Tình bạn trong bài thơ Bạn đến chơi nhà của Nguyễn Khuyến

Đề bài: Tình bạn của Nguyễn Khuyến trong bài thơ Bạn đến chơi nhà

5 mô hình văn Tình bạn trong bài thơ Bạn đến chơi nhà của Nguyễn Khuyến
 

I. Bố cục Tình bạn của Nguyễn Khuyến trong bài thơ Bạn đến chơi nhà (Chuẩn)
 

1.  Khởi đầu

2.  Phần chính

3.  Kết luận:

II. Văn mẫu về Tình bạn của Nguyễn Khuyến trong bài thơ Bạn đến chơi nhà
 

1.  Tình bạn trong bài thơ Bạn đến chơi nhà của Nguyễn Khuyến (Mẫu số 1):

Trong lịch sử, tình bạn giữa các thi nhân luôn là điều phổ biến. Tuy nhiên, như Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm một khi đã nói:

“Còn tiền mới có bạc, còn tiền mới có đệ tử
Hết tiền, hết rượu, hết cả ông tôi”

Nhiều mối quan hệ đã kết thúc khi vật chất cạn kiệt. Ngược lại, trong tác phẩm “Bạn đến chơi nhà” của Nguyễn Khuyến, chúng ta chứng kiến một tình bạn quý báu, một liên kết không phụ thuộc vào vật chất. Đó là mối tình bạn của Nguyễn Khuyến và người bạn thân Dương Khuê - một tình bạn chân thành, không màng đến vật chất. Trong bài thơ này, Nguyễn Khuyến diễn đạt một cách đầy đủ về tình bạn đẹp nhất trong cuộc đời.'

“Bao năm qua, bác ghé thăm nhà
Thời trẻ đã qua, chợ xa lắm
Ao sâu, sóng cả nổi bắt cá
Vườn rộng, rào thưa, khó chăn nuôi
Cả chửa cây mới bắt đầu nảy mầm
Bầu rụng, mướp nở, đương khoe sắc
Trò chơi tiếp khách, trầu chẳng có
Bác đến thăm, niềm vui trong ta.”

Bài thơ đặt điểm nhấn vào tình bạn chân thành giữa Nguyễn Khuyến và đồng đội Dương Khuê từ thời học trò ở quê. Mỗi dòng thơ không chỉ thể hiện sự thanh cao, giản dị mà còn truyền đạt nghệ thuật tinh tế, thấm đẫm tình cảm.

Bài thơ mở đầu bằng một tiếng reo mừng rộn rã:

' Bấy lâu qua, bác ghé thăm nhà ''

Những bài thơ về Tình bạn của Nguyễn Khuyến trong Bạn đến chơi nhà đáng chú ý nhất

Đã là bạn bè từ bao năm trước, từ những ngày thời sinh viên còn cùng nhau bước chân vào quan trường:

'Nhớ từ thuở còn đăng cấp sinh viên
Chưa bao giờ tôi bác xa cách'

Khi gặp lại sau bao năm, Nguyễn Khuyến hạnh phúc biết bao. Từ quan trường đến cuộc sống bình dị với việc trồng rau nuôi gà, tình bạn dường như không hề phai nhạt. Người làm quan, người ở quê nghèo giờ đây trở nên gần gũi hơn bao giờ hết, được nối kết bởi tình bạn chân thành. Nguyễn Khuyến reo hò khi người bạn đặc biệt như vậy đến thăm. Một lời chào thân thiết biến thành những câu thơ giản dị nhưng đong đầy tình cảm chân thành.

Hòa mình trong sự vui mừng đó là cách gọi nhau gần gũi 'bác – tôi', tự nhiên và giản dị đến mức nào. Không có sự kì kèo, xa cách, chỉ là một lời chào 'bác đến chơi nhà' đầy thân thiết! Một câu thơ nhỏ đã làm nổi bật niềm vui đón bạn tới nhà của ông Nguyễn Khuyến, và qua cách xưng hô đơn giản ấy, ta cảm nhận được tình cảm chân thành, khăng khít giữa họ.

