Ngoài vàng và bất động sản, đầu tư chứng khoán cũng là một lựa chọn hấp dẫn. Hãy cùng khám phá cách đầu tư chứng khoán và những điều cơ bản dành cho người mới nhé!
1. Khái niệm căn bản về đầu tư chứng khoán
1.1 Ý nghĩa của việc đầu tư chứng khoán là gì?
Đầu tư chứng khoán là quá trình mua và bán các loại tài sản tài chính như cổ phiếu, trái phiếu, quỹ đầu tư và các sản phẩm tài chính khác trên thị trường chứng khoán nhằm thu lợi nhuận. Người đầu tư tiến hành giao dịch này qua các sàn giao dịch chứng khoán nhằm tận dụng các biến động giá cả và cơ hội sinh lời từ thị trường tài chính. Để đầu tư chứng khoán hiệu quả, cần phải có sự nghiên cứu cẩn thận, theo dõi thị trường và khả năng đánh giá rủi ro.

1.2 Cơ chế hoạt động của thị trường chứng khoán là gì?
Thị trường chứng khoán hoạt động thông qua việc mua bán cổ phiếu đã được niêm yết trên các sàn giao dịch. Quá trình này có thể thực hiện trực tuyến qua các nhà môi giới có giấy phép.
Sau khi chọn được nhà môi giới phù hợp, bạn cần mở tài khoản trực tuyến trên nền tảng của họ. Điều này có thể là ứng dụng di động hoặc trang web trên máy tính. Việc chọn một ứng dụng với giao diện dễ sử dụng và hỗ trợ nhiều tính năng sẽ giúp trải nghiệm đầu tư của bạn thuận lợi hơn.
Khi đã có tài khoản giao dịch chứng khoán, bạn có thể bắt đầu thực hiện các giao dịch đầu tư của mình.
1.3 Lợi nhuận từ việc đầu tư chứng khoán đến từ đâu?
Lợi nhuận từ việc đầu tư chứng khoán chủ yếu đến từ ba nguồn chính sau đây:
1.3.1 Sự khác biệt giữa giá mua và giá bán:
- Phương trình tính lợi nhuận: Lợi nhuận = (giá mua – giá bán) x số lượng cổ phiếu - (thuế + phí giao dịch).
- Khi giá bán thấp hơn giá mua, bạn sẽ chịu lỗ khi giữ cổ phiếu đó. Ngược lại, khi giá bán cao hơn giá mua, bạn sẽ thu được lợi nhuận. Thuế và phí giao dịch phụ thuộc vào công ty chứng khoán và môi giới mà bạn sử dụng để mở tài khoản giao dịch.
- Thông tin về lợi nhuận sẽ hiển thị trực tiếp trên mục tài sản, không đòi hỏi nhà đầu tư phải tính toán thêm.
1.3.2 Lợi nhuận từ lãi suất cố định:
Khi sở hữu trái phiếu, nhà đầu tư trở thành người cho vay tiền cho doanh nghiệp. Lợi nhuận từ trái tức là tiền lãi mà doanh nghiệp trả hàng năm cho nhà đầu tư. Mức trái tức nhận được không phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của công ty mà được công bố rõ khi phát hành.
1.3.3 Tiền lợi từ cổ tức:
Cổ tức là phần lợi nhuận sau thuế của doanh nghiệp được trả cho mỗi cổ phần dưới dạng tiền mặt hoặc các loại tài sản khác.
1.4 Các hình thức đầu tư chứng khoán
1.4.1 Đầu tư vào quỹ mở
Quỹ mở tập trung vào nhiều cổ phiếu từ các công ty có tính chất tương đồng, như cùng một ngành, cùng quy mô hoặc cùng thị trường. Đơn vị quỹ có thể được mua bán như cổ phiếu trên thị trường chứng khoán.
Với sự đa dạng của quỹ, việc đầu tư vào quỹ giúp bạn phân tán rủi ro ngay từ đầu. Điều này làm cho việc đầu tư vào quỹ mở trở nên hợp lý, đặc biệt là với những người mới bắt đầu.
