Buzz
Tiết khí là một khái niệm quen thuộc trong văn hóa phương Đông, mỗi tiết khí đều mang một ý nghĩa sâu sắc, phản ánh sự chuyển mùa trong năm. Vậy tiết khí là gì và cách tính 24 tiết khí cho năm 2024 như thế nào? Hãy cùng Mytour khám phá chi tiết về tiết khí và các tiết khí trong năm 2024 qua bài viết dưới đây!
Tiết khí là gì? Cách tính các tiết khí trong năm 2024 chi tiết như thế nào?I. Các thông tin cơ bản về tiết khí
Trước khi tìm hiểu cách tính các tiết khí trong năm 2024, bạn cần nắm rõ khái niệm 24 tiết khí, cách phân loại và ý nghĩa của chúng trong cuộc sống.
1. Tiết khí là gì?
Tiết khí là các điểm đặc biệt trên quỹ đạo của Trái Đất khi nó quay quanh Mặt Trời, cách nhau khoảng 15 độ. Trong văn hóa phương Đông cổ đại, tiết khí đã được dùng để điều chỉnh các mùa thông qua việc lập lịch. Một năm có tổng cộng 24 tiết khí.
Tuy nhiên, khoảng cách giữa các tiết khí không thể xác định chính xác vì một số yếu tố quan trọng sau:
- Vì quỹ đạo của Trái Đất là hình elip, tốc độ quay của nó không đồng đều, nên không thể xác định chính xác khoảng cách giữa các tiết khí.
- Khoảng cách giữa hai tiết khí kề nhau còn bị ảnh hưởng bởi việc làm tròn thời điểm bắt đầu mỗi tiết khí (thường được xác định vào đầu ngày). Do đó, khoảng cách giữa các tiết khí này dao động từ 14 đến 16 ngày.
Tiết khí là 24 điểm đặc biệt trên quỹ đạo của Trái Đất khi quay quanh Mặt Trời, được xác định theo những thay đổi thời tiết và khí hậu trong năm.2. Phân loại các tiết khí trong năm
Mỗi tiết khí trong 24 tiết khí có những biểu tượng và ý nghĩa riêng, thể hiện sự thay đổi của thời tiết, mùa màng và các hiện tượng tự nhiên. Dưới đây là 4 tiêu chí phân loại các tiết khí trong năm 2024 mà bạn có thể tham khảo:
- Biểu thị sự thay đổi nhiệt độ – 8 loại tiết khí: Lập Xuân, Xuân Phân, Lập Hạ, Hạ Chí, Lập Thu, Thu Phân, Lập Đông, Đông Chí.
- Biểu thị sự thay đổi nhiệt độ – 5 loại tiết khí: Tiểu Thử, Đại Thử, Xử Thử, Tiểu Hàn, Đại Hàn.
- Biểu thị sự thay đổi về nước và thủy – 7 loại tiết khí: Vũ Thủy, Cốc Vũ, Bạch Lộ, Hàn Lộ, Sương Giáng, Tiểu Tuyết, Đại Tuyết.
- Biểu thị các hiện tượng đặc biệt – 4 loại tiết khí: Kinh Trập, Thanh Minh, Tiểu Mãn, Mang Chủng.
Phân loại các tiết khí năm 20243. Ý nghĩa của 24 tiết khí trong đời sống
Từ xa xưa, người Bách Việt đã sáng tạo một hệ thống tính lịch thời tiết độc đáo, được sử dụng rộng rãi ở các quốc gia phương Đông như Việt Nam, Nhật Bản và Trung Quốc. Hệ thống này dựa trên 24 tiết khí, kết hợp với tháng, tuần và năm để dự báo sự thay đổi của ngày, tháng, năm, cùng sự chuyển giao giữa các mùa và thời tiết. Nó đã được ứng dụng trong nông nghiệp để lập kế hoạch canh tác và theo dõi thời tiết qua từng mùa.
Hơn nữa, 24 tiết khí cũng đóng vai trò quan trọng trong việc xác định các ngày tốt xấu, giúp đưa ra quyết định cho những việc nên làm hoặc tránh làm theo kế hoạch. Điều này có ý nghĩa lớn trong việc quản lý thời gian và lựa chọn hoạt động phù hợp với nhịp điệu tự nhiên và môi trường xung quanh.