Tuy nhiên, sau niềm vui chào đón ấy là sự bối rối, ông Tam Nguyên Yên Đổ của chúng ta đau đầu nói:

'Trẻ thời đi vắng, chợ cách xa'

Bạn hiền đến, niềm vui tràn đầy, muốn chào đón bạn ấm áp. Nhưng 'trẻ thời đi vắng', nhà không còn ai để phục vụ, 'chợ cách xa', hai ông già như 'bác' và 'tôi' khó lòng tự làm được, vậy nên tôi sẽ tiếp bạn với sự 'cây nhà lá vườn'. Lời thơ hài hước, pha chút duyên dáng, thêm vào không khí vui tươi và lòng hiếu khách khi bạn hiền đến chơi tại nhà thơ. Bác đến chơi, tôi sẽ đón tiếp trân trọng, trước hết là miếng trầu và miếng nước, sau đó là bữa cơm và chén rượu đơn giản để mời bạn.

Nghĩ rằng những dòng thơ sau sẽ kể về bữa cơm ngon, rượu thịt chào mời bạn đến nhưng ngược lại, câu thơ tiếp theo lại là chuỗi những câu chuyện về hoàn cảnh và điều kiện sống của gia đình Nguyễn Khuyến một cách hài hước. Như là:

'Ao sâu, nước cả khôn chài cá
Vườn rộng, rào thưa khó đuổi gà'

Cũng như là:

'Cải chửa ra cây, cà mới nảy nở
Bầu vừa rụng, mướp đương hoa'

Kết tinh những tình tiết khó đỡ với những từ ngữ hóm hỉnh, tác giả miêu tả một chuỗi tình huống hài hước. Gia đình quê mình có 'cây nhà lá vườn', nhưng ở đây, 'tôi' lại không có gì để mời bạn, thật đáng tiếc khiến người xa xôi đến chơi mà chẳng có gì, tôi ngần ngại. Lời thơ như trải lòng của Nguyễn Khuyến với người bạn thân, phản ánh sự chân thành trong sự đón tiếp không hoàn hảo của mình. Mặc dù 'tôi' không muốn vậy, nhưng hoàn cảnh không cho phép, có ao có cá, nhưng 'ao sâu nước cả', hai ông già như 'bác' với 'tôi' thì làm thế nào? Có vườn có rau có bầu nhưng tất cả đều dang dở, chẳng có thứ gì ăn được. Nguồn sống thanh bạch, giản dị, đơn giản của một quan thanh liêm từ bỏ quan trường trở về với quê hương hiện ra thật bình dị, đáng yêu. Có lẽ, trong khoảnh khắc này, cụ Tam Nguyên Yên Đổ đưa người bạn của mình ra vườn cây, ao cá để bạn hiểu rõ cuộc sống chất phác của mình chăng?

Với những từ ngữ mô tả không gian 'xa, sâu, cả, rộng, thưa' và những trạng từ chỉ tình trạng như 'khôn, khó', tạo nên không khí khó khăn trong việc chuẩn bị đón tiếp. Tất cả ở đây đều là 'khôn', 'khó', thiếu vắng, thậm chí cái tối thiểu nhất, do đó chủ thể chỉ tập trung vào hai nhân vật chính là tác giả và bạn của mình, tập trung vào tình cảm giữa họ. Nguyễn Khuyến thông qua tình huống khó xử đã làm nổi bật tình cảm đáng quý giữa hai người bạn thân, nhà 'tôi' ở quê đơn sơ như vậy, thiếu vắng, liệu 'bác' có muốn ở lại chơi với 'tôi' hay 'thấy khó mà lui' đây?

