trẻ sơ sinh, cha mẹ cần lưu ý điều gì?

Để bảo đảm sức khỏe khi tiêm cho trẻ, cha mẹ cần tuân thủ những hướng dẫn sau:

- Đảm bảo sức khỏe tốt của trẻ trước khi tiêm, tránh khi trẻ mệt mỏi hoặc bị bệnh.

- Chọn quần áo rộng rãi, thoải mái cho trẻ để tiêm thuận lợi hơn.

- Sau khi tiêm, cha mẹ cần theo dõi trẻ trong vòng 30 phút đầu và 1-3 ngày đầu ở nhà.