Tiếng Việt 5 VNEN Bài 3B: Đóng góp vào việc xây dựng quê hương

Tiếng Việt 5 VNEN Bài 3B: Đóng góp vào việc xây dựng quê hương

B. Hoạt động cơ bản

(Trang 31 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 1. Nhìn vào hình ảnh, hãy cho biết mỗi nhân vật trong vở kịch Lòng dân đang làm gì?

Trả lời

Nhìn vào bức tranh, chúng ta thấy:

Hai người cai và lính đang tập trung nhìn vào một tờ giấy. Họ đang hỏi tra thông tin với bé An và dì Năm. Dì Năm ôm chặt bé An, trong khi một người cán bộ đứng ở phía sau họ.

2-3-4. Đọc, hiểu nghĩa và thực hành đọc

(Trang 32 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 5. Thảo luận và trả lời các câu hỏi:

(Trang 32 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) (1) An đã khiến bọn địch vui vẻ như thế nào?

(Trang 32 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) (2) Hành động nào thể hiện sự khôn ngoan của dì Năm nhất?

Hãy chọn phương án đúng để trả lời:

a. Hỏi chú cán bộ nơi chứa giấy tờ để đánh lừa kẻ thù.

b. Đọc to tên và chức vụ của chồng, bố chồng để chú cán bộ nói đúng theo đó.

c. Kéo dài thời gian tìm giấy tờ để có cơ hội suy nghĩ.

(Trang 32 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) (3) Tại sao vở kịch được đặt tên là Lòng dân?

Trả lời

(1) An đã khiến bọn giặc vui vẻ trống trơn ở điểm: Khi được hỏi tên cai, An đáp: 'Dạ, cháu gọi là ba chứ không phải tía.' Lúc này, bọn chúng nghĩ An sẽ tiết lộ sự thật, nhưng An khôn khéo đáp: 'Dạ, cháu kêu ba chứ không phải tía.'

(2) Phần nào thể hiện sự khôn ngoan của dì Năm nhất là:

Đáp án: b. Đọc lớn tên và chức vụ của chồng, bố chồng để chú cán bộ nói theo cho đúng.

(3) Vở kịch mang tên Lòng dân vì: Nó phản ánh tinh thần thép của dân Nam Bộ đối với cách mạng. Dân tin vào, sẵn sàng hy sinh cho cách mạng, bảo vệ cán bộ cách mạng trong mọi tình huống. Lòng dân là nơi mạnh mẽ nhất cho cách mạng. Vì điều này, vở kịch được gọi là “Lòng dân”.

B. Hoạt động thực hành

(Trang 32 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 1. Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi:

Mưa rào

Một buổi có những đám mây lạ bay tới. Những đám mây lớn, nặng nề và đậm đặc phủ kín bầu trời. Mây lan ra từng đám nhỏ rải rác trên nền đen xám u ám. Gió đang thổi từ phía nam, thổi mạnh mẽ. Gió đột ngột trở nên mát mẻ hơn, mang theo hơi ẩm. Từ phía nam, tiếng vang lên của tiếng sấm và động của mưa đã bắt đầu. Mưa bắt đầu rơi ở bên kia sông: gió càng thêm mạnh mẽ, gieo rắc sự hỗn loạn lên các cành cây.

Mưa đến và những giọt mưa rơi rào rào... rơi rào rào... mưa đang rơi. Những giọt nước rơi xuống mái nhà: mưa đã bắt đầu. Mưa tăng cường khiến cho mọi người không thể tin nổi rằng mưa có thể đến nhanh chóng như vậy. Ban đầu chỉ là một vài giọt mưa rải rác, nhưng bây giờ nước đổ xuống dày đặc. Nước tràn xuống, chảy vào bụi cây. Lá cây reo lên, run rẩy. Con gà ướt sũng đang tìm nơi trú ẩn. Mưa rơi mạnh mẽ, giọt nước rơi và bay, làm cho mọi thứ trở nên trắng xóa. Trong nhà, bất ngờ trở nên tối om, với một mùi đặc trưng, mùi của những trận mưa đầu mùa. Mưa rơi ồ ạt trên sân nhà. Mưa rơi ồ ạt lên mái nhà, đập vào lá chuối. Tiếng giọt nước đổ ồ ạt...

Nước chảy xiết xuống sân nhà, tạo ra dòng nước đỏ đẫm bốn bề, cuồn cuộn dồn vào các cống để đổ xuống ao chuồn chuồn. Mưa rơi nặng hạt được một thời gian lâu, rồi bất ngờ, trong bầu trời đen kịt vang lên tiếng sấm ầm ầm. Tiếng sấm, tiếng sấm của mưa mới bắt đầu mùa...

Mưa dần dần ngớt. Bầu trời dần sáng dậy. Một vài con chim chào mừng từ bên trong hang cây, hót vang vọng. Mưa tan, phía đông một mảng trời sáng lên. Mặt trời ló ra, chiếu sáng lấp lánh trên những tán lá bưởi.

