1. Chuẩn bị bài học (trang 37, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Bạn đã biết gì về sao băng?
Sao băng là một hiện tượng kỳ thú mà chúng ta thường chứng kiến trên bầu trời đêm khi các thiên thạch lao vào khí quyển của Trái Đất. Để có cái nhìn sâu hơn về hiện tượng này, chúng ta có thể áp dụng kiến thức từ thế giới tự nhiên.
Sao băng hình thành khi các thiên thạch và vật thể vũ trụ khác lao nhanh qua khí quyển Trái Đất. Khi đạt tốc độ siêu thanh, chúng tạo ra sóng xung kích, khi các phân tử khí quyển không kịp thoát ra và bị nén lại nhanh chóng.
Khi sóng xung kích nén khí quyển mạnh mẽ, nhiệt độ tăng cao đến hàng nghìn độ Celsius. Điều này làm cho các thành phần của thiên thạch phát sáng mạnh mẽ, tạo ra hiện tượng sao băng.
Từ Trái Đất, chúng ta quan sát các vệt sáng chói trên bầu trời đêm, tạo nên những vụ nổ sao băng ngoạn mục. Đây là minh chứng rõ nét về việc kiến thức vật lý và hành tinh học giúp chúng ta hiểu và thưởng thức các hiện tượng thiên văn kỳ diệu.
2. Trả lời câu hỏi
Câu 1 (trang 39 SGK Ngữ văn lớp 8 Tập 1): Văn bản “Sao băng là gì và những điều bạn cần biết về sao băng” có phải là văn bản giải thích một hiện tượng tự nhiên không? Giải thích vì sao?
- Văn bản về sao băng không chỉ là một tài liệu đơn thuần, mà mở ra cánh cửa vào vũ trụ vô tận, nơi những kỳ quan đang chờ đợi để được khám phá. Được viết với sự đam mê sâu sắc, cuốn sách này không chỉ cung cấp thông tin cơ bản về sao băng, mà còn dẫn dắt bạn qua một hành trình khám phá vũ trụ đầy lý thú.
Khám phá nguyên nhân và cách thức diễn ra: Trang sách giải thích khoa học về sự hình thành và diễn biến của sao băng cũng như mưa sao băng. Đây không chỉ là sự giới thiệu sự kiện thiên nhiên, mà là một cái nhìn sâu sắc và phân tích tỉ mỉ. Sự kết hợp giữa lý thuyết và thực tế giúp bạn hiểu rõ về những hiện tượng vũ trụ độc đáo này.
- Cuốn sách dẫn dắt bạn vào thế giới kỳ bí của thiên văn học qua ngôn ngữ chuyên sâu, giúp bạn hình dung rõ hơn về sao băng và biến những hiện tượng này thành những trải nghiệm sống động và gần gũi. Sự kết hợp hoàn hảo giữa từ ngữ và tri thức tạo nên một tác phẩm văn học đỉnh cao và đầy ấn tượng.
Cuốn sách Sao Băng không chỉ đơn thuần cung cấp thông tin, mà mở ra một vũ trụ không gian và thời gian, giúp bạn cảm nhận vẻ đẹp huyền bí của sao băng và khám phá những câu chuyện kỳ diệu chưa từng được kể. Hãy chuẩn bị cho một cuộc phiêu lưu tinh túy, nơi tri thức hòa quyện với sự kỳ bí và đẹp đẽ của vũ trụ.
Câu 2 (trang 39 SGK Ngữ văn lớp 8 Tập 1): Chỉ ra sự khác biệt trong cách trình bày đề mục của văn bản “Sao băng là gì và những điều bạn cần biết về sao băng?” so với văn bản “Bạn đã biết gì về sóng thần?”. Cách trình bày đó có ảnh hưởng gì đến việc thực hiện mục đích của văn bản?