Ý nghĩa của 24 tiết khí trong cuộc sống hàng ngàyII. Danh sách 24 tiết khí của Trung Quốc
Để hiểu rõ hơn về tiết khí, dưới đây là danh sách chi tiết 24 tiết khí của Trung Quốc trong năm 2024.
| Kinh độ Mặt Trời | Tiết Khí | Ý Nghĩa | Thời gian bắt đầu | Thời gian kết thúc |
| 0° | Xuân Phân | Thời gian giữa mùa xuân | 20/3 – 21/3 | 4/4 – 5/4 |
| 15° | Thanh Minh | Thời tiết trong sáng | 4/4 – 5/4 | 20/4 – 21/4 |
| 30° | Cốc Vũ | Mưa rào | 20/4 – 21/4 | 5/5 – 6/5 |
| 45° | Lập Hạ | Thời gian bắt đầu hè | 5/5 – 6/5 | 20/5 – 21/5 |
| 60° | Tiểu Mãn | Lũ nhỏ | 21/5 – 22/5 | 5/6 – 6/6 |
| 75° | Mang Chủng | Chòm sao Tua Rua mọc | 5/6 – 6/6 | 21/6 – 22/6 |
| 90° | Hạ chí | Thời gian giữa hè | 21/6 – 22/6 | 6/7 – 8/7 |
| 105° | Tiểu thử | Nóng nhẹ | 7/7 – 8/7 | 22/7 – 23/7 |
| 120° | Đại thử | Thời tiết oi bức | 22/7 – 23/7 | 7/8 – 8/8 |
| 135° | Lập thu | Bắt đầu mùa thu | 7/8 – 8/8 | 22/8 – 23/8 |
| 150° | Xử thử | Mưa ngâu | 23/8 – 24/8 | 7/9 – 8/9 |
| 165° | Bạch lộ | Nắng nhẹ | 7/9 – 8/9 | 23/9 – 24/9 |
| 185° | Thu phân | Thời gian giữa thu | 23/9 – 24/9 | 7/10 – 8/10 |
| 195° | Hàn lộ | Khí trời mát mẻ | 8/10 – 9/10 | 22/10 – 23/10 |
| 210° | Sương Giáng | Sương mù xuất hiện | 23/10 – 24/10 | 6/11 – 7/11 |
| 225° | Lập đông | Thời gian bắt đầu đông | 7/11 – 8/11 | 21/11 – 22/11 |
| 240° | Tiểu tuyết | Tuyết xuất hiện | 22/11 – 23/11 | 7/12 – 8/12 |
| 255° | Đại tuyết | Tuyết bắt đầu dày | 7/12 – 8/12 | 21/12 – 22/12 |
| 270° | Đông chí | Thời gian giữa mùa đông | 21/12 – 22/12 | 5/1 – 6/1 |
| 285° | Tiểu hàn | Thời tiết rét nhẹ | 5/1 – 6/1 | 20/1 – 21/1 |
| 300° | Đại hàn | Thời tiết rét đậm | 20/1 – 21/1 | 3/2 – 4/2 |
| 315° | Lập xuân | Thời gian bắt đầu xuân | 4/2 – 5/2 | 18/2 – 19/2 |
| 330° | Vũ thủy | Thời tiết mưa ẩm | 18/2 – 19/2 | 5/3 – 6/3 |
| 345° | Kinh trập | Sâu nở | 5/3 – 6/3 | 20/3 – 21/3 |
Tiết khí là gì? Danh sách 24 tiết khí của Trung Quốc trong năm 2024III. Cách tính tiết khí trong năm 2024
Dựa trên các thông tin về tiết khí, phân loại và ý nghĩa của chúng, Mytour sẽ hướng dẫn bạn cách tính tiết khí trong năm 2024.
1. Tiết khí mùa Xuân
Mùa Xuân là mùa của sự tái sinh, khi vạn vật trong thiên nhiên thức tỉnh sau một mùa đông lạnh giá. Mùa Xuân gồm 6 tiết khí, bao gồm các thời điểm quan trọng sau:
Tiết khí thứ 1 – Lập Xuân
Đánh dấu sự khởi đầu của mùa Xuân. Tiết Lập Xuân bắt đầu vào khoảng ngày 4 hoặc 5 tháng 2 hàng năm, khi Mặt Trời ở vị trí 315 độ. Đây là dấu mốc quan trọng đánh dấu sự mở đầu của một năm mới, một mùa vụ mới, với hy vọng về tài lộc và cuộc sống sung túc trong năm tới.
Tiết khí thứ 2 – Vũ Thủy
Tiết Vũ Thủy là biểu tượng của những cơn mưa kéo dài, tượng trưng cho mưa lớn. Tiết khí này bắt đầu từ ngày 18 hoặc 19 tháng 2 hàng năm, khi Mặt Trời đạt vị trí ở kinh độ 330 độ. Đây là thời điểm mà mưa nhiều ảnh hưởng trực tiếp đến mùa màng, đặc biệt là đối với nông dân.
Tiết khí thứ 3 – Kinh Trập
Tiết Kinh Trập bắt đầu vào khoảng ngày 5, 6 tháng 3 hàng năm, đánh dấu sự nở rộ của các loài côn trùng. Tiết khí này kết thúc vào ngày 20 hoặc 21 tháng 3 dương lịch. Đây là thời điểm cây cối bắt đầu ra hoa, kết trái, đồng thời cũng là lúc sâu bọ phát triển mạnh và gây hại cho mùa màng.
Tiết khí thứ 4 – Xuân Phân
Tiết Xuân Phân bắt đầu vào ngày 20, 21 tháng 3 hàng năm, đánh dấu sự chuyển giao giữa mùa xuân khi nửa bán cầu Bắc nhận được nhiều ánh sáng và nhiệt từ Mặt Trời. Vào tiết này, ngày dài hơn đêm, thời tiết trở nên ấm áp hơn sau những ngày đông lạnh giá.
Tiết khí thứ 5 – Thanh Minh
Tiết Thanh Minh bắt đầu vào ngày 4, 5 tháng 4 hàng năm, tượng trưng cho những ngày trời quang đãng, không có mây mù và những cơn mưa nhỏ. Mặt Trời vào lúc này ở vị trí 15 độ, khiến thời tiết trở nên trong lành, ấm áp và dễ chịu.
Tiết khí thứ 6 – Cốc Vũ
Tiết Cốc Vũ bắt đầu vào ngày 20, 21 tháng 4 hàng năm, đánh dấu thời điểm mưa rào xuất hiện, giống như những hạt ngũ cốc rơi xuống. Những cơn mưa trong tiết này rất có lợi cho sự phát triển của các loại hoa màu và ngũ cốc. Mặt trời lúc này ở vị trí 30 độ.
Tiết khí là gì? Mùa Xuân có 6 tiết khí2. Tiết khí mùa Hạ
Mùa Hạ bắt đầu vào khoảng ngày 5-6 tháng 5 và kết thúc vào ngày 7-8 tháng 8 dương lịch. Mùa này có 6 tiết khí trong năm 2024, bao gồm:
Tiết khí thứ 7 – Lập Hạ
Lập Hạ bắt đầu từ ngày 5, 6 tháng 5 hàng năm, khi mặt trời lên cao, mang đến nhiệt độ và ánh sáng mạnh mẽ. Vị trí của mặt trời lúc này là 45 độ. Đây là giai đoạn chuyển mùa từ xuân sang hạ, nhiệt độ tăng cao và cây cối phát triển mạnh mẽ.
Tiết khí thứ 8 – Tiểu Mãn
Tiểu Mãn bắt đầu vào ngày 21, 22 tháng 5 hàng năm, khi mặt trời đạt vị trí 60 độ. Tiết này mang ý nghĩa mưa nhỏ, vì thế trong giai đoạn này thường xuất hiện nhiều trận mưa và lũ nhỏ.
Tiết khí thứ 9 – Mang Chủng
Mang Chủng bắt đầu vào khoảng ngày 5, 6 tháng 6 hàng năm, khi mặt trời đạt độ cao 75 độ và xuất hiện chòm sao ‘tua rua’ trên bầu trời. Đây là tín hiệu cho người nông dân biết đã đến lúc canh tác và thu hoạch hoa màu kịp thời.
Tiết khí thứ 10 – Hạ Chí
Hạ Chí bắt đầu vào ngày 21, 22 tháng 6 hàng năm, khi mặt trời lên đến độ cao 90 độ, khiến ngày dài hơn đêm. Thời gian này có ánh sáng và nhiệt độ rất cao, khiến không khí trở nên oi bức và khó chịu.
Tiết khí thứ 11 – Tiểu Thử
Tiết Đại Thử bắt đầu vào ngày 7, 8 tháng 7 hàng năm, khi Mặt Trời đạt đến 105 độ. Tiết này đánh dấu sự giảm bớt của ánh sáng và nhiệt độ, báo hiệu rằng mùa hè đang dần qua và một giai đoạn thời tiết mới sắp đến.
Tiết khí thứ 12 – Đại Thử
Đại Thử bắt đầu vào ngày 22, 23 tháng 7 hàng năm. Trong tiết này, các hiện tượng như áp thấp nhiệt đới hoặc bão có thể xuất hiện, mang theo những ngày nắng nóng và oi bức. Đây là dấu hiệu cho thấy mùa hè đang đạt đến đỉnh điểm và sẽ sớm chuyển sang mùa khác.
3. Tiết khí mùa Thu
Mùa Thu mang trong mình những tiết khí đặc trưng và ý nghĩa riêng biệt. Để hiểu rõ hơn về các tiết khí này, bạn có thể tham khảo danh sách 6 tiết khí của mùa Thu dưới đây:
Tiết khí thứ 13 – Tiết Lập Thu
Tiết Lập Thu là một trong những tiết khí đặc trưng của mùa Thu, bắt đầu vào khoảng ngày 7-8 tháng 8 dương lịch. Khi này, mặt trời đạt độ cao khoảng 135 độ. Tiết này đánh dấu sự giảm nhiệt và ánh sáng từ mặt trời, đồng thời là lúc hoa cúc bắt đầu nở rộ và không khí se lạnh hơn.
Tiết khí thứ 14 – Tiết Xử Thử
Tiết Xử Thử thường bắt đầu vào ngày 22, 23 tháng 8 hàng năm. Trong tiết này, mưa ngâu xuất hiện nhiều, khiến không khí trở nên dịu mát. Đây là lúc bạn cảm nhận rõ sự se lạnh đặc trưng của mùa Thu.
Tiết khí thứ 15 – Tiết Bạch Lộ
Tiết Bạch Lộ bắt đầu vào khoảng ngày 7-8 tháng 9 hàng năm. Tên gọi Bạch Lộ trong tiếng Hán có nghĩa là "nắng nhạt". Khi này, mặt trời sẽ nghiêng về phía nửa cầu Nam, khiến nửa cầu Bắc nhận ít ánh sáng và nhiệt lượng hơn so với trước.
Tiết khí thứ 16 – Tiết Thu Phân
Tiết Thu Phân thường diễn ra vào ngày 21-22 tháng 9 hàng năm, đánh dấu thời điểm giữa mùa thu. Lúc này, nhiệt độ và ánh sáng dần giảm xuống. Lá cây bắt đầu chuyển màu vàng và rụng, chuẩn bị cho mùa lá rụng tiếp theo, tạo nên một không gian lãng mạn và thơ mộng.
Tiết khí thứ 17 – Tiết Hàn Lộ
Tiết này bắt đầu vào ngày 8 và 9 tháng 10 hàng năm. Mặt trời nghiêng hoàn toàn về phía Nam bán cầu, khiến cho Bắc bán cầu nhận ít ánh sáng và nhiệt từ Mặt trời. Tuy nhiên, nhiệt độ vẫn chưa quá lạnh do ảnh hưởng còn lại từ mùa hè.
Tiết khí thứ 18 – Tiết Sương Giáng
Tiết Sương Giáng bắt đầu từ ngày 23 và 24 tháng 10 hàng năm, khi Mặt trời ở vị trí 210 độ. Đây là thời điểm thường xuất hiện sương mù vào buổi sáng sớm và đêm. Hiện tượng sương muối cũng bắt đầu xuất hiện, ảnh hưởng nhiều đến sự phát triển của cây trồng.
Tiết khí là gì, 6 tiết khí mùa Thu trong năm 2024.4. Tiết khí mùa Đông
Mùa Đông bắt đầu từ tháng 11 và kết thúc vào cuối tháng 2. Mùa đông đem lại không khí mát mẻ và lãng mạn, với 6 tiết khí trong năm 2024, bao gồm:
Tiết khí thứ 19 – Tiết Lập Đông
Tiết Lập Đông bắt đầu từ ngày 7 và 8 tháng 11 hàng năm. Khi này, Mặt trời ở vị trí gần kinh độ 225 độ. Nhiệt độ và ánh sáng tại Bắc bán cầu giảm mạnh, khí hậu chuyển lạnh dần vào đầu đông, và các đợt gió mùa từ phương Bắc thổi về, tạo nên hiện tượng ngày dài, đêm ngắn.
Tiết khí thứ 20 – Tiết Tiểu Tuyết
Tiết khí này bắt đầu vào khoảng ngày 22 đến 23 tháng 11 hàng năm. Mặt trời ở vị trí 240 độ. Các khu vực cao sẽ bắt đầu có tuyết rơi, đặc biệt ở một số quốc gia như Trung Quốc và Hàn Quốc.
Tiết khí thứ 21 – Tiết Đại Tuyết
Tiết Đại Tuyết bắt đầu từ ngày 7 và 8 tháng 12 theo lịch Dương. Lúc này, các khu vực núi cao và cao nguyên sẽ chứng kiến tuyết rơi dày. Các vùng thấp hơn không có tuyết nhưng sẽ cảm nhận sự giảm nhiệt nhanh chóng. Tại Việt Nam, tiết Đại Tuyết chỉ xuất hiện ở các khu vực phía Bắc như Sa Pa, Lào Cai.
