Hai mươi tư tiết khí Kỷ nguyên J2000 | ||
Kinh độ | Tiết khí | Dương lịch (thông thường) |
---|---|---|
Xuân | ||
315° | Lập xuân | 4 - 5/2 |
330° | Vũ thủy | 18 - 19/2 |
345° | Kinh trập | 5 - 6/3 |
0° | Xuân phân | 20 - 21/3 |
15° | Thanh minh | 4 - 5/4 |
30° | Cốc vũ | 20 - 21/4 |
Hạ | ||
45° | Lập hạ | 5 - 6/5 |
60° | Tiểu mãn | 21 - 22/5 |
75° | Mang chủng | 5 - 6/6 |
90° | Hạ chí | 21 - 22/6 |
105° | Tiểu thử | 7 - 8/7 |
120° | Đại thử | 22 - 23/7 |
Thu | ||
135° | Lập thu | 7 - 8/8 |
150° | Xử thử | 23 - 24/8 |
165° | Bạch lộ | 7 - 8/9 |
180° | Thu phân | 23 - 24/9 |
195° | Hàn lộ | 8 - 9/10 |
210° | Sương giáng | 23 - 24/10 |
Đông | ||
225° | Lập đông | 7 - 8/11 |
240° | Tiểu tuyết | 22 - 23/11 |
255° | Đại tuyết | 7 - 8/12 |
270° | Đông chí | 21 - 22/12 |
285° | Tiểu hàn | 5 - 6/1 |
300° | Đại hàn | 20 - 21/1 |
Tiết Kinh Trập là một trong 24 tiết khí trong lịch của các quốc gia Đông Á như Trung Quốc, Việt Nam, Nhật Bản và Triều Tiên. Tiết này thường bắt đầu vào khoảng ngày 5 hoặc 6 tháng 3 dương lịch, khi Mặt Trời ở vị trí xích kinh 345° (kinh độ Mặt Trời là 345°). Đây là một khái niệm trong hệ thống lịch của các nền văn hóa Đông Á, ảnh hưởng từ Trung Quốc cổ đại. Ý nghĩa của tiết này trong vùng Trung Hoa cổ đại là Sâu nở.
Theo quy ước, tiết Kinh Trập bắt đầu từ khoảng ngày 5 hoặc 6 tháng 3 và kết thúc vào khoảng ngày 20 hoặc 21 tháng 3 dương lịch theo múi giờ Đông Á, khi tiết Xuân Phân bắt đầu. Ở Nam bán cầu, tiết Kinh Trập bắt đầu vào ngày 7 hoặc 8 tháng 9.
Lịch Trung Quốc, cũng như lịch của các nước Đông Á cổ đại như Việt Nam, thường bị nhầm lẫn là lịch âm thuần túy, dẫn đến hiểu lầm rằng tiết khí, bao gồm cả Kinh Trập, được tính theo chu kỳ của Mặt Trăng quanh Trái Đất. Trên thực tế, lịch Trung Quốc cổ đại là loại âm-dương lịch, trong đó tiết khí, từ thời Hán Vũ Đế, được tính theo vị trí của Trái Đất trong quỹ đạo quanh Mặt Trời. Theo cách tính hiện đại, với điểm Xuân Phân là gốc có kinh độ Mặt Trời bằng 0°, thì điểm bắt đầu tiết Kinh Trập ứng với kinh độ Mặt Trời bằng 345°. Do đó, ngày Kinh Trập được tính theo dương lịch hiện đại và thường rơi vào ngày 5 hoặc 6 tháng 3 tùy theo từng năm. Tiết khí trước Kinh Trập là Vũ Thủy và tiết khí sau là Xuân Phân.
Nguồn gốc từ ngữ
Chữ Hán: 驚蟄/惊蛰.
- Lịch Trung Quốc
- Tiết khí