Cách trình bày đề mục trong văn bản rất quan trọng để đạt được mục tiêu của nó. Nó làm cho văn bản trở nên rõ ràng, mạch lạc và thuyết phục hơn, giúp người đọc dễ dàng theo dõi và hiểu nội dung. Trong trường hợp văn bản 'Sao băng là gì và những điều bạn cần biết về sao băng?
1. Giải thích sao băng và mưa sao băng
2. Các hiện tượng mưa sao băng hàng năm
3. Nguyên nhân và chu kỳ của mưa sao băng
Nhờ cách sắp xếp này, văn bản trình bày một cách logic và mạch lạc, giúp người đọc dễ dàng tiếp nhận thông tin từ khái niệm cơ bản đến các chi tiết và lý do tạo ra hiện tượng này.
Tương tự, văn bản 'Bạn đã biết gì về sóng thần' cũng áp dụng cấu trúc đề mục để trình bày thông tin một cách rõ ràng:
- Khái niệm sóng thần là gì?
- Cơ chế hình thành sóng thần
- Nguyên nhân gây ra sóng thần
- Dấu hiệu nhận biết sóng thần và các thảm họa sóng thần trong lịch sử.
Cách trình bày này giúp văn bản trở nên chi tiết và dễ hiểu, giúp người đọc tiếp cận thông tin theo một trình tự logic và có hệ thống.
Câu 3 (trang 39 SGK Ngữ văn lớp 8 Tập 1): Tóm tắt những thông tin chính của văn bản. Dựa vào đâu em có thể xác định được các thông tin chính này?
Trong bài viết, sao băng được mô tả là vệt sáng của các thiên thạch khi chúng đi vào khí quyển. Nghĩa là sao băng là hiện tượng ánh sáng lấp lánh mà chúng ta thấy khi thiên thạch đi qua khí quyển. Mưa sao băng được định nghĩa là hiện tượng nhiều sao băng xuất hiện đồng thời hoặc liên tục từ cùng một điểm trên bầu trời. Điều này có nghĩa là nhiều sao băng xuất hiện cùng lúc hoặc nối tiếp từ một vị trí duy nhất trên bầu trời.
Về tần suất, văn bản nhấn mạnh sự xuất hiện của các trận mưa sao băng hàng năm như mưa Quadrantids và Eta Aquarids. Điều này cho thấy có nhiều trận mưa sao băng khác nhau xảy ra xuyên suốt năm. Cuối cùng, chu kỳ của mưa sao băng được nêu là một năm, chứng tỏ rằng các trận mưa sao băng đều có chu kỳ hàng năm.
Câu 4 (trang 40 SGK Ngữ văn lớp 8 Tập 1): Xác định cách trình bày thông tin của các đoạn văn dưới đây và cho biết tác dụng của chúng:
a. Sao băng là vệt sáng của các thiên thạch… tạo thành các hố lòng chảo sâu trên bề mặt lục địa.
b. Hàng năm có nhiều trận mưa sao băng… đạt cực điểm vào 12-13/12.
c. Sao băng là hiện tượng các thiên thạch xuất hiện ngẫu nhiên trên bầu trời… hầu hết các trận mưa sao băng có chu kỳ là một năm.
Trả lời:
a. Cuốn sách không chỉ giúp chúng ta nhận diện sao băng mà còn khám phá sâu về bản chất của nó. Qua việc so sánh và phân tích, chúng ta sẽ hiểu được những điểm tương đồng và khác biệt giữa sao băng và các hành tinh khác, từ đó làm sáng tỏ nguồn gốc và đặc điểm của sao băng. Đây không chỉ là việc quan sát mà còn là khám phá sự huyền bí của không gian.
b. Mưa sao băng không phải là hiện tượng ngẫu nhiên, mà là chuỗi sự kiện có cấu trúc rõ ràng. Chúng ta sẽ tìm hiểu tên gọi, thời gian và địa điểm của mỗi trận mưa sao băng, từ đó phân tích sự xuất hiện và chu kỳ của chúng. Qua đó, chúng ta có thể hiểu rõ hơn vẻ đẹp và quy luật của các trận mưa sao băng.
c. Chu kỳ của mưa sao băng không chỉ là con số đơn thuần mà là sự kỳ diệu của vũ trụ. Chúng ta sẽ sử dụng so sánh và phân tích để hiểu sự xuất hiện của mỗi chu kỳ, từ những trận mưa sao băng nhỏ đến các sự kiện lớn hơn, giúp chúng ta không chỉ xác định chu kỳ một cách khoa học mà còn cảm nhận được sự kỳ bí và huyền bí của chúng.