Tiết khí thứ 22 – Tiết Đông Chí
Tiết Đông Chí bắt đầu vào khoảng ngày 21 và 22 tháng 12 hàng năm. Mặt trời lúc này ở vị trí 270 độ. Đây là thời điểm chính thức mùa đông bắt đầu, khi đêm trở nên dài hơn ngày.
Tiết khí thứ 23 – Tiết Tiểu Hàn
Tiết Tiểu Hàn diễn ra vào ngày 5 và 6 tháng 1 hàng năm, khi ánh sáng và nhiệt độ tại bán cầu Bắc vẫn còn thấp. Mặt trời sẽ ở vị trí 285 độ, khiến khu vực này tiếp nhận ít năng lượng mặt trời.
Tiết khí thứ 24 – Tiết Đại Hàn
Tiết Đại Hàn bắt đầu vào khoảng ngày 20 và 21 tháng 1 theo lịch Dương. Mặt trời sẽ di chuyển đến kinh độ 300 độ. Đây là thời điểm lạnh nhất trong năm, khi nhiệt độ tại bán cầu Bắc rơi vào mức cực thấp, tạo ra cái lạnh khắc nghiệt.
Tiết khí mùa ĐôngIV. Tiết khí ảnh hưởng đến sức khỏe con người như thế nào?
Các tiết khí trong năm 2024 được quyết định bởi sự chuyển động của Mặt Trời, Trái Đất, Mặt Trăng và các thiên thể khác trong vũ trụ. Khi các tiết khí thay đổi, chúng có thể tác động xấu đến sức khỏe con người, cụ thể như sau:
- Về tâm lý: Thời tiết nắng nóng có thể khiến cơ thể cảm thấy khó chịu, hoặc trong mùa đông lạnh giá, cơ thể dễ bị suy nhược nếu không giữ ấm đúng cách.
- Về thói quen sinh hoạt: Vào mùa hè, với ngày dài đêm ngắn, thiếu ngủ có thể gây ra cảm giác mệt mỏi.
- Về sức khỏe: Sự thay đổi của 24 tiết khí có thể khiến một số thực phẩm biến chất mà chúng ta không nhận ra. Thêm vào đó, sự thay đổi đột ngột của thời tiết cũng làm cho cơ thể dễ bị ốm do không kịp thích nghi.
Ảnh hưởng của tiết khí đến cơ thể con người như thế nào?V. Làm sao ứng dụng tiết khí trong đời sống và phong thủy?
Ngoài việc hiểu rõ về tiết khí, phân loại và ý nghĩa của chúng, chúng ta cũng cần biết cách áp dụng chúng trong cuộc sống hàng ngày và phong thủy. Đặc biệt, những người nông dân rất chú trọng vào việc tính toán và áp dụng các tiết khí hàng năm để phục vụ cho công việc trồng trọt, chăn nuôi, ví dụ như:
- Trong nông nghiệp: Các tiết khí giúp nông dân xác định phương pháp canh tác phù hợp, lựa chọn thời điểm trồng trọt và thu hoạch để tránh thiệt hại từ thiên tai như lũ lụt hay sâu bệnh.
- Trong chăn nuôi: Các tiết khí hỗ trợ nông dân phòng ngừa dịch bệnh cho gia súc, gia cầm và thủy sản. Đồng thời, giúp họ chuẩn bị đối phó với những bệnh dịch có thể xảy ra theo mùa.
- Trong phong thủy: Các tiết khí đóng vai trò quan trọng trong việc xác định lá số tứ trụ, cũng như đoán định sự thịnh vượng hay suy vong trong Ngũ hành. Chúng còn được sử dụng trong việc xem quẻ bói qua các phương pháp như Quỷ Cốc, Hà Lạc, Lạc Thư, Bát Tự, Tứ Trụ.
Ứng dụng tiết khí trong đời sống và phong thủy như thế nào?VI. Kết luận
Tóm lại, bài viết đã cung cấp cái nhìn tổng quan về tiết khí là gì và cách tính toán 24 tiết khí trong năm 2024. Hy vọng rằng những thông tin này sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về các tiết khí, ý nghĩa của chúng, cũng như tác động của chúng đến đời sống con người. Đừng quên ghé thăm website Mytour để khám phá thêm nhiều thông tin bổ ích về phong thủy, Mytour nhà đất, ô tô, xe máy và các lĩnh vực khác nhé!