Như cụ Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm đã nói:

'Còn bạc còn tiền còn đệ tử
Hết tiền hết rượu hết ông tôi'

Rồi cuối cùng, khi đạt đến điểm cao nhất của đoạn thơ, Nguyễn Khuyến hóm hỉnh tỏ ra khôn xiết:

'Chả có trầu, đón tiếp mời rượu thịt không'

Ở đây, mặc dù không có cơm, không có rượu thịt mời cơm, nhưng Nguyễn Khuyến còn thiếu thốn đến mức không có ngay cả cái tối thiểu như 'miếng trầu' để đón tiếp bạn. Nguyễn Khuyến khéo léo dẫn dắt độc giả, đặt hai nhân vật vào tình huống không có gì, nhưng lại có tất cả những điều đó để nổi bật tình bạn chân thành giữa hai người. Câu thơ kết là một bùng nổ ý nghĩa, về sự chân thành cần có trong tình bạn cao cả giữa hai người thân thiết:

'Bác đến chơi đây, ta với ta'.

Chào đón bằng tấm lòng mở cửa rộng, không cần bàn ăn sang trọng hay đầy ắp, không cần rượu thịt xa hoa, chỉ cần lòng chân thành và sự nồng nhiệt. Từ 'bác' trong bài thơ lại hiện hữu, tràn đầy tình cảm và sự kính trọng nhất. 'Bác' không ngần ngại đường xa để thăm bạn già, điều này mới là điều đáng quý, chứng tỏ tình cảm giữa họ cao quý, không có thứ vật chất nào sánh kịp với tình bạn thấm thiết gặp nhau. Câu thơ đã đặt toàn bộ tâm hồn của bài thơ vào ba từ 'ta với ta'. Ba từ này làm nổi bật ý nghĩa của bài thơ, làm nổi bật sự quý trọng và tôn trọng đối với người bạn thân, đồng thời thể hiện tình cảm chân thành và sâu sắc giữa hai người bạn. Ở đây, không còn sự phân biệt 'bác – tôi' nữa, tất cả hòa quyện lại để tạo thành một 'ta' chung, khẳng định mối quan hệ sâu sắc giữa hai linh hồn tri kỉ. So với bài thơ 'Qua Đèo Ngang' của Bà Huyện Thanh Quan, trong đó cũng có ba từ tương tự:

'Một mảnh tình riêng, ta với ta'

Tuy với ý nghĩa của sự đơn đọc, cô đơn và trống vắng, Nguyễn Khuyến lại sử dụng ba từ này với ý nghĩa là hai con người có chung một tâm hồn, với tình bạn nồng thắm và trong trẻo.

Tóm lại, Nguyễn Khuyến đã dành cả bài thơ để mô tả mối quan hệ tình bạn với người bạn thân - Dương Khuê. Dù ở xa nhau, tình cảm giữa họ vẫn luôn mạnh mẽ, kết nối sâu sắc, không thể sánh kịp bằng bất kỳ thứ vật chất nào. Cuộc gặp gỡ và đón tiếp của họ có thể không có gì đặc sắc, nhưng quan trọng nhất là họ, là tình bạn chân thành. Ngay cả khi Dương Khuê ra đi, Nguyễn Khuyến cũng sử dụng lòng chân thành nhất để viết bài 'Khóc Dương Khuê', bày tỏ nỗi đau trong lòng khi mất đi một người bạn thân:

Hương vị rượu ngon như hòa âm tình bạn
Mua không chỉ về giá trị, mà còn về tình thân
Đắn đo, suy ngẫm, lời thơ tràn đầy cảm xúc
Mỗi câu viết, là một đường cong dẫn dắt trái tim

Bài thơ thăng trầm, điệu nhảy của thất ngôn bát cú
Ngôn ngữ Nôm, như bức tranh tinh tế
Thanh thoát, nhẹ nhàng, êm đềm như dòng sông
Tình bạn sáng tạo, hòa hợp, hồn nhiên như tuổi trẻ

""""-KẾT THÚC PHẦN 1"""""

Đọc về Tình bạn của Nguyễn Khuyến trong bài thơ Bạn đến chơi nhà
Mở rộng kiến thức, áp dụng vào làm văn
Phân tích Bạn đến chơi nhà của Nguyễn Khuyến
Soạn bài Bạn đến chơi nhà

Mảnh ghép 2. Tình bạn trong bài thơ Bạn đến chơi nhà của Nguyễn Khuyến:

Viết về đề tài bạn thân, là nguồn cảm hứng của nhiều nhà thơ
Thấu hiểu hơn, tình bạn của Nguyễn Khuyến dành cho Dương Khuê sâu sắc khi ông ra đi
Trân trọng và thân thiết, Bạn đến chơi nhà là biểu hiện của tình cảm tốt đẹp
Nguyễn Khuyến còn diễn đạt quan điểm về mối liên kết giữa vật chất và tình cảm:

Lâu ngày không gặp, bác ghé thăm nhà
Thời gian trôi, trẻ thơ đã xa
Ở ao sâu, cá chép chợt nhảy
Trong vườn rộng, gà cưng rụt cổ chạy
Cải xanh mát, cà phát bông trắng
Bầu vừa rơi, mướp đang nở hoa
Bắt đầu tiếp đãi, trầu không quên
Bác đến chơi, hân hoan đón tiếp.

Hạnh phúc đến khi gặp bạn
Gặp mặt, Nguyễn Khuyến niềm vui tràn ngập
Lời chào hiện thành thơ tự nhiên và thân mật:

Nhìn bác ghé thăm, đã bấy lâu

Cách gọi bác, thân quen tỏa nét niềm vui
Chào đón bạn, lòng hân hoan tràn đầy
Bạn hiền ghé thăm, niềm hạnh phúc tột bậc
Câu thơ chuyển giao, lúng túng, diệu kỳ lạ thường:

Trẻ thời vắng bóng, chợ xa xôi

Lời nói hóm hỉnh, mở đầu cho một tình huống hài hước
Cây nhà lá vườn, Nguyễn Khuyến diễn đạt
Hoàn cảnh khó khăn, trải qua những khó khăn
Không gì để tiếp, chỉ có thể là cây nhà lá vườn:

Thời gian trôi, trẻ thơ đã xa
Chợ xa xôi, tiếc nuối trong lòng
Ao sâu, cá chép múa nhảy tưng bừng
Vườn rộng, gà cưng rụt cổ chạy vội
Cải xanh mát, cà mới nở hoa rực rỡ
Bầu rơi, mướp đương khoe sắc hoa

Cảm nhận về Tình bạn trong bài thơ Bạn đến chơi nhà

Lời chào hỏi đưa chúng ta đến chợ, nơi đầy ắp món ngon
Thật tiếc chợ xa và nhà trống trải
Trong không gian nghệ thuật, chỉ còn hai người và tình huống
Tác giả và bạn mình, niềm vui giao thoa trong hình ảnh:

Bắt đầu tiếp khách, trầu vắng bóng

Trong chiếc rương của mình, không chỉ có những hạt cơm khô và đèn dầu, mà còn chứa đựng những ký ức ấm áp về những buổi tối trò chuyện với bạn bè thân thiết. Có lẽ miếng trầu không xuất hiện, nhưng chính sự đơn giản ấy lại là nguồn cảm hứng cho những câu chuyện về tình bạn chân thành.

Bác ghé thăm, bữa cơm của chúng ta trở nên phong phú hơn. Không chỉ là thực phẩm, mà còn là những chia sẻ về cuộc sống, những kỷ niệm hồi nhỏ. Tình bạn như một mảnh ghép quý giá, làm cho mỗi bữa ăn trở nên tràn ngập ý nghĩa.

Lời thơ như những bước chân trên con đường của tình bạn. Bác không chỉ đến với ta bằng đôi chân già nua, mà còn bằng trái tim ấm áp. Mọi thứ vật chất có thể 'không có,' nhưng tình bạn tri âm tri kỷ lại 'có' một giá trị vô song.

Rượu ngon không chỉ là hương vị trên đầu lưỡi mà còn là những giọt nước mắt của tình bạn. Có lẽ giường không xa hoa, đàn không quá tinh tế, nhưng trong không gian giản dị ấy, âm nhạc và niềm vui của tình bạn được bày tỏ một cách chân thành nhất.

