Tiếng Việt 5 VNEN Bài 13A: Anh chàng canh rừng gan dạ
A. Hoạt động cơ bản
(Trang 132 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 1. Quan sát các hình ảnh dưới đây và thảo luận với bạn bè.
Mỗi hình ảnh miêu tả cảnh gì?
• Dựa vào hình ảnh, trả lời câu hỏi: Tại sao hiện nay bão lũ lại gây ra nhiều hơn và tác hại nặng nề hơn so với trước?
• Cách nào có thể giảm thiểu thiệt hại do bão lũ gây ra?
Trả lời:
• Nội dung của mỗi hình ảnh:
o Ảnh 1: Rừng um tùm xanh mướt.
o Ảnh 2: Cây xanh bị phá hủy.
o Ảnh 3: Đồi đất trơ trụi sau khi cây xanh bị tàn phá.
o Ảnh 4: Lũ lụt tàn phá nhà cửa, ruộng vườn.
• Hiện nay, bão lũ ngày càng gia tăng và gây ra thiệt hại nghiêm trọng hơn do con người liên tục phá hủy rừng cây. Khi mưa đến, không có cây che phủ, đất dễ bị xói mòn gây ra lũ quét....
• Để giảm thiểu thiệt hại do bão lũ, con người cần tích cực tái lập rừng nguyên sinh và bảo tồn môi trường tự nhiên.
(Trang 133 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 2 - 3 - 4: Đọc bài, giải nghĩa và thực hành đọc
(Trang 134 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 5. Thảo luận và đáp án câu hỏi:
a. Theo hành trình dọc rừng, bạn nhỏ đã phát hiện điều gì?
b. Những chi tiết nào cho thấy:
• Bạn nhỏ có trí thông minh sắc bén
• Bạn nhỏ thể hiện sự dũng cảm
c. Thảo luận với bạn bè để làm rõ những điều sau đây:
• Tại sao bạn nhỏ tự nguyện tham gia truy bắt bọn trộm gỗ?
• Tại trường học của bạn nhỏ, em đã học được điều gì?
Trả lời
a. Theo hành trình dọc rừng, bạn nhỏ đã nhận ra:
• Có những dấu vết của người lớn in sâu trên mặt đất mặc dù đã hai ngày không có bất kỳ nhóm khách du lịch nào đi qua.
• Hơn mười cây to bự bị chặt thành từng khúc dài.
• Bọn trộm gỗ thường sử dụng xe để di chuyển gỗ đã ăn trộm vào ban đêm.
b. Các hành động của bạn nhỏ cho thấy:
Bạn là người thông minh:
• Tò mò khi nhìn thấy dấu vết của người lớn trong rừng.
• Theo dấu vết để tự tìm ra câu trả lời cho sự tò mò.
• Khi phát hiện bọn trộm gỗ, lặng lẽ theo dõi và gọi cảnh sát bằng điện thoại.
Bạn là người dũng cảm:
• Chạy đi báo cảnh sát về hành vi xấu của kẻ trộm.
• Hợp tác với cảnh sát để bắt giữ bọn trộm gỗ.
c. Bạn nhỏ tham gia vào việc truy bắt trộm gỗ vì:
• Yêu quý rừng, lo sợ rừng bị phá hủy.
• Hiểu rằng rừng là tài sản của cộng đồng, mọi người đều có trách nhiệm bảo vệ và giữ gìn.
• Có ý thức tôn trọng và bảo vệ tài nguyên chung.
Em học được từ bạn nhỏ:
• Tinh thần trách nhiệm trong việc bảo vệ tài nguyên chung.
• Bình tĩnh và thông minh trong xử lý các tình huống bất ngờ.
• Phán đoán nhanh và phản ứng linh hoạt.
• Dũng cảm và can đảm.
• Tình yêu sâu đậm đối với rừng và thiên nhiên.
B. Hoạt động thực tế
(Trang 134 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 1. Đọc đoạn văn và hiểu nghĩa từ ngữ (SGK/44).
(Trang 134 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 2. Đáp án cho các câu hỏi:
a. Khái niệm “Khu bảo tồn đa dạng sinh học” có ý nghĩa gì?
b. Tại sao rừng nguyên sinh Nam Cát Tiên được gọi là khu bảo tồn đa dạng sinh học?
Trả lời
a. Khu bảo tồn đa dạng sinh học là vùng đất giữ lại nhiều loài động vật và thực vật đa dạng.
b. Rừng nguyên sinh Nam Cát Tiên được định danh là khu bảo tồn đa dạng sinh học bởi sự phong phú và đa dạng của động, thực vật, bao gồm cả các loài có nguy cơ tuyệt chủng như tê giác một sừng.
