Tiếng Việt 5 VNEN Bài 26A: Tri ân thầy cô
A. Các hoạt động chính
(Trang 86 sách Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) 1. Hãy quan sát hình vẽ dưới đây và trả lời các câu hỏi sau:
• Những người trong bức tranh là ai? Họ đang làm gì?
Trả lời
Trong bức tranh có một người thầy và những học trò ngày xưa. Họ đang đến chúc mừng thầy cũ và gửi lời tri ân tới thầy.
(Trang 87 sách Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) 2-3-4: Đọc, giải nghĩa và thực hành đọc
(Trang 87 sách Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) 5. Thảo luận và trả lời câu hỏi:
(Trang 87 sách Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) (1) Tại nhà thầy, các môn sinh của cụ giáo Chu đến để làm gì?
(Trang 87 sách Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) (2) Tìm ra các chi tiết sau:
• Các học trò tỏ ra vô cùng tôn trọng cụ giáo Chu.
• Cụ giáo Chu biết quý trọng thầy cũ của mình.
Trả lời
Học trò của cụ giáo Chu tới thăm thầy và chúc mừng thầy tròn tuổi mới.
=>Thể hiện truyền thống tôn sư trọng đạo.
- Điều hiển nhiên thể hiện sự tôn kính của học trò đối với cụ giáo Chu bao gồm:
+ Từ sáng sớm, học trò đã tụ tập trước nhà cụ giáo Chu để chúc mừng thầy tròn tuổi mới.
+ Các học trò quê xa đã trở về và tặng thầy những cuốn sách quý giá.
+ Khi nghe cụ giáo Chu nói về việc thăm một người mà thầy rất kính trọng, họ đã “đồng thanh dạ ran” và đồng lòng đi theo thầy.
-Cụ giáo Chu biết quý trọng thầy cũ của mình qua những hành động sau:
+ Cụ giáo Chu chào đón bằng sự tôn kính: Lạy thầy, hôm nay con đã dẫn theo tất cả các môn sinh để tri ân thầy.
+ Cụ giáo Chu cùng các học trò thể hiện lòng biết ơn đối với cụ già.
(Trang 87 Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) (3) Câu nào dưới đây thể hiện bài học mà các môn sinh học được trong ngày kỷ niệm tuổi thọ của cụ giáo Chu?
a. Tiên học lễ, hậu học văn
b. Uống nước nhớ nguồn
c. Tôn sư trọng đạo
d. Nhất tự vi sư, bán tự vi sư (Một chữ cũng là thầy, nửa chữ cũng là thầy).
Giải đáp
Các học trò đã học được những bài học sau trong ngày kỷ niệm tuổi thọ của cụ giáo Chu:
a. Tiên học lễ, hậu học văn
b. Uống nước nhớ nguồn
c. Tôn sư trọng đạo
d. Nhất tự vi sư, bán tự vi sư (Một chữ cũng là thầy, nửa chữ cũng là thầy).
B. Hoạt động thực hành
(Trang 88 Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) 1. Dựa vào ý nghĩa của từ 'truyền', phân chia các từ sau thành 3 nhóm:
truyền thống, truyền bá, truyền nghề, truyền tin, truyền máu, truyền hình, truyền nhiễm, truyền ngôi, truyền tụng.
a. Truyền có nghĩa là chuyển giao cho người khác (thường thuộc thế hệ sau)
b. Truyền có nghĩa là lan truyền hoặc lan rộng ra cho nhiều người biết.
c. Truyền có nghĩa là nhập vào hoặc đưa vào cơ thể của người.
Giải đáp
a. Truyền có nghĩa là chuyển giao cho người khác (thường thuộc thế hệ sau): truyền nghề, truyền ngôi, truyền thống.
b. Truyền có nghĩa là lan tỏa rộng hoặc mở rộng ra cho nhiều người biết: truyền bá, truyền tin, truyền hình, truyền tụng.
c. Truyền có nghĩa là nhập vào hoặc chuyển vào cơ thể con người: truyền máu, truyền nhiễm
(Trang 88 Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) 2. Tìm và ghi vào sổ các từ chỉ người và sự vật gợi nhớ lịch sử và truyền thống dân tộc có trong đoạn văn sau
Tôi đã có cơ hội đi qua nhiều nơi trên đất nước, chứng kiến vô vàn dấu ấn của tổ tiên, từ bếp tro của thời kỳ các vua Hùng khai quốc, đến mũi tên đồng ở Cổ Loa, con dao cắt rốn từ đá của cậu bé Gióng ở Vườn Cà ven sông Hồng, cho đến thanh gươm bảo vệ Hà Nội của Hoàng Diệu, thậm chí đến cái hốt đại thần của Phan Thanh Giản,... Nhận thức về nguồn gốc, lý luận lịch sử và lòng biết ơn tổ tiên truyền đạt qua những di tích, hiện vật mà ta nhìn thấy là một niềm vui không gì sánh kịp, nuôi dưỡng những phẩm chất cao quý trong mỗi con người. Tất cả những di sản này của truyền thống bắt nguồn từ những sự kiện mang ý nghĩa đã diễn ra trong quá khứ, vẫn tiếp tục phát triển đạo lý sống của thế hệ sau này.
