1. Hiểu rõ về tiểu đường loại 2
Tiểu đường, hay còn được biết đến với tên gọi đái tháo đường, là một loại bệnh rối loạn chuyển hóa glucose do thiếu hụt hoặc rối loạn hormone insulin. Glucose không được chuyển hóa đúng cách và tích tụ lâu trong máu, gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe như rối loạn chuyển hóa lipid, protein, carbohydrate, gây tổn thương cho tim mạch, mạch máu, thần kinh, mắt, thận,...
Loại 2 của bệnh tiểu đường chiếm tới 90% tổng số ca mắc tiểu đường
Tiểu đường được phân loại thành 2 nhóm: tiểu đường type 1 (do thiếu hụt sản xuất insulin) và tiểu đường type 2 (do sử dụng insulin không đúng cách). Bệnh tiểu đường type 2 là do cơ thể không đáp ứng đúng insulin, dẫn đến tăng đường huyết. Tuy nhiên, sau một thời gian hoạt động quá đà, tuyến tụy không thể sản xuất đủ insulin để đáp ứng nhu cầu của cơ thể, gây ra tình trạng tăng đường huyết và bệnh tiểu đường.
Tuy nhiên, sau một thời gian hoạt động quá đà, tuyến tụy không thể sản xuất đủ insulin để đáp ứng nhu cầu của cơ thể, gây ra tình trạng tăng đường huyết và bệnh.
2. Tiểu đường type 2 có thể gây ra những biến chứng nào?
Có tới 90% trường hợp bệnh nhân mắc phải loại này. Tình trạng đường huyết cao kéo dài gây ra nhiều rối loạn chuyển hóa khác, gây tổn thương cho nhiều cơ quan khác nhau.
Biến chứng nguy hiểm của tiểu đường type 2 là liên quan đến tim mạch
Cụ thể, các biến chứng bao gồm cả biến chứng cấp và mạn tính.
2.1. Biến chứng cấp
Biến chứng cấp có thể bao gồm các trường hợp như:
Giảm Glucose máu: Người bệnh tiêu thụ thức ăn ít hơn bình thường hoặc sử dụng quá liều thuốc giảm đường có thể dẫn đến tình trạng này.
Dấu hiệu nhận biết là sự chậm trễ trong nói, cử động chậm lại. Cơ thể luôn cảm thấy mệt mỏi, buồn ngủ. Ngoài ra, có thể xuất hiện tình trạng run rẩy, cảm giác cồn cào, và tiết mồ hôi nhiều,...
Tăng Glucose máu vượt mức cho phép
Bệnh nhân có thể trải qua cảm giác khát nước, tiểu tiện nhiều, cơ thể yếu đuối, và cảm giác chuột rút,... Nếu không được điều trị kịp thời, có thể dẫn đến tình trạng hôn mê.
2.2. Biến chứng mạn tính
Các biến chứng về tim mạch
Đây là những biến chứng nguy hiểm nhất của bệnh đái tháo đường type 2, có thể gây tử vong nếu không phát hiện và can thiệp kịp thời. Đường huyết cao kéo dài có thể gây ra nhiều vấn đề về động mạch vành, huyết áp cao, cholesterol cao, dẫn đến các biến chứng tim mạch như: nhồi máu cơ tim, đột quỵ,...
Các biến chứng về thần kinh
Đường huyết cao có thể gây tổn thương thần kinh toàn cơ thể, nhưng vùng bị ảnh hưởng lớn nhất là thần kinh ngoại vi và các chi, đặc biệt là ở bàn chân. Tổn thương thần kinh ngoại biên ở bệnh nhân tiểu đường gây ra các triệu chứng như đau, ngứa, mất cảm giác, nhiễm trùng, chấn thương nặng ở chân.
Nhiều bệnh nhân mắc bệnh đái tháo đường type 2 phải thực hiện cắt chi do nhiễm trùng nặng để ngăn chặn sự lan rộng của vi khuẩn đến các cơ quan khác.
Biến chứng về thận
Các mạch máu nhỏ ở thận cũng bị tổn thương khi glucose tăng cao mạn tính, gây ảnh hưởng đến hoạt động và chức năng của thận. Đặc biệt ở những người mắc bệnh thận trước đó thì nguy cơ suy thận rất cao. Để giảm nguy cơ bệnh và biến chứng, việc duy trì huyết áp và glucose máu ổn định là rất quan trọng.
Biến chứng về mắt
Hầu hết bệnh nhân tiểu đường cả type 1 và type 2 đều dễ phát triển các bệnh lý về mắt gây mù lòa hoặc giảm thị lực. Do đó nếu bệnh nhân thấy có dấu hiệu mắt mờ, mỏi nhanh chóng thì cần sớm kiểm tra và can thiệp. Giữ ổn định huyết áp và mức glucose máu là cách tốt nhất để ngăn ngừa biến chứng này.
Việc phụ nữ mang thai mắc tiểu đường type 2 mang lại nhiều nguy cơ đối với cả mẹ và thai nhi
Biến chứng trong thai kỳ
Phụ nữ mang thai mắc tiểu đường có thể gây ra nhiều ảnh hưởng đến sự an toàn và phát triển của thai nhi. Nguy cơ có thể gặp như: Thai nhi quá cân, trẻ bị phơi nhiễm glucose máu cao, dễ mắc tiểu đường, trẻ sau sinh hạ đường huyết đột ngột, tai biến sinh nở, chấn thương,…
Vì vậy, biến chứng của tiểu đường type 2 rất nguy hiểm, diễn tiến nhanh và có thể gây ra tử vong bất cứ lúc nào. Do đó, việc theo dõi thường xuyên, kiểm tra và duy trì mức đường huyết, huyết áp ổn định là biện pháp tốt nhất để phòng tránh.
3. Nguyên nhân chính gây ra tiểu đường type 2
Chức năng hormone insulin bị suy giảm là nguyên nhân chính gây ra bệnh. Ngoài ra, có nhiều yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc bệnh, bao gồm:
- Có tiền sử gia đình mắc tiểu đường.
- Đã từng mắc đái tháo đường khi mang thai.
- Chế độ ăn uống và sinh hoạt không lành mạnh.
- Thiếu hoạt động thể chất.
- Tuổi cao.
- Tăng huyết áp.
- Thừa cân, béo phì.
- Rối loạn lipid máu.
- Rối loạn dung nạp glucose: Đường huyết cao hơn bình thường nhưng chưa phát triển thành bệnh đái tháo đường.
4. Phòng ngừa tiểu đường type 2 như thế nào?
Tiểu đường type 2 có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe và ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của người bệnh. Mặc dù y học vẫn chưa có phương pháp điều trị hoàn toàn cho căn bệnh này, nhưng việc phòng ngừa trở thành điều cực kỳ quan trọng. Khác biệt so với tiểu đường type 1, tiểu đường type 2 có thể được phòng tránh bằng cách thay đổi lối sống, chế độ ăn uống và tập luyện đều đặn.
Chế độ ăn uống lành mạnh là biện pháp hiệu quả để phòng ngừa tiểu đường type 2
4.1. Chế độ ăn uống
Chế độ ăn uống lành mạnh, đủ dinh dưỡng được khuyến nghị bởi Hiệp hội Đái tháo đường thế giới nhằm ngăn ngừa bệnh hiệu quả. Cụ thể:
- Tiêu thụ nhiều rau và trái cây tươi: Hãy ăn ít nhất 3 phần rau và tối đa 3 phần trái cây tươi mỗi ngày.
- Ưu tiên uống nước, trà hoặc cà phê thay vì sử dụng nước ngọt, nước ép trái cây có đường hoặc các loại đồ uống giàu đường khác.
- Hạn chế thức uống chứa cồn.
- Giảm lượng thực phẩm ngọt, chứa nhiều glucose như: sô cô la, mứt, bánh mì trắng, gạo, mì ống,...
- Ưu tiên thực phẩm giàu protein như thịt gà, cá hoặc hải sản, giảm lượng thịt đỏ và các loại thực phẩm chế biến sẵn.
- Sử dụng chất béo không no như dầu hướng dương, dầu olive, dầu ngô, dầu cải dầu thay cho chất béo bão hòa như bơ, dầu cọ, dầu dừa, mỡ động vật,…
4.2. Chế độ tập luyện
Đi bộ: Chuyên gia khuyến nghị mỗi người nên đi bộ tổng cộng 150 phút mỗi tuần (khoảng 30 phút mỗi ngày), đều đặn trong các ngày của tuần mà không nên tập thể dục quá 2 ngày liên tiếp.
Việc đi bộ hàng ngày cũng có thể ngăn ngừa tiểu đường một cách hiệu quả
Tập thể dục chống cự: bằng cách thực hiện các bài tập như nâng tạ từ 2 đến 3 lần mỗi tuần, mỗi lần khoảng 60 phút cho người trẻ, và phân chia nhỏ các bài tập cho người già và người mắc bệnh xương khớp.
Ngoài ra, cũng cần chú ý không tập luyện quá sức khi glucose máu thấp và thường xuyên kiểm tra các biến chứng như mắt, thần kinh, tim mạch, và chân trước khi tập luyện.