Time-out là một phương pháp giáo dục phổ biến mà nhiều phụ huynh áp dụng để dạy con. Hãy cùng tìm hiểu về phương pháp này!
Trong việc nuôi dạy con, sử dụng các phương pháp giáo dục hiệu quả luôn là thách thức lớn đối với phụ huynh. Một trong những phương pháp phổ biến để quản lý hành vi của trẻ là 'time-out'. Bạn đã hiểu rõ về khái niệm này và cách thực hiện hình phạt time-out với trẻ như thế nào chưa? Hãy tìm hiểu ngay trong bài viết này.
Time-out là gì?
Time-out là gì?Time-out là một phương pháp giáo dục không sử dụng đòn roi, giúp trẻ bình tĩnh hơn, suy nghĩ về hành vi của mình và học từ sai lầm để không lặp lại. Thường áp dụng cho trẻ từ 3-5 tuổi, khi trẻ nhận thức căn bản về đúng sai.
Các hình phạt như úp mặt vào tường, quỳ gối hay đứng trong góc cũng có điểm tương đồng với hình phạt time-out mà nhiều gia đình Việt Nam sử dụng.
Nguyên tắc khi sử dụng phương pháp time-out
Nguyên tắc khi áp dụng phương pháp time-outTrong thời gian bị áp dụng phương pháp time-out, trẻ không được phép nói chuyện hoặc thực hiện bất kỳ hoạt động nào, bao gồm cả việc đi vệ sinh hay uống nước. Time-out có thể hiểu như việc cô lập trẻ trong khoảng thời gian ngắn, với ý nghĩa rằng nếu vi phạm, con sẽ bị phạt và không được tương tác với bất kỳ ai, kể cả chơi đồ chơi.
Áp dụng phương pháp time-out hoặc cách dạy con không sử dụng đòn roi đòi hỏi sự kiên nhẫn, vì hình thức này khá mất thời gian. Theo chia sẻ của một số phụ huynh, cách dạy con không dùng đòn roi này rất hiệu quả trong việc điều chỉnh những hành vi chưa đúng chuẩn của trẻ.
Cách thực hiện phương pháp time-out
Răn đe và cảnh báo trẻ trước một cách cụ thể
Răn đe và cảnh báo trẻ trước một cách cụ thểKhi đối mặt với tình huống trẻ quấy nhiễu, hãy tránh phạt ngay lập tức và bắt đầu bằng việc răn đe và cảnh báo để bé hiểu hành vi đó không được chấp nhận. Sau khi đã cảnh báo hai lần và trẻ vẫn tiếp tục, bạn có thể thực hiện hình phạt. Nếu bé nghe lời cảnh báo và ngừng hành vi, hãy khen ngợi bé.
Nếu trẻ xin lỗi hoặc khóc sau khi bạn đã quyết định hình phạt, đừng chấp nhận ngay lập tức. Hãy kiên quyết yêu cầu bé tuân thủ hình phạt đã quyết định.
Thời gian chịu hình phạt
Thời gian chịu hình phạtThời gian thực hiện hình phạt nên được đo bằng phút, mỗi tuổi của trẻ tương ứng với 1 phút chịu phạt. Sử dụng đồng hồ đếm ngược để đảm bảo bạn kiểm soát thời gian hình phạt cho bé. Nếu hình phạt kết thúc và trẻ tiếp tục hành vi không đúng, bạn cần thông báo rõ ràng cho trẻ biết rằng hành vi đó không được chấp nhận và áp dụng hình phạt lại từ đầu.
Tuyệt đối không áp dụng quá nhiều lần hình phạt trong ngày (khoảng 20 lần), để tránh ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ.
Nếu trong thời gian bị phạt, trẻ cố gắng rời khỏi vị trí hoặc gây chú ý, bạn cần giữ thái độ im lặng và nghiêm túc, đưa trẻ trở lại nơi phạt và bắt đầu đếm thời gian hình phạt từ đầu.
Nơi áp dụng hình phạt
Nơi áp dụng hình phạtChọn vị trí để thực hiện hình phạt time-out sao cho ít người qua lại càng tốt, đồng thời không có đồ chơi, truyện tranh, tivi, không nhìn ra ngoài cửa sổ,... Mục đích là gây chán ghét cho trẻ với vị trí đó và kích thích trẻ suy nghĩ về những điều đã nhắc nhở để tự điều chỉnh hành vi phù hợp.
Trong trường hợp thực hiện ở nơi công cộng, hãy dẫn con đến những nơi ít người qua lại, và hãy luôn giữ mắt đến con.
Kết thúc hình phạt
Kết thúc hình phạtKhi thời gian chịu hình phạt kết thúc, hãy nói chuyện với bé để giải thích rõ về lý do bé bị phạt, cách tránh bị phạt, hỏi bé vì sao lại làm phiền,... Đừng quên khen ngợi bé nếu sau thời gian chịu phạt, bé đã thể hiện những hành động hoặc thái độ tích cực.