Đáp án
Những từ chỉ người và sự vật gợi nhớ về lịch sử và truyền thống dân tộc trong đoạn văn trên là:
-Chỉ người: các vua Hùng, cậu bé Gióng, Hoàng Diệu, Phan Thanh Giản.
-Chỉ về các vật thể: nắm tro bếp, mũi tên đồng ở Cổ Loa, con dao cắt rốn bằng đá, Vườn Cà bên bờ sông Hồng, thanh gươm giữ thành Hà Nội, chiếc hốt đại thần.
(Trang 88 Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) 3. Tìm các tên riêng trong đoạn văn sau và cho biết các tên riêng đó được viết hoa như thế nào?
Lịch sử Ngày Quốc tế Lao động
Vào ngày 1/5/1886, công nhân ở thành phố Chicago, nước Mỹ, đã xuống đường biểu tình đòi làm việc theo chế độ 8 giờ một ngày. Từ Chicago, phong trào lan nhanh ra các thành phố New York, Baltimore, Pittsburgh,… Những cuộc biểu tình bị đàn áp nặng nề. Đặc biệt, tại Chicago, cảnh sát đã nổ súng vào đám đông bất lực làm hàng trăm người chết và bị thương. Nhưng cuối cùng, các chủ nhà máy đã phải chấp nhận yêu cầu của công nhân. Để ghi nhận sự kiện này, ngày 1/5 hàng năm đã được chọn làm ngày kỷ niệm lực lượng lao động của giai cấp công nhân trên toàn thế giới.
(Theo Những mẩu chuyện lịch sử thế giới)
Đáp án
-Các tên riêng trong đoạn văn trên là: Chicago, Mỹ, New York, Baltimore, Pittsburgh,...
-Ngoài tên Mĩ được viết theo âm Hán Việt, các tên khác viết hoa chữ cái đầu mồi bộ phận của tên. Giữa các tiêng trong mỗi bộ phận của tên được ngăn cách bằng dấu gạch nối.
C. Hoạt động ứng dụng
(Trang 89 Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) Kể cho người thân nghe một kỉ niệm của em về nhà giáo/ thầy giáo cũ?
Trả lời
Đã nhiều năm trôi qua, nhưng em vẫn mãi nhớ và yêu quý cô giáo Nga, người đã chăm sóc em trong những năm đầu tiên ở trường tiểu học.
Cô giáo Nga có vóc dáng thon thả, không quá gầy cũng không béo. Mặc dù tuổi đã gần bốn mươi nhưng cô vẫn trông rất trẻ. Em thích những bộ áo dài mỏng mịn mà cô mặc, thường là những chiếc áo lụa trắng tinh, đủ màu sắc tươi đẹp, hợp với làn da hồng của cô. Tóc cô được làm gọn gàng, ôm lấy khuôn mặt đầy đặn, lúc nào cũng trang điểm một cách hài hoà. Đôi mắt của cô to, đen láy, chiếc mũi cao, cân xứng với khuôn mặt. Cô luôn cười tươi, để lộ hai hàng răng trắng như ngọc. Giọng cô khi giảng bài vừa ấm áp vừa truyền cảm. Cô rất quý trọng học sinh. Em nhớ những ngày đầu tiên đi học, chúng tôi vừa buông tay ba mẹ, cảm thấy lạc lõng, e dè và thậm chí có bạn còn khóc khi ba mẹ ra về. Em là đứa nhút nhát, không dám khóc to mà chỉ rưng rưng nước mắt đứng một góc tường. Thấy vậy, cô đã đến an ủi và ôm em. Cô như một người mẹ yêu thương, từng dỗ từng bạn khiến chúng tôi không còn sợ hãi. Nhưng khi giảng bài, cô luôn nghiêm khắc, nhắc nhở ngay nếu có bạn nào không chú ý. Những buổi học đầu tiên khó khăn, cô dẫn dắt em từng bước, uốn nắn từng nét chữ, con số ngay hàng, thẳng lối. Khi rảnh, cô thường kể chuyện cho chúng tôi nghe. Cả lớp đều vui vẻ khi cô kể chuyện hài, làm ấm lòng không khí lớp học. Ngoài việc dạy dỗ, chăm sóc chúng tôi, cô còn quan tâm tới hoàn cảnh của các bạn nghèo, tạo điều kiện giúp đỡ họ.
Mặc dù không còn học cô nữa, nhưng trong lòng em luôn tỏ lòng kính trọng và biết ơn cô. Em tự thề sẽ cố gắng học hành tốt để không phụ lòng yêu thương, chăm sóc của cô dành cho em và trở thành một người học trò đáng tự hào.
Các chủ đề phổ biến mà nhiều người quan tâm