Trong bài thơ này, đó chính là bức tranh hồi họp tuyệt vời giữa Nguyễn Khuyến và Dương Khuê. Mối liên kết của họ như một sợi dây vững chắc, từ lúc nâng chén rượu đến khi viết những câu thơ sôi nổi. Bài thơ không chỉ là bức chân dung 'Khóc Dương Khuê,' mà còn là biểu tượng của tình bạn bền vững.

Các bài thơ khác của Nguyễn Khuyến cũng là bằng chứng rõ ràng cho tình bạn chân thành. Những câu vần đậm chất cảm xúc nói lên tình bạn giữa họ, như một bản nhạc đẹp trong cuộc sống.

Ngay từ khi đứng trước bảng vàng, tình bạn giữa bác và tôi đã trở nên không thể phai nhòa. Nó không chỉ là sự gặp gỡ, mà là sự chia sẻ tận cùng của hai tâm hồn đam mê nghệ thuật.

(Dành tặng bác Châu Cầu)

Đến thăm bác, bác bỗng nghẹn ngào
Nhìn thấy tôi, bác nở nụ cười hiền
Bệnh tật gặp gỡ, yếu đuối gặp mạnh mẽ
Giao du rồi, chúng ta sẽ cùng vượt qua mọi khó khăn.

(Gửi lời thăm đến quan Thượng Thư thuộc dòng họ Dương)

Bài thơ này theo bài luật thất ngôn bát cú Đường, rực rỡ niềm hạnh phúc, với ngôn ngữ sáng tạo và thuần việt. Cảm nhận như Nguyễn Khuyến đã chuyển đổi tâm hồn thành từng đoạn thơ. Bài thơ nôm đặc sắc này thể hiện tình bạn chân thành, là minh chứng cho sự đẹp đẽ của tình người. Tình bạn trong tác phẩm thanh thoát, tinh tế, chẳng giống gì với triết lý 'Còn bạc còn tiền còn đệ tử - Hết cơm hết rượu hết ông tôi' mà Nguyễn Bỉnh Khiêm đã lên án một cách mạnh mẽ. Nhưng Nguyễn Khuyến và Nguyễn Bỉnh Khiêm, dù cách xa nhau hàng thế kỷ, lại mang trong mình những tâm hồn đẹp đẽ, nhân hậu và trung dung.

3. Tình bạn trong bài thơ Bạn đến chơi nhà, mẫu số 3:

Tình mẹ là tình yêu nhất, tình cha là nguồn sức mạnh, tình anh em là thân thiết, và tình bạn, vững chắc, lâu dài nhất luôn là quý giá. Trong bài thơ 'Bạn đến chơi nhà' của Nguyễn Khuyến, điều đó được thể hiện rất rõ.

Nguyễn Khuyến, sinh năm 1835 và mất năm 1909, từ nhỏ tên Thắng, xuất thân từ thôn Vị Hạ, làng Và, xã Yên Đổ, nay thuộc Trung Lương, Bình Lục, Hà Nam. Dù trong hoàn cảnh nghèo đói, ông đã tỏ ra thông minh và xuất sắc trong học vấn. Vượt qua cả ba kỳ thi: Hương, Hội, Đình, ông đạt danh hiệu Tam Nguyên Yên Đổ. Dù có làm quan khoảng mười năm, nhưng sau khi Pháp xâm chiếm Bắc Bộ, ông đã quyết định rút lui về quê ẩn dật.

Bài thơ này không chỉ là thành tựu lớn nhất, mà còn là biểu tượng của thơ Nôm Đường luật Việt Nam. Nguyễn Khuyến đã để lại dấu ấn nổi bật và đặc sắc trong lịch sử văn hóa nước ta.