Những tình huống phổ biến và cách xử lý
Trong quá trình áp dụng phương pháp dạy con không sử dụng đòn roi, nhiều bậc cha mẹ thường gặp những tình huống khó xử. Dưới đây là một số tình huống thường gặp và cách giải quyết:
Nếu trẻ muốn đi vệ sinh hoặc uống nước khi đang thực hiện time-out, cha mẹ phải làm gì?
Các tình huống thường gặp khi thực hiện time-outTheo chuyên gia nhi khoa của CDC, thời gian thực hiện hình phạt time-out thường khá ngắn, vì vậy cha mẹ không nên chú ý đến các nhu cầu cá nhân của trẻ trong thời gian đó. Cho trẻ đi uống nước hoặc đi vệ sinh trong thời gian bị phạt có thể làm trẻ lợi dụng hoặc trốn tránh hình phạt.
Tuy nhiên, nếu trẻ thực sự cần đi vệ sinh, cha mẹ nên cho trẻ biết rằng thời gian phạt sẽ tạm dừng trong lúc trẻ đi vệ sinh, sau đó sẽ tiếp tục thực hiện hình phạt.
Khi trẻ tự rời khỏi vị trí bị phạt, cha mẹ nên làm gì?
Cần răn đe bé một cách nghiêm khắc để đưa bé trở lại vị trí bị phạt và giữ bé ở đó cho đến khi thời gian phạt kết thúc. Hãy thông báo cho bé biết những gì sẽ xảy ra nếu bé không tuân thủ. Việc này giúp bé có cơ hội suy nghĩ và lựa chọn, từ đó phát triển khả năng nhận thức của bé.
Quan trọng là bạn phải tuân thủ luật lệ mà bạn đưa ra. Điều này giúp trẻ học được bài học quan trọng về việc ra quyết định và chịu trách nhiệm với hành động của mình.
Trẻ la hét, khóc suốt thời gian bị phạt time-out và thậm chí sau khi kết thúc, tôi phải làm gì?
Trẻ la hét, khóc suốt thời gian bị phạt time-outNhiều cha mẹ cho biết trẻ thường khóc khi bị phạt, thậm chí sau khi thời gian phạt đã kết thúc. Trong tình huống này, cha mẹ có thể thử 'bánh bơ, đội mũ phớt' để xử lý. Nếu trẻ vẫn khóc sau khi kết thúc thời gian phạt, bạn không nên tiếp tục phạt, mà hãy giải thích cho bé rằng lần sau, bé chỉ được ra khỏi vị trí bị phạt sau khi ngừng khóc và nghe lời.
Nhà có hai trẻ nhỏ, thường tranh giành đồ chơi hoặc chòng ghẹo nhau, cha mẹ nên ứng xử thế nào?
Theo nhiều chuyên gia tâm lý trẻ, trong trường hợp này, bạn nên xác định ai là người khởi đầu trong cuộc xung đột và áp dụng hình phạt time-out với trẻ đó. Bạn cũng có thể cân nhắc việc 'phạt' đồ chơi - nguyên nhân của xung đột, trong một khoảng thời gian nhất định, để ngăn trẻ tiếp tục tranh chấp.
Nếu cả hai đứa trẻ tham gia gây xung đột hoặc không xác định rõ ai gây ra, bạn có thể xem xét 'phạt' cả hai và đồ chơi, sau đó giải thích lý do cho trẻ. Thời gian phạt đồ chơi có thể bằng trung bình số tuổi của cả hai đứa trẻ. Sau đó, hãy truyền đạt cho trẻ về việc chia sẻ đồ chơi một cách hòa thuận khi chơi chung.
Trẻ phá quấy ở nơi công cộng, tìm vùng time-out để phạt trẻ như thế nào?
Trẻ thường có thể tỏ ra quấy nhiễu ở nơi công cộng bằng cách khóc lóc, la hét hoặc ăn vạ, điều này không hiếm. Trong trường hợp này, bạn có thể chọn một nơi ít người qua lại và giải thích cho trẻ rằng bạn sẽ đếm từ 1 đến 3, nếu trẻ không ngừng lại, bé sẽ phải chịu phạt. Khi đếm, hãy đếm chậm để trẻ có thời gian kiểm soát cảm xúc và điều chỉnh hành vi. Nếu trẻ không nghe lời, hình phạt time-out có thể được áp dụng.
Tóm lại, phương pháp time-out là một cách dạy con không sử dụng đòn roi để kiểm soát hành vi của trẻ thông qua việc tách trẻ ra khỏi tình huống gây phiền nhiễu. Qua cách này, bạn có thể giúp trẻ hiểu và học từ những sai lầm, đồng thời xây dựng một môi trường học tập tích cực.
Nguồn: Chuyên trang tư vấn sức khỏe hellobacsi.com