Câu thành ngữ “Nhà nào có trẻ lên ba, không ai yên tâm” thường diễn tả hình ảnh hạnh phúc, vui vẻ khi gia đình có trẻ nhỏ bước vào giai đoạn bập bẹ, bi bô. Tuy nhiên, có nhiều trẻ phát triển ngôn ngữ chậm hoặc gặp khó khăn trong giao tiếp. Lúc này, cha mẹ cần tìm hiểu và áp dụng các mẹo chữa trẻ chậm nói.
Khi nghiên cứu các phương pháp chữa trị trẻ chậm nói, các bậc phụ huynh thường phải đối mặt với sự lựa chọn giữa áp dụng mẹo dân gian hay phương pháp khoa học. Liệu có phương pháp nào vừa đơn giản, hiệu quả và dễ thực hiện không? Hãy cùng Chăm sóc bé từ 0 - 3 tuổi tìm câu trả lời cho những thắc mắc trên qua bài viết dưới đây!

Cha mẹ luôn cảm thấy lo lắng khi trẻ chậm nói. (Nguồn: Internet)
Trước khi tìm hiểu về cách chữa trị trẻ chậm nói, các bậc phụ huynh cần nhận biết một số dấu hiệu của trẻ chậm phát triển ngôn ngữ ở từng giai đoạn khác nhau. Từ đó, họ có thể quan sát và đánh giá xem con mình có gặp vấn đề chậm nói hay không, và áp dụng giải pháp phù hợp.
Dấu hiệu nhận biết trẻ chậm nói theo từng giai đoạn
Lời nói là phương tiện giao tiếp quan trọng, bao gồm cả phát âm, giọng điệu và sự lưu loát. Qua lời nói, trẻ truyền đạt tình cảm và suy nghĩ của mình tới gia đình và người thân. Vì vậy, dấu hiệu của trẻ chậm nói thường là không hoặc kém tương tác, giao tiếp với mọi người xung quanh. Các dấu hiệu này có thể khác nhau tùy thuộc vào từng giai đoạn phát triển của trẻ.
Dấu hiệu trẻ chậm nói ở giai đoạn 3 - 4 tháng tuổi
Thông thường, ở giai đoạn này, trẻ sẽ thể hiện một số hoạt động tương tác như:
Vì vậy, dấu hiệu của trẻ chậm nói ở giai đoạn 3 - 4 tháng tuổi thường là trẻ không phản ứng với tiếng động, ít phát ra âm thanh để giao tiếp. Trẻ thường không quan tâm đến hành động và cử chỉ của cha mẹ, và hiếm khi cười đùa vui vẻ khi chơi.

Trẻ 3 - 4 tháng chậm nói thường không phản ứng với tiếng động. (Nguồn: Internet)
Dấu hiệu trẻ chậm nói ở giai đoạn 12 - 18 tháng tuổi
Trong giai đoạn 12 - 18 tháng tuổi, trẻ bắt đầu học đi và phát triển kỹ năng giao tiếp mạnh mẽ. Trẻ thường tham gia các hoạt động như:
Nếu cha mẹ nhận thấy rằng trẻ ở độ tuổi 12 - 18 tháng không chịu giao tiếp, thậm chí là trong những tình huống cần sự giúp đỡ, có thể đó là dấu hiệu của việc trẻ đó đang gặp vấn đề về chậm nói. Trẻ không nói những từ đơn giản như “bà”, “ba”, “mẹ”. Họ cũng không đáp lại khi được hỏi và thường bất cần với thế giới xung quanh.
Dấu hiệu trẻ chậm nói ở giai đoạn 18 - 36 tháng tuổi
Đối với trẻ phát triển bình thường, giai đoạn từ 18 - 36 tháng tuổi được xem là thời kỳ “vàng” của việc học nói. Trong thời gian này, trẻ có thể:
Nếu trẻ ở độ tuổi 18 - 36 tháng bị chậm nói, họ sẽ không có các biểu hiện được mô tả ở trên. Thay vào đó, họ thường thích ngồi một mình, ít tương tác với người xung quanh, chỉ nói được một vài từ đơn và không thể tạo thành câu hoàn chỉnh. Do trẻ chậm nói hiếm khi thể hiện ý muốn qua lời nói hoặc hành động, họ thường im lặng. Trong trường hợp này, cha mẹ nên áp dụng các mẹo chữa trẻ chậm nói để giúp trẻ cải thiện khả năng giao tiếp một cách hiệu quả.