Việc lựa chọn quỹ mở để đầu tư thường dễ dàng hơn so với việc chọn cổ phiếu riêng lẻ. Với sự đa dạng của mình, quỹ mở thường có độ rủi ro thấp hơn. Lợi nhuận từ việc đầu tư vào quỹ mở sẽ là sự trung bình hóa lợi nhuận của các cổ phiếu thành viên trong quỹ. Nếu một công ty có hiệu suất kinh doanh cao hơn so với các thành viên khác, bạn sẽ không nhận được lợi nhuận vượt trội từ công ty đó, mà sẽ là mức lợi nhuận trung bình của toàn ngành.
1.4.2 Đầu tư vào cổ phiếu
Đầu tư vào cổ phiếu là quá trình mua bán các đơn vị cổ phiếu trên thị trường chứng khoán. Chiến lược thường là mua cổ phiếu khi giá thấp và bán khi giá tăng. Cổ phiếu thường được giao dịch theo lô và mức giá một lần mua thường phải đạt từ 1-2 triệu đồng trở lên.
Mặc dù cổ phiếu mang lại cơ hội lợi nhuận ổn định nhưng cũng đi kèm với độ rủi ro. Lợi nhuận từ cổ phiếu phụ thuộc vào nhiều yếu tố khó dự đoán trước.
Cách chính để thu lợi nhuận từ cổ phiếu là mua ở giá thấp và bán ở giá cao. Tuy nhiên, quyết định thời điểm mua và bán đôi khi là một thách thức, gây nhiều trăn trở cho nhà đầu tư.
Ngoài ra, nhà đầu tư còn có thể nhận được cổ tức từ việc sở hữu cổ phiếu. Cổ tức có thể được trả dưới dạng tiền mặt hoặc cổ phiếu, phụ thuộc vào quyết định của công ty sau khi trừ các khoản nợ, thuế và các chi phí khác.
Quyết định mua cổ phiếu nào là một câu hỏi quan trọng và phức tạp. Có nhiều nguồn thông tin như dự báo tài chính, báo cáo thị trường và chuyên gia tài chính sẵn có để hỗ trợ quá trình ra quyết định. Thời điểm nào nên bán cổ phiếu phụ thuộc vào mục tiêu đầu tư cụ thể của bạn. Một số nhà đầu tư sẽ bán cổ phiếu khi đạt được một mục tiêu lợi nhuận cụ thể, trong khi những người khác có thể giữ cổ phiếu trong thời gian dài hơn và chỉ bán khi cần tiền.
1.4.3 Đầu tư vào trái phiếu
Trái phiếu và cổ phiếu khác biệt ở chỗ trái phiếu đại diện cho một khoản nợ mà bạn cho công ty mượn để họ có vốn kinh doanh. Khi công ty thu được doanh thu (không cần phải có lãi), họ phải trả lãi cho nhà đầu tư, tức là bạn.
Thường mỗi năm hoặc mỗi nửa năm, công ty sẽ trả lãi tức cho những người nắm giữ trái phiếu. Khi trái phiếu đáo hạn, bạn sẽ nhận lại số vốn ban đầu cùng với số tiền đã tích lũy từ lãi tức.
Mặc dù lợi nhuận từ trái phiếu không cao, nhưng thường sẽ không thấp hơn lãi suất tiết kiệm ngân hàng. Do đó, trái phiếu mang lại nguồn thu nhập thụ động và thường được xem là một lựa chọn an toàn hơn trong khi tránh được sự biến động của thị trường.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng trái phiếu không hoàn toàn không có rủi ro. Bởi vì đây là khoản nợ, nếu công ty gặp khó khăn, có thể không đảm bảo khả năng trả nợ đầy đủ.

2. Chi tiết các bước đầu tư chứng khoán
- Bước 1: Nắm vững kiến thức: Trước khi bắt đầu đầu tư, bạn cần phải nắm vững kiến thức về thị trường chứng khoán, các loại tài sản tài chính khác nhau, cơ bản về đầu tư, và các chiến lược đầu tư khác.
