Tiểu thuyết nhẹ

Tiểu thuyết nhẹ (ライトノベル, raito noberu) hay còn gọi là tiểu thuyết ngắn, là một thể loại tiểu thuyết xuất xứ từ Nhật Bản. Từ 'light' trong 'light novel' chỉ độ dài ngắn gọn, nhẹ nhàng về số lượng từ ngữ. Tiểu thuyết nhẹ thường được gọi tắt là ranobe (ラノベ, ranobe) hoặc rainobe (ライノベ, rainobe). Mỗi tiểu thuyết nhẹ thường dài khoảng 40 - 50 nghìn từ (những tiểu thuyết nhẹ ngắn hơn có độ dài tương đương tiểu thuyết ngắn theo tiêu chuẩn Hoa Kỳ), thường được phát hành dưới dạng văn khố bản (bunkobon), và thường có minh họa trang bìa do các họa sĩ thực hiện. Nội dung của tiểu thuyết nhẹ thường được đăng nhiều kỳ trên các tạp chí văn học trước khi được xuất bản dưới dạng tập hoàn chỉnh.

Chi tiết

Đối tượng

Các nhà xuất bản thường xuyên tìm kiếm tài năng mới thông qua các cuộc thi hàng năm - nhiều người chiến thắng trong các cuộc thi này nhận giải thưởng tiền mặt và được các nhà xuất bản phát hành tác phẩm của mình. Giải thưởng tiểu thuyết Dengeki là giải thưởng uy tín nhất, với hơn 2.000 thí sinh tham gia mỗi năm. Tất cả các tác phẩm đoạt giải đều được gán nhãn 'tiểu thuyết nhẹ' và phát hành dưới dạng sách giấy bìa mềm giá rẻ. Vào năm 2007, một trang web do chính phủ Nhật Bản hỗ trợ ước tính giá trị thị trường tiểu thuyết nhẹ là 20 tỷ yên (khoảng 166,7 triệu đôla Mỹ) với khoảng 30 triệu bản được phát hành hàng năm. Tập đoàn Kadokawa - sở hữu các thương hiệu như Kadokawa Sneaker Books và Dengeki Books - chiếm đến 70-80% thị phần tiểu thuyết nhẹ.

Đối tượng đọc chủ yếu là học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông.

Chuyển thể

Gần đây, tiểu thuyết nhẹ đã trở nên rất phổ biến tại Nhật Bản, và trở thành một lựa chọn phổ biến để chuyển thể thành manga, anime và phim truyền hình Nhật Bản. Tiểu thuyết nhẹ thường được phát hành từng kỳ trên các tạp chí văn học như Faust, Gekkan Dragon Magazine, The Sneaker, và Dengeki hp, cũng như các tạp chí về văn hóa đại chúng như Comptiq và Dengeki G's Magazine.

Phong cách viết

Light novel thường được sáng tác nhằm đáp ứng nhu cầu giải trí, vì thế phong cách viết của chúng thường khác biệt rõ rệt so với các tiểu thuyết dành cho người trưởng thành. Light novel thường sử dụng lối viết ngắn gọn, mỗi đoạn văn thường chỉ dài hai đến ba câu. Cốt truyện thường được dẫn dắt chủ yếu qua các cuộc đối thoại. Trong light novel, phong cách viết tối giản thường được khai thác triệt để.

Phân biệt

Ngữ nghĩa

Điểm khác biệt chính giữa light novel và các thể loại văn học khác là khả năng 'chơi chữ' - tức là sử dụng những từ có âm thanh tương tự hoặc nhiều nghĩa khác nhau, thường theo cách thông minh hoặc hài hước. Cụ thể, light novel thường dùng nhiều furigana hơn so với tiểu thuyết thông thường vì hai lý do:

Furigana giúp các độc giả trẻ tuổi và những người học tiếng Nhật - những người chưa quen thuộc với Hán tự - dễ dàng đọc hiểu hơn.

Các tác giả light novel thường sử dụng cách dùng furigana vốn đã có truyền thống lâu dài ở Nhật Bản. Họ có thể sử dụng các ký tự Hán ít phổ biến ở Nhật hoặc tự tạo ra cách đọc mới cho các chữ Hán. Điều này tận dụng đặc điểm của mỗi chữ Hán có thể mang nhiều ý nghĩa. Cách đọc này thường được lấy từ phiên âm Katakana của từ trong tiếng Anh. Các tác giả khai thác các ý nghĩa và phát âm này để tạo ra nhiều tầng ý nghĩa trong tác phẩm, làm cho light novel trở nên đa chiều hơn so với vẻ ngoài đơn giản của chúng. Một số bản dịch tiếng Anh có thể không truyền tải hết các tầng ý nghĩa này của tác phẩm. Đối với tiếng Việt, việc này dễ hơn nhờ âm Hán Việt. Ví dụ:

• 上海 (シャンハイ) (Shanhai - 'Thượng Hải') - Furigana dạng Katakana chỉ cách đọc tiếng Trung Quốc, dù chữ Kanji này, người Nhật không gọi thành phố này theo âm Hán-Nhật.
• 宇宙英雄記 (スペースヒーローズ) (Supēsu Hīrōzu - 'Vũ trụ Anh hùng Ký') - Furigana dạng Katakana chỉ cách đọc tiếng nước ngoài, còn Kanji thể hiện nghĩa. Đây là tên tiếng Nhật của bộ phim 'Doraemon: Nobita và những hiệp sĩ không gian'. Các ký tự Hán 'Vũ trụ Anh hùng Ký' không được đọc là 'Uchū Eiyū Ki' theo tiếng Nhật, mà được đọc theo tiếng Anh là 'Space Heroes'.

Cách xuất bản

Light novel được phát hành như manga, tức là được in và xuất bản trên giấy. Ngược lại, web novel (WB) chỉ đơn giản là cách gọi chung cho các thể loại tiểu thuyết (bao gồm cả light novel) được đăng miễn phí trên các trang web như Royalroad. Tuy nhiên, thuật ngữ này thường được sử dụng để chỉ các tác phẩm web được chia thành các phần nhỏ gọn, lý tưởng cho một bài viết blog.

• Tiểu thuyết ngắn
• Visual novel
• Danh sách các light novel đã được mua bản quyền và phát hành bằng tiếng Việt
• Danh sách các tác giả light novel
• Danh sách các nhà xuất bản light novel

Ghi chú