Buzz
Hôm nay, Mytour sẽ cung cấp tài liệu Soạn văn 9: Nghĩa tường minh và hàm ý (phần tiếp theo), rất hữu ích cho bạn.
Hi vọng các em học sinh lớp 9 sẽ tìm được tài liệu tham khảo hữu ích cho việc chuẩn bị bài tập. Hãy tham khảo nội dung dưới đây.
Tiếp tục soạn văn về Nghĩa tường minh và hàm ý.
I. Điều kiện sử dụng hàm ý.
Đọc đoạn trong sách giáo khoa và trả lời câu hỏi sau:
1. Nêu ý nghĩa của những câu được in đậm. Tại sao chị Dậu không dám nói trực tiếp với con mà phải dùng hàm ý?
2. Câu nào trong những gì chị Dậu nói rõ hơn? Vì sao cần phải nói rõ như vậy? Phần nào trong đoạn trích cho thấy cái Tí đã hiểu được ý nghĩa của lời nói của mẹ?
Gợi ý:
1.
- Gợi ý cho ý nghĩa của câu “Con chỉ được ăn ở nhà bữa này nữa thôi”: Đây là bữa ăn cuối cùng của con ở nhà, mẹ sẽ bán con nên con không còn ở đây nữa. Chị Dậu không dám nói trực tiếp với con vì điều này quá đau lòng.
- Gợi ý cho ý nghĩa của câu “Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị thôn Đoài”: Mẹ sẽ bán con cho nhà cụ Nghị ở thôn Đoài.
2.
- Ý nghĩa trong câu “Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị thôn Đoài” được diễn đạt rõ hơn. Chị nói rõ hơn vì cái Tí chưa hiểu được ý nghĩa trong câu nói trước đó của chị.
- Phần nào trong đoạn trích cho thấy cái Tí đã hiểu ý nghĩa trong câu nói của mẹ: Cái Tí nghe nói hoảng hốt và hỏi mẹ “U bán con thật à?”.
II. Bài tập luyện tập
Câu 1. Người nói, người nghe những câu được in đậm trong sách giáo khoa là ai? Xác định ý nghĩa của mỗi câu đó. Theo em, người nghe có hiểu ý nghĩa của người nói không? Những chi tiết nào chứng minh điều đó?
a.
- Người nói: một chàng trai trẻ, người nghe: ông họa sĩ và cô kỹ sư.
- Ý nghĩa: Mời ông và cô vào uống chè.
- Chi tiết: Ông ngay lập tức theo anh chàng trẻ vào trong nhà…
b.
- Người nói: anh Tấn, người nghe: chị Hai Dương (người bán đậu phụ)
- Ý nghĩa: Chúng tôi không thể đem những thứ đó đến cho chị.
- Chi tiết: “Thật là càng giàu có càng không dám rời một đồng xu! Càng không dám rời đồng xu càng giàu có!”
c.
- Người nói: Thúy Kiều, người nghe: Hoạn Thư
- Ý nghĩa: Câu “Tiểu thư cũng có bây giờ đến đây” ý chế giễu Hoạn Thư cũng có lúc phải đối diện với thực tại. Câu “Càng cay đắng càng gặp báo ứng nhiều” ý rằng hãy chuẩn bị để đón nhận quả báo xứng đáng.
- Chi tiết: Hoạn Thư hồn lạc phách xiêu/Dấu đầu gối dưới trướng không biết điều gì kêu gào.
Câu 2. Ý nghĩa của câu được in đậm trong sách giáo khoa là gì? Tại sao đứa bé không thể nói trực tiếp mà phải sử dụng hàm ý? Việc sử dụng hàm ý có thành công không? Tại sao?
- Câu “Cơm sôi rồi, ngồi nhâm nhi ly nước”: Bé Thu muốn yêu cầu anh Sáu chắt nước giúp.
- Nguyên nhân: Việc em bé sử dụng hàm ý thay vì nói trực tiếp là vì trước đó đã nói trực tiếp (Cơm sôi rồi, chắt nước giùm cái!) nhưng không có hiệu quả.
- Việc sử dụng hàm ý không thành công vì anh Sáu không giúp đỡ mà vẫn ngồi yên im.
Câu 3. Hãy viết một câu từ chối với hàm ý trong lời của B trong đoạn thoại sau đây.
A: Mai về quê với mình đi!
B: /.../
A: Được thôi.
Gợi ý:
A: Hãy về quê với mình đi mai!
B: Tớ không thể, tớ phải đi học/ Tớ không được, tớ phải đi làm…
A: Được thôi.
Câu 4. Xác định ý nghĩa mà Lỗ Tấn muốn truyền đạt qua việc so sánh “hy vọng” với “con đường” trong các câu sau:
Tôi nghĩ trong lòng: Hy vọng là một khái niệm không thể xác định được, như những con đường trên mặt đất; thực ra, trên mặt đất không có đường gì cả. Con đường chỉ xuất hiện sau khi người ta đi đi mãi, nó mới được hình thành.
(Lỗ Tấn, Quê hương)
Gợi ý:
Chỉ cần tin tưởng và nỗ lực, con người có thể thực hiện mọi điều.
Câu 5. Tìm những câu có ý nghĩa mời mọc hoặc từ chối trong các đoạn trò chuyện giữa em bé và những người trên mây và sóng (trong bài thơ Mây và sóng của Ta-go). Hãy bổ sung thêm vào mỗi đoạn một câu mời mọc rõ hơn.
- Câu mời mọc:
- Lời của người trên mây: “ Bọn tớ mời em tham gia cùng chơi từ sáng đến tối,/Bọn tớ đón em chơi cùng với bình minh vàng/Bọn tớ rủ em chơi với vầng trăng bạc”.
- Lời của người trong sóng: “Bọn tớ mời em hát cùng từ sớm đến hoàng hôn. Bọn tớ mời em du hành từ nơi này đến nơi khác mà không biết tới nơi nào”.
- Câu từ chối:
- Lời của người trên mây: Mẹ đang chờ ở nhà/ Làm thế nào để rời xa mẹ để đến đây?
- Lời của người trong sóng: Buổi chiều mẹ luôn muốn mình ở nhà, làm sao có thể xa mẹ để đi ngao du được?
- Viết thêm lời mới mọc:
- Lời của người ở trên mây: Hãy lên đây với bọn tớ chơi thôi.
- Lời của người trong sóng: Hãy đến đây cùng với bọn tớ đi ngao du.