(Trang 135 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 3. Sắp xếp các từ chỉ hành động trong ngoặc đơn vào các ô tương ứng trên phiếu học tập
Hành động bảo vệ môi trường | Hành động phá hoại môi trường |
M.Trồng rừng | M.Phá rừng |
Trả lời
Hành động bảo vệ môi trường | Hành động phá hoại môi trường |
Trồng rừng Không vứt rác bữa bãi Phủ xanh đồi trọc |
Phá rừng Vứt rác bừa bãi Săn bắt thú rừng, buôn bán động vật quý hiếm. |
(Trang 135 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 4. Lựa chọn một cụm từ từ hoạt động 3 làm đề tài. Dưới đây là một đoạn văn ngắn về chủ đề đó.
Trả lời
Hiện nay, tình trạng vứt rác bừa bãi trở thành một vấn đề đáng lo ngại, gây ra sự phẫn nộ trong cộng đồng và đe dọa tới sức khỏe của toàn bộ nhân loại. Rác thải xuất hiện ở khắp mọi nơi, từ đường phố, dòng sông, kênh rạch, đến biển cả và cả trên các phương tiện giao thông công cộng, các địa điểm công cộng, di tích lịch sử hay địa danh du lịch. Hành vi này không chỉ là biểu hiện của sự thiếu ý thức cá nhân mà còn gây hậu quả nghiêm trọng đến môi trường sống và sức khỏe con người. Chúng ta cần phải hành động ngay để bảo vệ trái đất, “ngôi nhà chung” của chúng ta, để nó luôn xanh, sạch và đẹp.
(Trang 135 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 5. Ghi nhớ - viết: Hành trình của bầy ong (2 khổ thơ cuối)
Trả lời
Hành trình của bầy ong
Bầy ong bay qua mấy miền
Vỗ cánh theo mùa, hoa thêm hương.
Liên kết rừng sâu với biển dài
Mọi nơi mật ngọt tìm đầy.
Hoa ở cao, ong vẫn vào
Mật thơm từng giọt ong đào.
Vị ngọt, hương thơm kết hợp
Im lặng thay những lối ong bay.
Trải qua nắng mưa ửi đầy
Men từ trời đến đất đầy say lòng.
Bầy ong gìn giữ cho người
Những mùa hoa đã phai từng ngày.
(Trang 136 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 6. Chơi cùng: Tìm từ chứa các âm tiết trong bảng (chọn a hoặc b)
a. Tìm từ chứa các âm tiết sau:
sâm | sương | sưa | siêu |
xâm | xương | xưa | xiêu |
b. Tìm từ có vần theo yêu cầu:
uôt | ươt | iet |
uôc | ươc | iec |
Trả lời
a. Tìm từ chứa các âm tiết sau:
Sâm: hải sâm, nân sâm | Sương: sương muối, sương giá, giọt sương | Sưa: cây sưa, say sưa | Siêu: siêu nhân, siêu nhiên, cao siêu |
Xâm: xâm lược, xâm lăng | Xương: xương rồng, xương tay | Xưa: ngày xưa, xưa kia, xa xưa | Xiêu: liêu xiêu, xiêu vẹo |
b.
Uôt: nuốt chửng, chuột bạch, tuốt lúa | Ươt: thướt tha, mượt mà, lướt thướt | Iet: triết lí, thời tiết, tiết học |
Uôc: rang ruốc, uống thuôc, luộc rau | Ươc: ao ước, ước mơ, trước sau | Iec: tai điếc, liếc nhìn, tiếc nuối, xanh biếc |
(Trang 136 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 7. Điền vào chỗ trống (chọn a hoặc b):
a. s hay x?
Mặt trời lặn ....uống bờ ao
Ngọn khói bốc .....anh lên, uốn uẩn
Vườn ....âu gió chẳng đuổi nhau
Lá vẫn bay vàng ....ản giếng
b. c hay t?
Thách anh trâu đấy
Đánh đượ.... sáo đen
Sáo sà xuống đấ.....
Anh quay sừng húi....
Sáo lại trên lưng
Trả lời
a. s hay x?
Mặt trời lặn xuống bờ ao
Ngọn khói san lên, lúng liếng
Vườn sâu gió chẳng đuổi nhau
Lá vẫn bay vàng sản giếng
b. c hay t?
Thách anh trâu đấy
Đánh được sáo đen
Sáo sà xuống đất
Anh quay sừng hú
Sáo lại lên lưng
Nhiều chủ đề khác thu hút sự quan tâm của đông đảo người xem