Về tác giả và tác phẩm Tiếp xúc với tác phẩm Ngữ văn lớp 11, sách Kết nối tri thức cung cấp thông tin chi tiết nhất về nội dung chính của tác phẩm Tiếp xúc với tác phẩm.
Tác giả và tác phẩm: Tiếp tục khám phá về tác phẩm - Ngữ văn lớp 11: Kết nối tri thức
I. Nhà văn Thái Bá Vân và tác phẩm Tiếp xúc với tác phẩm
- Thái Bá Vân (1934 - 1999) là một nhà nghiên cứu và phê bình về nghệ thuật Việt Nam.
- Ông tốt nghiệp khoa Sử học nghệ thuật tại trường Đại học Karlova, Praha, Tiệp Khắc từ năm 1955 đến 1961, sau đó trở về làm việc tại Viện Mỹ thuật Hà Nội khi nó mới thành lập vào năm 1962.
- Sau đó, ông đã thực tập tại Tiệp Khắc làm thực tập viên ưu tú của Viện hàn lâm khoa học Slovaki và đại học Mỹ thuật Bratislava vào năm 1985.
- Trở về Việt Nam, ông làm việc tại Viện Mỹ thuật Việt Nam cho đến khi nghỉ hưu vào năm 1996. Ông qua đời vào năm 1999.
- Dù không viết nhiều, nhưng các bài viết của Thái Bá Vân luôn đặc sắc, sâu sắc và độc đáo, được tập hợp chủ yếu trong tác phẩm Tiếp xúc với nghệ thuật được xuất bản bởi Viện Mỹ thuật Việt Nam.
II. Khám phá tác phẩm Tiếp xúc với tác phẩm
1. Thể loại
Tiếp xúc với tác phẩm được phân loại là văn nghị luận.
2. Nguyên bản và bối cảnh sáng tạo
- Tác phẩm Tiếp xúc với nghệ thuật gồm 5 phần, trong đó chỉ tập trung vào 3 phần đầu (phần còn lại là Sự tương đồng nội tâm với tác phẩm; Để phê bình, nghiên cứu tác phẩm).
3. Cách thức thể hiện
Văn bản Tiếp xúc với tác phẩm được thể hiện dưới dạng luận điểm.
4. Tóm tắt về văn bản Tiếp xúc với tác phẩm
Để tiếp cận với tác phẩm nghệ thuật, trước hết tác giả diễn đạt về đời sống vật thể và hình tượng của tác phẩm. Nội dung chính của tác phẩm không nằm ở cấu trúc vật chất mà nằm ở hình ảnh nghệ thuật mà nó mang lại. Tiếp theo, tác giả đề cập đến việc hiểu về giá trị cá nhân của tác phẩm. Bản chất thực tế của một tác phẩm chính là hình ảnh thực tế. Cuối cùng, tác giả nói về việc mở rộng nội dung của tác phẩm mà người xem có thể trải nghiệm. Đời sống tinh thần và thẩm mỹ của hình ảnh không bao giờ đứng yên. Chúng di chuyển, sống động và phong phú tại mỗi thời điểm, mỗi lúc, mỗi nơi, trước mắt con người dựa vào phẩm chất và kiến thức của họ.
5. Cấu trúc của văn bản Tiếp xúc với tác phẩm
Bao gồm 3 phần
- Phần 1: Từ đầu đến “mà nó chuyên chở”: Đời sống vật thể và hình tượng của tác phẩm.
- Phần 2: Tiếp theo “ít nhất cũng là như vậy”: Giá trị cá nhân của tác phẩm.
- Phần 3: Phần còn lại: Sự mở rộng về nội dung của tác phẩm từ phía người xem.
6. Ý nghĩa của nội dung
Văn bản tạo ra hướng dẫn cho quá trình tiếp cận với nghệ thuật:
- Đời sống vật thể và hình ảnh của tác phẩm.
- Giá trị cá nhân của tác phẩm.
- Sự mở rộng về nội dung của tác phẩm từ phía người xem.
7. Giá trị nghệ thuật
- Các quan điểm trong văn bản được trình bày theo một cấu trúc logic, có sự liên kết với nhau, nhằm giải quyết các vấn đề nhận thức và tư duy đặt ra trong tác phẩm (mối quan hệ giữa các yếu tố tạo nên tác phẩm).
- Các quan điểm trực tiếp đề cập đến vấn đề, mang tính nghệ thuật, phù hợp và hợp lý.
III. Khám phá chi tiết về tác phẩm Tiếp xúc với tác phẩm
1. Nội dung các khái niệm đời sống vật thể và đời sống hình tượng mà tác giả sử dụng trong văn bản.
- Đời sống vật thể: Tồn tại của vật thể như một phần của cuộc sống vật chất. Ví dụ như bức tranh Em Thúy được mô tả như một mảnh vải kích thước 45 x 60 cm, được vẽ bằng màu dầu, theo phong cách hội họa châu Âu, có khung gỗ,... đó chính là vật thể.
- Đời sống hình tượng: Tồn tại của ý thức như một biểu tượng nghệ thuật của giá trị thẩm mỹ, thể hiện nội dung của tác phẩm. Ví dụ, trong bức tranh Em Thúy, hiện tượng phân biệt này không thể hiện trên bức tranh mà thực tế lại tồn tại trong ý thức của tôi, trong khả năng trừu tượng của tâm trí con người.
2. Vấn đề giá trị cá nhân của tác phẩm.
- Tiêu chuẩn “phản ánh đúng hiện thực”, tầm quan trọng của chủ đề và đối tượng, trong mỹ thuật, được hiểu như thế nào? Không cần thiết phải hiểu rõ về chủ đề và đối tượng là gì, mới có thể hiểu được tác phẩm.
- Khi thay đổi chủ đề và tên gọi, giá trị thẩm mỹ hoặc ý nghĩa nội dung vẫn không thay đổi, vì bản chất hiện thực vẫn giữ nguyên, vẫn là một.
- Bản chất hiện thực của một tác phẩm không phải là cấu trúc vật thể của chủ đề, hình dáng, hay tên gọi, mà chính là hình ảnh hiện thực.
3. Tác động của người xem, người đọc trong việc duy trì hình ảnh nghệ thuật.
- Hiện thực và nội dung của tác phẩm luôn sinh sôi, phát triển trong tư duy và trí óc của người xem. Một tác phẩm đa nghĩa luôn mong chờ sự sáng tạo tự do từ phía người xem, đồng thời chờ đợi họ điền vào những ý kiến cá nhân của mình.
- Người xem, người đọc giúp tạo ra sự sống động của hình ảnh nghệ thuật, giúp chúng trở nên sống động hơn và sống một cuộc sống mới.
Phương pháp học hiệu quả bài Tiếp xúc với tác phẩm
Các phương pháp học này sẽ giúp bạn học tốt bài Tiếp xúc với tác phẩm Ngữ văn lớp 11 hoặc các bài khác: