Tiểu thuyết Mỹ

Tiểu thuyết Mỹ, tên thật là Nguyễn Thị Ngọc Mỹ (sinh ngày 28 tháng 4, năm 1969 tại Sài Gòn). Chị bắt đầu đi hát cải lương vào năm 11 tuổi với sự dìu dắt của người chị gái là NSND Thoại Miêu và Út Trong là người đã dạy Tiểu thuyết Mỹ hát cải lương.

Khoảng thập niên 50, cha mẹ Tiểu thuyết Mỹ rời quê hương Quảng Nam – Đà Nẵng vào Sài Gòn lập nghiệp và sinh cô, nhìn gương mặt xinh xắn như thiên thần của con, cha mẹ cô cẩn thận chọn cái tên Nguyễn Thị Ngọc Mỹ để hy vọng tương lai của con sẽ được tốt lành, hạnh phúc. Nhà Cô có 12 anh, chị em nên cuộc sống gia đình trở nên chật vật hơn bao giờ hết, cô bé Ngọc Mỹ sớm phải bươn chải với cuộc sống.

Ngày còn nhỏ, Tiểu thuyết Mỹ đã lon ton đi bán khoai, bán bắp, bưng hủ tiếu thuê để có tiền phụ cha mẹ. Thậm chí, có những lúc rảnh rỗi, Tiểu thuyết Mỹ còn đi ở đợ. Vất vả, cơ cực đến ngạt thở nên niềm vui của Tiểu thuyết Mỹ là những giây phút hiếm hoi được theo chị năm NSND Thoại Miêu đến rạp xem cải lương. Có chị là nghệ sĩ nên tuổi thơ cô bé Tiểu thuyết Mỹ được lời ca tiếng hát vỗ về, nuôi lớn từng ngày. Từ đó, dòng máu nghệ thuật thấm vào người Tiểu thuyết Mỹ từ lúc nào không hay.

Một hôm, như thường lệ khi đi xem chị Thoại Miêu diễn, thì không may có một sự cố trong đoàn, người diễn vai cô bé Sầu Riêng không đến. Vậy là mọi người cuống cuồng đi tìm người hát thế vì cũng đã sắp tới giờ diễn. Bỗng nhiên, họ thấy cô bé Tiểu thuyết Mỹ đen nhẻm, gầy gò đang đứng chơi ở gần đó. Biết cô là em của Thoại Miêu, họ lên tiếng: 'Đâu, nhỏ hát thử nghe coi được không?'. Mấy lần đến rạp nghe hát, Tiểu thuyết Mỹ đã làm quen với cách bỏ giọng lên xuống, luyến láy của các nghệ sĩ trong đoàn. Thấy vậy cô bé cất giọng hát thử một đoạn ngắn bằng một phong thái rất nhẹ nhàng kèm theo một chất giọng vô cùng trong trẻo. Nghe hát xong mọi người trong đoàn ai nấy đều mừng rỡ. Họ nói với nhau không cần tìm bé Sầu Riêng ở đâu xa vì đã có bé Tiểu thuyết Mỹ ngay trước mặt rồi. Trong vòng buổi sáng đó, mọi người gấp rút tập tuồng cho bé Tiểu thuyết Mỹ. Kỳ lạ thay, chỉ cần hát qua một lượt, chỉ dẫn các động tác tay chân và các nét mặt khi lên sân khấu phải làm như thế nào là bé Tiểu thuyết Mỹ thuộc bài ngay trong tức khắc. Hôm đó, Tiểu thuyết Mỹ lên sân khấu hát một cách ngon ơ. Lối diễn xuất mộc mạc của cô bé đã khiến biết bao khán giả không cầm được nước mắt. Khi ấy Tiểu thuyết Mỹ chỉ mới 11 tuổi.

Thấy cô bé Thoại Mỹ sớm tỏ ra có năng khiếu, Lệ Thủy ngay lập tức nói với chị Thoại Miêu: 'Hãy cho Mỹ đi học nghệ đi, con bé hát hay lắm'. Được khuyến khích đúng lúc như vậy, cô bé Thoại Mỹ ngay lập tức được gia đình gửi đi học hát tại thầy Út Trong. Thoại Mỹ học cùng thầy suốt 2 năm. Với sự hướng dẫn chu đáo từ thầy và năng khiếu có sẵn, cô bé Sầu Riêng trở nên mềm mại hơn bao giờ hết. Ở tuổi 13, Thoại Mỹ đã thi đỗ vào khoa diễn viên của Nhà hát Trần Hữu Trang, trong số 5000 học viên chỉ chọn được 40. Cô học cùng với các nghệ sĩ nổi tiếng như Kim Tử Long, Ngọc Huyền, Tô Châu, Thùy Trang,...

Khi thi vào Nhà hát Trần Hữu Trang, Thoại Mỹ nghĩ cuộc đời mình sẽ dễ dàng hơn vì có thu nhập từ nghề. Nhưng dù vậy, cảnh nghèo vẫn tiếp tục dính lấy cô. Lúc ấy, để đi học, Thoại Mỹ phải quen dần với việc đi bộ nhiều. Buổi trưa là thời điểm khó khăn nhất vì cô phải đi dưới trời nắng để kịp giờ về nhà ăn trưa, rồi lại vội vã quay lại trường. Mặc dù mệt mỏi, nhưng đôi chân bé nhỏ của cô gái nghèo vẫn kiên trì bước qua mỗi ngày. Ngoài việc chăm chỉ học diễn xuất, vào buổi chiều tối, Thoại Mỹ còn đi học văn hóa để nâng cao kiến thức. Như một chú ong lao động, cô bé luôn đi học đều đặn và không bỏ lỡ bất kỳ buổi nào. Thấy con gái chăm chỉ học hành, người mẹ hạnh phúc trong lòng. Bà ước mong con sớm được hát và sẵn sàng hỗ trợ con. Tuy nhiên, ước mơ đó không thành hiện thực. Sau một năm học ở Nhà hát Trần Hữu Trang, người mẹ của Thoại Mỹ qua đời. Ngày mẹ mất, Thoại Mỹ vẫn nghĩ rằng mẹ chỉ đi xa một lúc rồi sẽ trở về với cô, nhưng hy vọng ấy chỉ là giấc mơ. Mẹ không bao giờ quay lại nữa. Cô gái nhỏ từ sớm phải đối mặt với cuộc sống mồ côi và buộc phải tự lập hơn trong cuộc sống. Khi không đi học, Thoại Mỹ làm bảo mẫu cho gia đình người khác để kiếm thêm thu nhập cho gia đình. Vào lúc 15 giờ, khi chuẩn bị cho buổi biểu diễn, Thoại Mỹ lại tiếp tục đi bộ từ nhà đến rạp hát. Suốt thời trẻ, Thoại Mỹ chưa bao giờ biết cảm giác ngồi trên một chiếc xe đạp, vì trong gia đình nghèo thì chiếc xe đạp vẫn còn xa tầm với.

Thoại Mỹ mê diễn diễn xuất đến mức gãy chân

Năm 16 tuổi, sau khi tốt nghiệp, Thoại Mỹ bắt đầu biểu diễn tại nhiều địa điểm như Đoàn 3, Đoàn Huỳnh Long, Đoàn Sông Bé, Nhà hát Trần Hữu Trang. Ở đâu cô cũng được công nhận là người diễn không chọn vai. Bất kỳ vai diễn nào Thoại Mỹ cũng thực hiện xuất sắc. Khán giả thì háo hức nhìn Thoại Mỹ biến hóa từ vai ác, vai hề, vai lẳng, vai cao, sang con nít, bà già... đủ mọi thể loại nhân vật mà lòng lại tràn đầy cảm xúc. Khán giả không chỉ tức giận, lần này lại xót xa khi nhìn thấy cô gái nhỏ với giọng hát cảm động. Khi vào vai Phi Loan trong Sở Vân cưới vợ, Thoại Mỹ như tạo nên một âm thanh lớn, nhiều khán giả biết đến tên cô hơn. Họ yêu thích và mãi mãi xem cô diễn vai này đến vai khác với sự nhiệt tình.

Là nghệ thuật là sự nhiệt huyết nên mỗi khi ra sân khấu là Thoại Mỹ lại dốc hết sức để biến thành các nhân vật. Vì thế, trong những ngày đầu gia nhập đoàn Huỳnh Long (một đoàn tuồng cổ nổi tiếng ở Sài Gòn những năm trước -PV), Thoại Mỹ thậm chí không nhớ mình đã ngất đi nhiều lần trên sân khấu. Chị chỉ nhớ rằng mỗi khi màn kết thúc là mỗi khi cô bất tỉnh ngay trên vai bạn bè và đồng nghiệp. Nhưng đã chấp nhận lối sống nghệ thuật thì như số phận của những con tằm phải nhả tơ. Mỗi đêm, Thoại Mỹ lại nâng giọng hát dưới ánh sáng màu huyền ảo của sân khấu để dành tặng những vai diễn đầy cảm xúc cho khán giả. Mặc dù có khi sân khấu mang lại cho chị những nỗi đau, những vết thương vẫn kéo dài suốt đời.

Vào cuối năm 2003, trong quá trình tập tuồng Xử án Bàng Quý Phi, khi đang say sưa tập nhảy từ độ cao xuống, Thoại Mỹ đã vấp ngã và bị đau đớn. Ban đầu, chị nghĩ mình chỉ bị bong gân nên cố gắng kìm nén đau để tiếp tục tập luyện cùng đồng nghiệp. Nhưng những buổi diễn liên tiếp đã khiến chị quên mất việc phải chữa trị chấn thương cho đôi chân của mình. Cho đến một ngày, khi cơn đau dồn dập không thể chịu đựng nổi nữa, Thoại Mỹ buộc phải đến bác sĩ khám và nhận được tin không may: Khớp gối của chị đã bị vỡ, cùng với đó là chứng teo cơ. Trong thời gian dài đó, Thoại Mỹ phải nằm viện để bảo vệ chấn thương. Khi ở nhà nghe tiếng đàn vang vọng trong tai, chị lại nhớ về nghề diễn khổ cực. Sau khi được gỡ nạng, chị vội vã trở lại sân khấu như con đò được bờ cõi ấm áp ôm vào lòng. Tiếp tục vai công chúa Ngọc Hân trong vở Hồn Thơ Ngọc, Thoại Mỹ tham gia và giành giải nhất cuộc thi Diễn viên tài sắc năm 2003 - 2004.

Trong vở diễn này, Thoại Mỹ đã sắc sảo hình dung hình ảnh của một người phụ nữ khao khát sống xứng đáng với tình yêu của chồng và chống lại bất công xã hội. Giữa ngọn lửa đang bùng cháy trước sự bao vây của kẻ thù, Thoại Mỹ đã thể hiện sự quyết tâm. Ánh mắt chị tỏa sáng trong ngọn lửa quyết tâm bảo vệ cho đến giọt máu của anh hùng áo vải Nguyễn Huệ. Tiểu phẩm này mang đến một hình thức biểu tượng hóa trong ngôn ngữ dàn cảnh đầy màu sắc kết hợp vũ đạo rực rỡ và diễn xuất nội tâm xuất sắc của NSƯT Thoại Mỹ, khiến khán giả thích thú.

Buổi biểu diễn trực tiếp

Có thể nói rằng Thoại Mỹ là một trong số ít nghệ sĩ thành công với đến hai buổi biểu diễn trực tiếp trong sự nghiệp nghệ thuật của mình.

Năm 2005, buổi biểu diễn trực tiếp Sáng mãi niềm tin diễn ra tại sân 4A Nhà Văn hóa Thanh Niên.

Năm 2007, liveshow đặc biệt của Thoại Mỹ – Tung cánh phượng hồng - được coi là sự kiện hoành tráng nhất trong làng nghệ sĩ cải lương thời điểm đó, với chi phí đầu tư lên đến 600 triệu đồng trên sân khấu Lan Anh.

Gia đình là nguồn tình thương của người hâm mộ

Khi nhắc đến tên tuổi Thoại Mỹ, người hâm mộ cải lương thường có những cảm xúc rất sâu lắng, từ sự thương yêu mãnh liệt đến những cảm xúc phản cảm nảy lửa. Họ có thể ghét bởi những vai diễn ác độc mà chị thể hiện, nhưng đó cũng là một dấu hiệu cho thấy sự thành công của nghệ sĩ khi đã thực sự đưa hồn vào vai diễn, khiến nhân vật sống động nhất. Trên sân khấu, khi màn hạ xuống, nếu khán giả nhớ đến nghệ sĩ, dù là với tình cảm thương yêu hay cay đắng chỉ trích, thì đó cũng là một thành công.

Trong thời đại hiện nay khi âm nhạc trẻ chiếm ưu thế, nhiều người cho rằng cải lương sắp bị mai một và số lượng khán giả sẽ giảm đi. Tuy nhiên, nhìn vào số lượng người hâm mộ của Thoại Mỹ, chúng ta có thể thấy rằng không chỉ có các cụ già mà còn rất nhiều thanh niên, teen fan của chị. Thoại Mỹ thực sự là một nghệ sĩ cải lương với một đội ngũ fans trung thành qua nhiều thế hệ.

Về mối quan hệ gia đình, Thoại Mỹ từng có mối tình đầu với Kim Tử Long nhưng không đưa đến hôn nhân. Hiện nay, họ vẫn giữ mối quan hệ thân thiết, hỗ trợ lẫn nhau trên sân khấu và trong đời sống. Được yêu thích nhất là đôi bạn diễn này, họ là cặp đôi cải lương được yêu mến nhất. Thoại Mỹ đã từng lập gia đình một lần và đám cưới của chị được tổ chức với sự hoành tráng, thu hút đến 1000 khách mời. Tuy nhiên, cuộc hôn nhân này sau đó đã tan vỡ. Thoại Mỹ cho rằng lúc ấy chị còn quá trẻ và chưa có đủ kinh nghiệm để đối mặt với những khó khăn. Bây giờ, với nhiều kinh nghiệm hơn trong cuộc sống và thành công trong nghề nghiệp, chị đã trưởng thành hơn để vượt qua mọi thử thách. Chị cho biết hạnh phúc lớn nhất hiện tại là được khán giả yêu quý và có thể trao lại tình cảm đó thông qua những lời hát của mình.

Giải thưởng

• Năm 1990: đoạt huy chương Bạc tại Liên hoan sân khấu toàn quốc (vai Lan - vở Giũ áo bụi đời).
• Năm 1992: đoạt huy chương Vàng Giải Trần Hữu Trang (vai Hồng Phụng - tuồng Ngọc Kỳ Lân).
• Đoạt huy chương Vàng, huy chương Bạc giải Mai Vàng do bạn đọc báo Người lao động bình chọn là diễn viên xuất sắc. Thể hiện thành công nhất là tuồng Ngọc Kỳ Lân với vai nữ soái Hồng Phụng.
• Năm 1992: là diễn viên được yêu thích nhất do báo Sân khấu và Hội Sân khấu tổ chức trưng cầu ý kiến của đọc giả và khán giả.
• Năm 1995: là diễn viên xuất sắc giải Trần Hữu Trang được yêu thích nhất do Báo Sân khấu và Hội Sân khấu tổ chức trưng cầu ý kiến.
• Năm 1995: đoạt giải Mai Vàng (vai Võ Tắc Thiên - vở Thái Bình Công chúa).
• Ngày 12 tháng 9 năm 2003: Nhận huy chương vì thành tựu nghệ thuật sân khấu.
• Năm 2003: đoạt giải Mai Vàng do báo Người lao động bình chọn (vai Lan – Lời thú tội muộn màng).
• Năm 2003: nhận Huy Chương Văn Hóa.
• Ngày 14 tháng 1 năm 2004: đoạt giải Mai Vàng do báo Người lao động bình chọn.
• Năm 2004: là gương mặt nghệ sĩ sân khấu ấn tượng được bình chọn bởi bạn đọc báo Tuổi Trẻ.
• Ngày 21 tháng 4 năm 2004: đạt huy chương Vàng Diễn viên tài sắc (vai Ngọc Hân - Hồn Thơ Ngọc)
• Năm 2005: đoạt huy chương Vàng tại Hội diễn cải lương chuyên nghiệp toàn quốc (vai Phượng - vở Rồng Phượng).
• Năm 2005: đoạt giải Mai vàng do báo Người lao động bình chọn (vai Phượng – Rồng Phượng).
• Năm 2007: đoạt giải Mai vàng do báo Người lao động bình chọn (vai Thúy Kiều – Kim Vân Kiều).
• Năm 2007: đạt danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú.
• Năm 2019: đoạt giải Mai vàng do báo Người lao động bình chọn (vai Nhớ - Diều Ơi)

Tân cổ giao duyên

Tân nhạc

Chú thích