Bài viết đánh giá Cảm nhận về tình bạn trong bài thơ Bạn đến chơi nhà của Nguyễn Khuyến

Bài thơ này là hồi ức của tác giả về thời tuổi trẻ, một kỷ niệm đặc biệt. Nó truyền đạt cảm xúc và ghi lại cuộc gặp gỡ với người bạn từng chung đường ở quan trường, giờ tái ngộ trong bình yên quê hương - nơi chôn vấn vương tuổi xuân. Bài thơ diễn đạt tình cảm chân thành, gắn bó, và ấm áp, nhấn mạnh giá trị nhân văn. Câu đầu tiên như là một lời chào hân hoan, mở đường cho mọi cảm xúc và tình huống trong bài. Việc gặp lại người bạn cũ là một điều không thể giảm giá trị, đặc biệt là khi gặp nhau tại quê nhà yên bình. Tình bạn đó thật sự quý báu. Dù sau bao năm phồn thịnh tại thành phố, nhưng họ vẫn giữ lấy nhau, vẫn trò chuyện và chia sẻ. Mặc dù bài thơ tôn vinh những tình cảm ấm áp, nhưng vẫn đưa vào những chi tiết hài hước. Hôm nay khi bác ghé thăm, không chỉ là quý báu mà còn là một thách thức khó khăn, với tình hình kinh tế khó khăn, nơi trẻ em ra xa, chợ thị xa xôi, và ao cá sâu khó mò. Điều này tạo nên một tình huống hài hước và đầy ý nghĩa. Lời thơ tự nhiên, vui vẻ, sáng tạo với giai điệu tươi tắn, làm nổi bật tinh thần hiếu khách của chủ nhà trước khách quý. Dù có những thiếu vắng, thậm chí đến miếng trầu cũng không có, nhưng câu kết thúc lại mang đến một điều bất ngờ, gây ấn tượng mạnh mẽ và chứa đựng nhiều cảm xúc khó diễn đạt. Tình bạn ấy vượt lên trên mọi vật chất và lễ nghi thông thường. Ba từ 'ta với ta' là trung tâm, điểm nhấn của bài thơ. Không gian âm nhạc bất ngờ thay đổi, trở nên thân mật và ấm áp. Nó không giống với ba từ 'ta với ta' trong bài Qua đèo ngang của Bà Huyện Thanh Quan. Trong bài Qua đèo ngang, ba từ đó là biểu hiện của sự trống trải, hạnh phúc lạc quan trong đất khách, còn trong bài Bạn đến chơi nhà, ba từ này đầy nồng thắm, tình cảm bạn bè chân thành và thanh tao. Nói chung, nhà thơ đã khéo léo thể hiện sự ấm áp, sự phản kháng, và sự nghèo đói một cách tinh tế. Đằng sau những từ ngữ dân dã là hai tình cảm chân thật, nhẹ nhàng nhưng tràn đầy hướng về nhau. Tình cảm là điều duy nhất mà tác giả mong đợi, khao khát, và chỉ cần nó là đủ để làm cho cuộc trò chuyện ấm áp, cuộc gặp gỡ trở nên ý nghĩa.

Tổng cảnh bài thơ được xây dựng trên nền một hình ảnh không chứa đựng vật chất, không phải là sự thiếu thốn mà là sự chưa đầy đủ, và từ đó, câu cuối cùng đặt ra một tình huống bất ngờ, đầy ý nghĩa và khó tả: 'Bác đến chơi đây, ta với ta' - một sự kết hợp đậm đà và sâu sắc. Bài thơ này không chỉ là biểu hiện của sự chân thành của tác giả mà còn là một bài học, một triết lý, và một hướng dẫn về sự quan trọng của tình bạn: nó quý giá hơn mọi tài sản và vật chất.
 

4. Tình bạn của Nguyễn Khuyến trong bài thơ Bạn đến chơi nhà, mẫu số 4:

Nguyễn Khuyến rời bỏ chức quan để trở về quê hương, tận hưởng cuộc sống yên bình trên ruộng đồng, tránh xa bụi bặm của thế giới quan trường. Bởi vậy, mỗi khi có người bạn ghé thăm, đó là một niềm vui đặc biệt, đáng trân trọng. Sự quý báu càng tăng lên khi gặp lại người bạn sau nhiều năm xa cách. Tình cảm ấy hiện lên qua cách xưng hô thân mật như 'bác' - 'tôi,' như những người nông dân mộc mạc. Cũng như cách nhà thơ đã đặt nó vào những lời đùa hiếm thấy.

Tuổi trẻ đi vắng, chợ xa xôi.