Câu hỏi:

(Trang 33 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) a. Những dấu hiệu nào chỉ ra cơn mưa đang đến gần? Cách miêu tả tiếng mưa và hạt mưa từ khi bắt đầu cho đến khi kết thúc như thế nào?

(Trang 33 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) b. Cách miêu tả tiếng mưa và hạt mưa từ lúc bắt đầu cho đến lúc kết thúc cơn mưa như thế nào?

(Trang 33 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) c. Cách miêu tả cây cỏ, động vật, bầu trời trước, trong và sau cơn mưa như thế nào?

(Trang 33 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) d. Tác giả đã quan sát cơn mưa bằng những giác quan nào?

Trả lời

a. Những dấu hiệu báo hiệu cơn mưa sắp tới là gì?

   • Các đám mây lớn, nặng và đặc xịt lổm ngổm tràn trề trên bầu trời; lan ra rồi đều đặn trên bề mặt của bầu trời đen xám.

   • Gió thổi giật, đột ngột mát lạnh, mang theo hơi ẩm.

   • Từ hướng nam, tiếng khua động dạt dào vang lên.

   • Mưa đã đổ xuống bên kia sông.

b. Cách miêu tả tiếng mưa và hạt mưa từ khi bắt đầu đến khi kết thúc cơn mưa:

   • Tiếng mưa: lẹt đẹt, lách tách, tuôn rào rào, mưa xuống sầm sập, đồm độp.

   • Hạt mưa: Ban đầu là những giọt nước lăn xuống mái phên nứa, sau đó là mưa tuôn rào; hạt mưa xiên xuống, lao xuống, lao vào trong bụi cây. Khi mưa sầm sập, hạt mưa rơi xuống, bay lên, bụi nước trải dài trắng xóa.

c. Miêu tả về cây cỏ, động vật và bầu trời trước và sau cơn mưa:

d. Tác giả đã quan sát cơn mưa bằng:

   • Thị giác (quán sát cơn mưa, bầu trời, động vật, cây cỏ, cảnh vật xung quanh)

   • Thính giác (nghe tiếng gió thổi, âm thanh tiếng mưa rơi, tiếng sấm, tiếng chim hót)

   • Xúc giác (cảm nhận được sự mát lạnh của làn gió mang hơi ẩm lạnh trước cơn mưa).

   • Khứu giác (nhận biết được mùi nồng ngái, xa lạ, man mác của những trận mưa đầu mùa)

(Trang 33 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 2. Tổ chức cấu trúc cho bài văn mô tả về một cơn mưa

Trả lời

a. Bắt đầu: Miêu tả thời điểm và hoàn cảnh khi cơn mưa rào xuất hiện.

b. Nội dung chính: Mô tả cơn mưa theo trình tự.

* Phần mở đầu: Tình trạng trước khi mưa

- Tình hình khí trời, cảnh vật, và con người trước khi cơn mưa đến.

- Các dấu hiệu báo trước cơn mưa: mây, bầu trời, sấm chớp, gió, và các loài động vật...

* Phần cơn mưa: Mô tả chi tiết cơn mưa từ nhỏ đến lớn:

- Hạt mưa lớn và đều.

- Mưa như trút nước, tiếng sấm vang rền.

- Càng mưa to, gió càng lớn, cây cối nghiêng ngả.

- Người dân trú mưa hai bên đường.

- Các loài vật tìm nơi trú ẩn khỏi mưa…..

* Sau cơn mưa

- Mưa nhỏ dần rồi tạnh, bầu trời quang đãng trở lại.

- Mọi người tiếp tục công việc của mình, cây cối hân hoan…….

c. Kết bài: Cảm nhận của tôi về cơn mưa rào.

(Trang 34 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 3. Kể một việc làm tốt góp phần xây dựng quê hương, đất nước

Trả lời

- Tôi kể về bác Nam, người làm bí thư xã. Bác rất chăm chỉ vận động mỗi gia đình tham gia vào việc xây dựng đời sống văn hóa trong khu dân cư.

- Tôi kể về chú Minh, một cựu chiến binh. Chú ấy đã tích cực vận động mỗi gia đình tham gia vào việc xây dựng đời sống văn hóa trong khu dân cư.

- Tôi kể về cô Mai, người làm trưởng chi hội phụ nữ của phường. Cô ấy đã điều hành vận động mỗi gia đình thực hiện việc giữ gìn vệ sinh đường phố.

C. Hoạt động ứng dụng

(Trang 34 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) Cùng gia đình tìm hiểu về những việc làm có ích tại địa phương.

Trả lời

Ví dụ:

- Trồng cây và hoa ven đường để làm đẹp môi trường.

- Thu gom rác thải để giữ thành phố sạch sẽ.

- Tham gia vào hoạt động tuyên truyền bảo vệ môi trường xanh, sạch, đẹp.

- Dọn dẹp sạch sẽ trường học, con đường làng bằng việc nhổ cỏ và quét dọn.

- Hạn chế việc vứt rác bừa bãi.

Các chủ đề khác được nhiều người quan tâm.