Dấu hiệu của trẻ trên 18 tháng chậm nói là thường thích ngồi một mình. (Nguồn: Internet)
Dựa vào những biểu hiện này, cha mẹ có thể tự quan sát và lắng nghe con mình để nhận biết xem trẻ có bị chậm nói không. Có nhiều phương pháp chữa trị trẻ chậm nói mà cha mẹ có thể tham khảo và áp dụng. Hãy cùng tìm hiểu một số mẹo chữa trẻ chậm nói theo phương pháp dân gian và các phương pháp khoa học đơn giản cùng Mytour nhé.
Mẹo chữa trẻ chậm nói theo phương pháp dân gian
Chữa trẻ chậm nói bằng cách giật đồ
Cha mẹ có thể mang trẻ ra chợ vào buổi sáng, đến quầy bánh kẹo và nhìn thấy ai đang ăn gì thì giật cho trẻ ăn theo. Khi trẻ ăn xong, cha mẹ không cần phải giải thích gì mà chỉ cùng trẻ về nhà. Phương pháp chữa chậm nói này khá phổ biến nên thường người bị giật đồ sẽ thông cảm với chúng ta mà không phàn nàn. Cha mẹ nên chọn đối tượng để “giật” đồ ăn là người trung tuổi và dễ tính.
Chữa trẻ chậm nói bằng phương pháp đậu đỏ
Cha mẹ có thể lấy vài hạt đậu đỏ, xay nhuyễn rồi trộn với rượu trắng. Hỗn hợp này sau đó được bôi dưới lưỡi của trẻ mỗi ngày 1-2 lần cho đến khi thấy hiệu quả. Để tránh trẻ từ chối, cha mẹ có thể thực hiện khi con đang ngủ.
Nhiều người sử dụng phương pháp dân gian để chữa khỏi tình trạng trẻ chậm nói mà không hiểu tại sao nó lại hiệu quả. Nếu cha mẹ còn lo lắng về phương pháp truyền thống, hãy thử áp dụng các biện pháp chữa trị dựa trên cơ sở khoa học như được mô tả trong phần tiếp theo.
Mẹo chữa trẻ chậm nói theo cơ sở khoa học
Theo khoa học, để chữa trẻ chậm nói, cha mẹ cần dành nhiều thời gian cho việc nói chuyện, tương tác và khích lệ trẻ tham gia vào các hoạt động giao tiếp. Dưới đây là một số gợi ý chi tiết và dễ thực hiện cho cha mẹ.
Trình bày sách cho trẻ chậm nói
Cha mẹ có thể tạo ra thói quen đọc sách cho trẻ chậm nói trong một khung giờ cố định mỗi ngày hoặc trước khi đi ngủ. Những cuốn sách với nội dung đơn giản, dễ hiểu và hình ảnh sống động sẽ thu hút sự chú ý của trẻ. Trong quá trình đọc, cha mẹ có thể liên tục đặt câu hỏi và khuyến khích trẻ trả lời. Khi trẻ trả lời đúng hoặc tương tác, cha mẹ có thể khen ngợi bằng cách high five, tặng quà nhỏ hoặc ôm con. Cha mẹ không nên vội vàng sửa khi trẻ trả lời sai, hãy gợi ý và cho trẻ có cơ hội tự tìm ra lỗi sai của mình.

Hoạt động học hát và đọc sách giúp trẻ chậm nói cải thiện nhanh chóng. Nguồn: Internet
Khuyến khích trẻ chậm nói mở rộng câu
Khi trẻ bắt đầu học nói từ đơn và ghép, cha mẹ cần kiên nhẫn tương tác với trẻ, mở rộng câu nói để con học theo. Hoạt động này không chỉ khuyến khích trẻ nói câu dài hơn mà còn giúp trẻ diễn đạt sinh động hơn về những sự vật, hiện tượng trong cuộc sống.
Ví dụ: Con học từ “Con mèo”, cha mẹ có thể nói thêm: “Con mèo kêu meo meo”, con sẽ tự giác nói câu này khi gặp chú mèo thật.
Thường xuyên mô tả cho trẻ chậm nói
Cha mẹ nên thường xuyên mô tả cho trẻ, luôn lắng nghe những gì con làm, nghe và cảm nhận. Có thể mô tả các đồ dùng trong nhà bếp như xoong, nồi, chảo, rau củ, thịt cá. Trên đường đi học, cha mẹ có thể trò chuyện với con về các phương tiện giao thông. Đôi khi thủ thỉ về các thành viên trong gia đình như ông bà, anh chị em,...Hoạt động này giúp trẻ nhớ và khuyến khích trẻ trò chuyện nhiều hơn, mô tả kỹ hơn về cuộc sống xung quanh.
Đưa trẻ chậm nói đi học
Đưa trẻ chậm nói đi học là một cách có thể thực hiện khi trẻ từ 12 tháng trở lên (hoặc sớm hoặc muộn hơn tùy thuộc vào nhu cầu gia đình). Môi trường lớp học sẽ khuyến khích con giao tiếp, trò chuyện và tương tác nhiều hơn với giáo viên và bạn bè. Điều này sẽ giúp trẻ cải thiện khả năng ngôn ngữ một cách rõ rệt.
Khuyến khích trẻ chậm nói thể hiện cảm xúc
Biện pháp khuyến khích trẻ chậm nói thể hiện cảm xúc là rất đơn giản và dễ thực hiện. Cha mẹ có thể giúp trẻ hiểu rằng, con có thể dùng lời nói để diễn đạt cảm xúc của mình. Khi con đau, con có thể nói “Mẹ ơi con đau”, khi buồn, con có thể nói “Mẹ ơi con buồn”,...
Cùng trẻ chậm nói học thuộc thơ, hát đồng dao
Học thuộc các bài thơ hoặc hát đồng dao sẽ giúp trẻ chậm nói cải thiện kỹ năng nói nhanh chóng. Việc lặp lại các câu từ ngắn gọn, vần nhịp, giai điệu sẽ kích thích trẻ tham gia tích cực. Từ đó, con sẽ tự tin hơn, chủ động hơn trong giao tiếp, và tốc độ nói của con cũng sẽ nhanh hơn và nhiều hơn.
Kết luận
Mong rằng sau bài viết này, cha mẹ sẽ không còn quá lo lắng khi thấy con phát triển ngôn ngữ chậm hơn so với bạn bè cùng tuổi. Tuy nhiên, đừng quên theo dõi sát sao quá trình này để nhận biết kịp thời. Nếu cần, hãy áp dụng những mẹo chữa trẻ chậm nói mà Mytour đã chia sẻ hoặc tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên môn.
Thu Đinh tổng hợp