- Bước 2: Xác định mục tiêu đầu tư: Bạn cần xác định mục tiêu đầu tư của mình, bao gồm mức độ rủi ro mà bạn sẵn lòng chấp nhận, khoản thời gian bạn muốn đầu tư, và mục đích tài chính cụ thể của bạn.
- Bước 3: Thực hiện nghiên cứu và phân tích: Trước khi quyết định đầu tư vào một loại tài sản cụ thể, bạn cần phải tiến hành nghiên cứu và phân tích kỹ lưỡng về công ty, ngành công nghiệp, hoặc thị trường mà bạn quan tâm.
- Bước 4: Lập kế hoạch đầu tư: Dựa trên mục tiêu đầu tư và kết quả phân tích, bạn cần lập kế hoạch đầu tư bao gồm việc xác định danh mục đầu tư, phân bổ tài sản, và lựa chọn các công cụ đầu tư phù hợp.
- Bước 5: Mở tài khoản đầu tư: Sau khi đã lập kế hoạch đầu tư, bạn cần mở một tài khoản đầu tư thông qua một công ty chứng khoán hoặc một ngân hàng có dịch vụ giao dịch chứng khoán.
- Bước 6: Đặt lệnh giao dịch: Khi tài khoản đã được mở, bạn có thể đặt các lệnh giao dịch mua bán tài sản tài chính trên thị trường chứng khoán thông qua môi giới của mình.
- Bước 7: Theo dõi và đánh giá: Sau khi đã đầu tư, bạn cần theo dõi và đánh giá hiệu suất của danh mục đầu tư của mình để đảm bảo rằng nó đang phù hợp với mục tiêu đầu tư ban đầu và điều chỉnh nếu cần.
- Bước 8: Tối ưu hóa danh mục: Dựa trên kết quả theo dõi và đánh giá hiệu quả của hoạt động đầu tư chứng khoán.

3. Lợi ích của việc đầu tư chứng khoán là gì?
3.1 Tích lũy một nguồn quỹ lâu dài
Thị trường chứng khoán ở Việt Nam đang phát triển nên có thể chưa được coi là đầu tư đáng tin cậy cho mục tiêu lâu dài, nhưng nó đã có nền tảng và ngày càng chín chắn. Với sự đầu tư đều đặn và mục tiêu dài hạn, đầu tư chứng khoán có thể mang lại lợi nhuận ổn và hiệu ứng lợi nhuận kép trong tương lai.
3.2 Tạo ra nhiều nguồn thu nhập thụ động
Các sản phẩm như đầu tư trái phiếu hay quỹ mở có thể đáp ứng nhu cầu tích lũy và tạo thu nhập thụ động với số vốn đầu tư khá linh hoạt. Đầu tư vào chứng khoán là lựa chọn phù hợp cho những người có thu nhập ổn định nhưng không đủ tiền để đầu tư vào bất động sản hoặc vàng.
3.3 Nâng cao khả năng đánh giá tài chính và xử lý rủi ro
Có thể bạn từng muốn đặt toàn bộ tiền vào tiết kiệm hoặc tích lũy để mua bất động sản nhưng chưa biết kết quả có lời hay không.
Các bài học từ đầu tư mang lại nhiều giá trị trong quản lý tài chính cá nhân. Từ trải nghiệm đầu tư, bạn có thể hiểu rõ hơn về khả năng chịu được rủi ro của mình và điều chỉnh phân bổ tiền bạc để tránh những biến động khó lường.
3.4 Bổ sung thêm các kiến thức về tài chính
Khi đầu tư thì việc hiểu về tài chính kinh tế là quan trọng để giúp nắm bắt tại sao thị trường có những biến động đó. Điều này không chỉ giúp tích lũy tài chính mà còn tích lũy trải nghiệm và kiến thức, hỗ trợ trong việc đưa ra các quyết định quan trọng trong cuộc sống.