Nguyễn Khuyến mở đầu bằng tình cảnh khó khăn của đôi bạn trẻ. Trẻ trở về không có nhà, chợ lại ở xa, làm thế nào để tiếp đón bạn quý? Câu thơ này như một lời thanh minh: Bác đến đột ngột, quý phái quá, mong tiếp đãi đồ ngon, nhưng tiếc rằng không thể. Điều này chắc chắn khiến bạn cười và chấp nhận sự trớ trêu. Nguyễn Khuyến tiếp tục với:

Ao sâu, nước kín, cá khôn chài,
Rào vườn rộng, gà khó đuổi bài.

Nếu không có ai đi chợ, chúng ta sẽ tiếp đón khách quý bằng cá ao và gà nhà. Mặc dù không phải là lựa chọn sang trọng, nhưng cũng sẽ đầy đủ và thịnh soạn! Nhưng...'Trẻ thời đi vắng' mà có ao sâu, vườn rộng, hai ông già làm thế nào đây. Đây là lúc người đọc bắt đầu cảm thấy nghi ngờ về lý do ban đầu mà nhà thơ đưa ra, nhưng những lời giải thích hóm hỉnh tiếp theo sẽ làm cho mọi thứ rõ ràng hơn. Nếu như thế, thì tác giả thực sự là một người tài năng, và bạn cũng không còn cách nào khác ngoài việc cười sảng khoái. Mặc dù câu chuyện đùa giỡn chưa dừng lại: 'Cải chửa ra cây, cà mới nụ,'

Bầu mới nảy mầm, mướp héo quặn.

Chả là cá thịt không có, chúng ta thay thế bằng rau nhà lá vườn, vẫn ngon miệng đấy chứ! Cải, cà, bầu, mướp, chế biến xào xạo làm đặc sắc, ngon tuyệt. Tuy nhiên, có một 'nhưng' - tất cả đều còn non, chưa ăn được. Ngôn từ khéo léo của Nguyễn Khuyến khiến câu nói đùa trở nên phong phú, tinh tế. Rau quả chưa chín đã được ông mô tả bằng bốn hình ảnh khác nhau: cải chưa ra cây, cà mới nụ, bầu mới rụng rốn, mướp đang nở hoa. Đến đây, không chỉ cười sảng khoái, mà bạn còn phải khâm phục sự hài hước của tác giả - chắc chắn là người bạn thơ của cụ Tam Nguyên. Sau đó, ông bất ngờ tuyên bố:

Mở đầu tiếp khách, miếng trầu không có,

Không có miếng trầu để tiếp khách thì thực sự khó tin. Nhưng nếu nhớ lại lời đầu của ông: 'Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa', có thể trầu cau đã hết, chẳng ai đi mua được. Vậy nên việc không có miếng trầu được sử dụng để kết thúc chuỗi cười làm cho bài thơ của ông trở nên duyên dáng hơn.

Tuy nụ cười của Nguyễn Khuyến tràn ngập hài hước, nhưng bên trong đó là một thông điệp sâu sắc về tình bạn.

Bác ghé nhà, ta cùng nhau vui vẻ!

Qua những lời đùa hóm hỉnh, nhà thơ đã loại bỏ những lẽ thường kiến về tình bạn, để lộ ra một tình bạn thuần khiết, chân thành. Trong cụm từ 'ta với ta', từ 'ta' đầu tiên thể hiện cá thể, là nhà thơ và bạn bè, nhưng từ 'ta' thứ hai trở nên như một đồng đội, một đoàn kết. Họ hòa mình vào nhau, tạo nên một tinh thần đồng lòng. Đây là những tình cảm thanh cao, của những người có tâm hồn lớn, gặp nhau trong sự thuần khiết giữa cuộc sống hối hả; đồng thời, họ cũng gắn bó qua những khó khăn của thời đại.

Bài thơ là một cách diễn đạt độc đáo về tình bạn, không chỉ thông qua ý nghĩa sâu sắc, mà còn được biểu hiện bằng tài nghệ đặc sắc, tạo ra một nụ cười mang đặc điểm riêng của Nguyễn Khuyến - vừa hài hước vừa thâm thúy. Bài thơ cũng là nguồn động viên, khuyến khích yêu thương những mối quan hệ chân thật trong cuộc sống.

