Buzz
1. Tìm hiểu về tác giả và tác phẩm bài thơ 'Quê hương' của Tế Hanh - Ngữ văn lớp 8
1.1. Tác giả Tế Hanh
a. Thông tin tiểu sử
Trần Tế Hanh (1921-2009), thường được gọi là Tế Hanh, là một nhà thơ nổi bật trong văn học Việt Nam trước Cách mạng. Ông xuất thân từ một làng chài ven biển ở tỉnh Quảng Ngãi, và quê hương này đã trở thành nguồn cảm hứng chủ yếu trong sự nghiệp sáng tác của ông.
Ông sinh ngày 20 tháng 6 năm 1921 tại làng Đông Yên, thuộc phủ Bình Sơn, nay là xã Bình Dương, huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi. Tế Hanh là con trai của Trần Tất Tố, một thầy giáo và thầy thuốc. Ông có bốn người anh em, trong đó người em út là nhạc sĩ Trần Thế Bảo.
Tế Hanh bắt đầu học ở các trường làng và trường huyện từ khi còn nhỏ. Khi lên 15 tuổi, ông chuyển đến học tại trường Khải Định, còn gọi là Quốc Học Huế. Từ khi còn trẻ, ông đã thể hiện niềm đam mê với thơ ca và được thi sĩ Huy Cận phát hiện và hướng dẫn, từ đó ông bắt đầu sáng tác thơ. Vào năm 1938, khi mới 17 tuổi, ông đã viết bài thơ đầu tiên mang tên 'Những ngày nghỉ học.'
Sau đó, ông tiếp tục sáng tác và tập hợp các bài thơ vào tập thơ 'Nghẹn ngào.' Tập thơ này đã nhận giải khuyến khích từ Tự Lực Văn Đoàn vào năm 1939. Năm 1941, các bài thơ của Tế Hanh như 'Quê hương,' 'Lời con đường quê,' 'Vu vơ,' và 'Ao ước' được giới thiệu trong cuốn sách 'Thi nhân Việt Nam' của Hoài Thanh và Hoài Chân, xuất bản năm 1942.
Vào tháng 8 năm 1945, Tế Hanh tham gia phong trào Việt Minh và đóng góp cho công tác văn hóa và giáo dục tại Huế và Đà Nẵng. Sau thành công của Cách mạng tháng Tám, ông được bổ nhiệm làm Ủy viên Giáo dục trong Ủy ban Lâm thời thành phố Đà Nẵng.
Từ năm 1949 đến 1954, Tế Hanh tham gia hoạt động trong Ban phụ trách Chi hội Văn nghệ Liên khu V. Sau khi Hiệp định Genève được ký kết năm 1954, ông chuyển ra Bắc và tích cực tham gia vào công tác của Hội Văn nghệ.
Vào năm 1957, ông góp phần vào việc thành lập Hội Nhà văn Việt Nam và làm việc trong Ban Biên tập tuần báo Văn của Hội. Ông cũng đảm nhận vai trò Ủy viên chấp hành và Ban Thường vụ của Hội trong nhiều năm.
Trong những năm 80, Tế Hanh đối mặt với vấn đề về mắt và thị lực của ông dần kém đi. Ông phải trải qua những tháng ngày nằm liệt giường và chiến đấu với căn bệnh xuất huyết não. Ông qua đời lúc 12 giờ ngày 16 tháng 07 năm 2009 tại Hà Nội, để lại dấu ấn sâu đậm trong nền văn học và nghệ thuật Việt Nam.
b. Phong cách sáng tác
Tế Hanh, với danh tiếng là một nhà thơ tráng thổ, luôn thể hiện tình cảm sâu sắc đối với quê hương qua những tác phẩm gần gũi và chân thành. Ông nổi bật trong cả phong trào Thơ Mới và sau Cách mạng Tháng Tám, với các bài thơ đầy cảm xúc về tình yêu quê hương và đất nước.
Trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ, có rất nhiều truyện ngắn và bài thơ ra đời nhằm cổ vũ cho cuộc đấu tranh giành độc lập. Tế Hanh nổi bật trong phong trào này với những tác phẩm mang đậm tinh thần yêu nước. Dù là nhà thơ miền Nam và tập kết ra Bắc, ông luôn mang trong lòng nỗi nhớ quê hương sâu sắc. Các bài thơ của Tế Hanh về quê hương không thể không được nhắc đến vì sự kết hợp tuyệt vời giữa tinh thần và nghệ thuật.
Một trong những thành tựu nổi bật trong sự nghiệp thơ ca của Tế Hanh là bài thơ 'Quê hương,' được viết vào năm 1939 khi ông đang học tại Huế. Bài thơ này ghi dấu những năm tháng thanh xuân đáng nhớ và là nguồn cảm hứng cho các sáng tác sau này. Với vài nét chữ đơn giản, Tế Hanh đã khắc họa một bức tranh sinh động về một làng quê ven biển và cuộc sống lao động với ngôn từ phong phú và giai điệu cuốn hút.
c. Những tác phẩm tiêu biểu
Danh sách tác phẩm thơ của Tế Hanh bao gồm nhiều tác phẩm nổi bật như 'Tìm Lại,' 'Hoa Mùa Thi,' 'Nhân Dân Một Lòng,' 'Gửi Miền Bắc,' 'Lòng Miền Nam,' 'Tiếng Sóng,' 'Chuyện Em Bé Cười Ra Đồng Tiền,' 'Thơ và Cuộc Sống Mới,' 'Bài Thơ Tháng Bảy,' 'Những Tấm Bản Đồ,' 'Hai Nửa Yêu Thương,' 'Khúc Ca Mới,' 'Đi Suốt Bài Ca,' 'Câu Chuyện Quê Hương,' 'Thơ Viết Cho Con,' và nhiều tác phẩm khác.