Thông qua việc áp dụng so sánh và phân tích, chúng ta không chỉ tiếp thu kiến thức mà còn trải nghiệm sự kỳ diệu của vũ trụ trong từng chi tiết nhỏ nhất. Chúng ta sẽ trở thành những nhà thám hiểm không gian, khám phá sâu vào bí ẩn của sao băng và mưa sao băng, tạo ra những phát hiện đầy ý nghĩa.
3. Thực hành
Câu 5 (trang 40, SGK Ngữ văn lớp 8, tập 1): Văn bản đã áp dụng những phương tiện phi ngôn ngữ nào? Vai trò của những phương tiện đó trong văn bản là gì?
Văn bản đã áp dụng các phương tiện phi ngôn ngữ để truyền đạt thông tin một cách hiệu quả hơn:
- Hình ảnh: Việc sử dụng hình ảnh giúp người đọc dễ dàng hình dung hiện tượng sao băng, với những tia sáng lấp lánh trên bầu trời đêm, tạo nên một hình ảnh ấn tượng về sự xuất hiện của sao băng. Điều này mang đến trải nghiệm hình ảnh rõ nét và thu hút cho độc giả.
- Số liệu: Ngoài hình ảnh, văn bản còn sử dụng số liệu để cung cấp thông tin cụ thể, làm cho nội dung trở nên chính xác và đáng tin cậy hơn. Việc nêu rõ các trận mưa sao băng như Quadrantids và Eta Aquarids, cùng với chu kỳ một năm của chúng, giúp người đọc hiểu rõ hơn về tần suất và thời gian xuất hiện của hiện tượng. Số liệu cung cấp nền tảng thống kê và khoa học cho thông tin trong văn bản.
Câu 6 (trang 40, SGK Ngữ văn 8, tập 1): Tìm và xem video về một trận mưa sao băng trên Internet. Sau đó, chia sẻ cảm xúc và suy nghĩ của em về video đó.
Khi theo dõi video đó, em cảm thấy một niềm vui và phấn khích dâng tràn. Mỗi vệt sáng của sao băng như một câu chuyện kỳ diệu, mở ra một vũ trụ đầy bí ẩn và hấp dẫn. Điều này khiến em vừa ngạc nhiên, vừa thán phục trước vẻ đẹp lấp lánh của bầu trời đêm.
Ánh sáng của sao băng không chỉ là vẻ đẹp rực rỡ mà còn là một lời nhắc nhở về sức sống và ý nghĩa của cuộc sống. Nó làm em nhận ra rằng, dù chúng ta chỉ là những phần tử nhỏ bé trong vũ trụ rộng lớn, chúng ta vẫn có thể tỏa sáng và tinh khiết như sao băng trên bầu trời đêm.
Sự kỳ diệu và vẻ đẹp của video đã để lại ấn tượng sâu đậm trong em, khiến tâm hồn em vừa bình yên, vừa kích thích. Đây không chỉ là một video mà là một hành trình tinh thần, mở rộng tầm nhìn của em và khiến em tin rằng vẻ đẹp của vũ trụ này là vô tận, và chúng ta, những người sống trong đó, cũng có thể trở nên vĩ đại như sao băng lấp lánh.
- Soạn bài Đấu tranh cho một thế giới hòa bình đầy đủ nhất
- Soạn bài Chuyện người con gái Nam Xương chi tiết, súc tích Ngữ văn 9
- Soạn bài Chiều xuân sách Chân trời sáng tạo lớp 11 một cách ngắn gọn và đầy đủ