Tiếng Thái Đen | |
---|---|
Black Tai | |
Tai Dam / ꪼꪕꪒꪾ/ไทดำ /koamz pák tayz đằm/ ꪁꪫꪱꪣ ꪜꪱꪀ ꪼꪕ ꪒꪾ //pʰāːsǎː tʰāj dām/ ภาษาไทดำ | |
Sử dụng tại | Việt Nam, Lào, Thái Lan, Trung Quốc |
Tổng số người nói | 760.000 |
Phân loại | Tai-Kadai
|
Hệ chữ viết | Thái Việt ꪎꪳ ꪎꪱꪙ ꪼꪕ |
Địa vị chính thức | |
Ngôn ngữ thiểu số được công nhận tại | Việt Nam Thái Lan |
Mã ngôn ngữ | |
ISO 639-3 | blt |
Glottolog | [1] taid1247 |
Phân bố các ngôn ngữ Thái Tây Nam. |
Tiếng Thái Đen
Tiếng Thái Đen thuộc họ ngôn ngữ Thái trong hệ ngôn ngữ Tai-Kadai. Tiếng Thái Đen tương tự như tiếng Thái và tiếng Lào, nhưng không đủ gần để người Thái Đen có thể hiểu rõ khi giao tiếp với người Thái và người Lào. Đặc biệt, những từ mượn từ tiếng Pali và tiếng Phạn trong tiếng Thái Lan và tiếng Lào phần lớn không xuất hiện trong tiếng Thái Đen.
Người Thái Việt Nam (Tai Viet) và các dân tộc Thái khác chưa được phân chia rõ ràng. Tiếng Thái thường được coi là bao gồm nhiều phương ngữ khác nhau.
Chữ viết
Tiếng Thái Đen được dùng làm nền tảng để tạo ra Chữ Thái Việt Nam (Tai Viet ꪼꪕꪫꪸꪒ), phổ biến ở Việt Nam và cộng đồng người Việt định cư tại Hoa Kỳ. Chữ Thái Việt Nam ꪎꪳꪼꪕꪫꪸꪒ gồm 31 phụ âm và 14 nguyên âm. Mặc dù có thanh điệu, nhưng ngôn ngữ này không sử dụng dấu âm như tiếng Thái và tiếng Lào. Theo các học giả Thái Lan, hệ thống chữ viết có thể bắt nguồn từ chữ viết cổ của vương quốc Sukhotai của Thái Lan. Chữ Thái Việt Nam nằm trong dải mã Unicode U+AA80..U+AADF.
Bảng Unicode chữ Thái Việt Nam Official Unicode Consortium code chart: Tai Viet Version 13.0 | ||||||||||||||||
0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | A | B | C | D | E | F | |
U+AA8x | ꪀ | ꪁ | ꪂ | ꪃ | ꪄ | ꪅ | ꪆ | ꪇ | ꪈ | ꪉ | ꪊ | ꪋ | ꪌ | ꪍ | ꪎ | ꪏ |
U+AA9x | ꪐ | ꪑ | ꪒ | ꪓ | ꪔ | ꪕ | ꪖ | ꪗ | ꪘ | ꪙ | ꪚ | ꪛ | ꪜ | ꪝ | ꪞ | ꪟ |
U+AAAx | ꪠ | ꪡ | ꪢ | ꪣ | ꪤ | ꪥ | ꪦ | ꪧ | ꪨ | ꪩ | ꪪ | ꪫ | ꪬ | ꪭ | ꪮ | ꪯ |
U+AABx | ꪰ | ꪱ | ꪲ | ꪳ | ꪴ | ꪵ | ꪶ | ꪷ | ꪸ | ꪹ | ꪺ | ꪻ | ꪼ | ꪽ | ꪾ | ꪿ |
U+AACx | ꫀ | ꫁ | ꫂ | |||||||||||||
U+AADx | ꫛ | ꫜ | ꫝ | ꫞ | ꫟ |
Tiếng Thái Đen được sử dụng để giao tiếp với các nhóm dân tộc khác, trước đây từng được chọn làm ngôn ngữ chung ở khu tự trị tây bắc cũ, tiền thân của khu tự trị Thái Mèo.
Người Thái Đen thường nói chuyện và dạy những người thuộc nhóm ngôn ngữ Thái khác. Ở đông bắc Thái Lan, có nhiều người Thái Đen sinh sống, họ sử dụng tiếng Thái Đen để giao tiếp và dạy học. Nếu người nói tiếng Thái Trung Tâm (Xiêm) học tiếng Thái Đen, thì cả hai nhóm Thái Đen và Thái Xiêm có thể giao tiếp trôi chảy, dễ dàng hiểu nhau. Điều này thường thấy ở Loei hay Chiang Saen, khi phát âm số đếm giữa tiếng Thái Đông Bắc, Thái Trung Tâm, Thái Đen và các nhóm nói tiếng Thái khác về cơ bản là giống nhau.