1.2. Tác phẩm
a. Bối cảnh sáng tác
- Bài thơ được sáng tác vào năm 1939 khi Tế Hanh đang theo học tại Huế, lúc này ông đang trải qua một nỗi nhớ quê sâu nặng về làng chài ven biển yêu quý của mình. Bài thơ lần đầu được xuất bản trong tập 'Nghẹn Ngào' năm 1939 và sau đó được tái bản trong tập 'Hoa Niên' năm 1945.
b. Cấu trúc và bố cục
- Hai câu đầu của bài thơ giới thiệu khái quát về cảnh sắc quê hương.
- Sáu câu tiếp theo mô tả hình ảnh người dân chài ra khơi và công việc đánh bắt cá.
- Tám câu tiếp theo diễn tả cảnh thuyền cá trở về bến sau một ngày làm việc.
- Bốn câu cuối cùng bộc lộ tâm tư của tác giả, thể hiện nỗi nhớ quê hương và hình ảnh làng chài.
c. Giá trị nội dung và nghệ thuật
* Tóm tắt nội dung
Bài thơ tạo nên một bức tranh rực rỡ và chân thực về một làng quê bên biển. Qua đó, những hình ảnh sống động về đời sống và công việc của người dân chài được thể hiện rõ nét. Tác phẩm thể hiện sự quan tâm sâu sắc của nhà thơ đối với quê hương và cuộc sống của cộng đồng làng chài.
* Phân tích nghệ thuật
- Ngôn ngữ trong bài thơ tuy đơn giản nhưng đầy sức gợi và sức sống. Tính mạnh mẽ và hào hùng của từ ngữ thể hiện lòng tôn kính và yêu mến quê hương.
- Hình ảnh trong bài thơ được dựng lên một cách phong phú và truyền tải ý nghĩa sâu sắc. Những hình ảnh về người dân chài và công việc đánh bắt cá được mô tả một cách sinh động và tinh tế.
- Bài thơ khéo léo sử dụng nhiều phép tu từ, tạo nên hiệu ứng nghệ thuật đặc biệt và làm phong phú thêm giá trị thẩm mỹ của tác phẩm.
2. Khám phá nội dung chính của bài thơ 'Quê hương' của Tế Hanh
Bài thơ vẽ nên một bức tranh sống động về làng chài ven biển, nơi cuộc sống của người dân mang đầy sắc màu và nhiệt huyết. Tác giả cũng bộc lộ tình yêu sâu sắc và nỗi nhớ quê hương qua từng câu chữ.
Tác giả Tế Hanh đã dùng màu sắc để phác họa quê hương mình, với những gam màu tươi sáng và gần gũi, tạo nên một bức tranh sinh động. Ông đặc biệt yêu thích những hương vị đặc trưng của quê hương, qua đó thể hiện sự quyến rũ và ngọt ngào của quê nhà. Chất thơ của Tế Hanh vừa giản dị như con người ông, vừa chứa đựng sự sâu lắng và mạnh mẽ, phản ánh cuộc sống của người dân lao động trong làng chài quê ông.
Bài thơ để lại ấn tượng sâu sắc về làng chài và biển cả, nơi làng chài nổi bật giữa sóng biển và ánh nắng. Sự kết hợp giữa dòng sông và biển đã truyền cảm hứng vô hạn cho tác giả. Tình yêu quê hương mãnh liệt, nồng ấm, và cảm xúc của một người sống xa quê luôn hiện hữu trong lòng tác giả.
Bài thơ với âm điệu mạnh mẽ và hình ảnh sinh động tạo ra cảm giác hứng khởi. Ngôn ngữ giàu hình ảnh và gợi cảm, xây dựng một khung cảnh quê hương đầy tình cảm và đặc biệt, thể hiện rõ dấu ấn của Tế Hanh.
3. Những bài thơ tuyệt vời của Tế Hanh
Danh sách các bài thơ nổi bật của nhà thơ Tế Hanh:
- Anh đến bên em như một điều tất yếu
- Trong cơn đau bệnh, anh gặp em
- Tình yêu của anh dành cho em
- Bài thơ – bức tranh – bản nhạc
- Bài thơ tình ở Hàng Châu
- Tình yêu quê hương
- Nỗi nhớ dòng sông quê
- Cái rét nàng Bân
- Cơn bão
- Hà Nội năm 1966
- Hoa mai vàng
- Phải trái
- Cái nhìn sâu sắc
- Chị công nhân chăn bò
- Con đường này
- Tối nay
- Em đến bên anh
- Hà Nội thiếu em
- Giữa chúng ta
- Những câu thơ về con đường quê
Dưới đây là toàn bộ nội dung bài viết của Mytour về tác giả và tác phẩm bài thơ Quê hương (Tế Hanh): Ngữ văn lớp 8. Cảm ơn các bạn đã theo dõi!