5. Tình bạn của Nguyễn Khuyến trong bài thơ Bạn đến chơi nhà, mẫu số 5:

Đọc thơ của Nguyễn Khuyến, ta không thấy nhiều bài vui vẻ do tâm hồn ông mang bao trùm nỗi buồn vì đất nước thương đau và cuộc sống nhiều thăng trầm. Nỗi buồn đó sâu sắc từ khi ông rời bỏ cuộc sống làm quan. Tuy nhiên, chúng ta bắt gặp niềm vui bất ngờ khi đọc bài thơ Bạn đến chơi nhà. Bên trong tác phẩm là tình bạn chân thành và tâm giao cao quý, vượt lên trên mọi nghi thức hàng ngày. Thậm chí, cả sự nghèo đói về vật chất cũng không thể làm mờ đi tình cảm ấm áp này.

Bấy lâu nay, bác ghé thăm nhà ta
Trẻ thời đi vắng, chợ xa lắc xa
Ao sâu nước cả, khôn chài đuổi cá
Vườn rộng rào thưa, khó tìm gà
Cải chưa nở hoa, cà đang bung nụ
Bầu mới rụng rốn, mướp bắt đầu nở hoa
Mở đầu tiếp khách, trầu không nở hoa
Bác đến chơi đây, ta và bác.

Bài thơ được viết theo thể thất ngôn bát cú Đường luật, tuy nhiên, sự phát triển của ý thơ không theo cấu trúc thông thường (đề, thực, luận, kết) mà thường thấy ở thơ Đường. Điều này có lẽ cũng là điều đặc biệt, phản ánh chính tình bạn của họ.

Bấy lâu nay, bác đã dạo quanh nhà tôi như một hình bóng quen thuộc, như cơn gió gửi hương hoa trong không gian yên bình.

Câu thơ mở đề lồng ghép sự giản dị và tình cảm, giống như những đoạn hội thoại ngọt ngào giữa hai người bạn thân thắm thiết. Tuổi già mang đến sự cô đơn, và việc có bạn đến làm dịu đi những khoảnh khắc ấy. Bác đến như một nguồn sáng, làm lung linh bức tranh cuộc sống. Cách gọi thân mật như 'bác' không chỉ là sự kính trọng mà còn là sự thân thiện, đậm chất dân dã. Câu thơ như một lời chào đầy hạnh phúc: đã lâu rồi, nay bác lại ghé thăm, thật là niềm vui. Chẳng có gì lạ lùng, chỉ là mong bác thông cảm cho sự bất tiện nhỏ! Ngày xưa ở quan trường, đón bạn đến nhà là điều bình thường, nhưng giờ đây, với sự hiện diện của bác, nó trở thành điều đặc biệt vì thời gian có bạn bè là thời gian trân trọng.

Góc nhìn cá nhân về bài thơ Bạn đến thăm nhà của Nguyễn Khuyến

Theo truyền thống, khi ai đến nhà, trước hết là một lễ trao trầu nước, sau đó là bữa cơm đậm đà hương vị và chén rượu quyến rũ. Tuy nhiên, Nguyễn Khuyến đưa ra những tình cảm, những khó khăn của gia đình ngay từ lời chào đầu tiên:

Tuổi trẻ biến mất, thị trấn xa vắng
Nước ao sâu thẳm, cá thông khôn
Vườn rộng rào xơ lở, gà khó bắt
Cải mọc hoa, cà mới nở
Bầu vừa rụng, mướp đương bung

Nhà thơ đang chia sẻ với bạn về sự tiếp đón không chăm sóc của mình.

Phần thực, lý luận mạch lạc của ngôn ngữ thơ đầy đặc, nhất quán trong từng lời. Có ao và cá, có vườn và gà, có cà và cải, có mướp và bầu, nhưng... Bức tranh vườn hiện ra tươi mới, tràn đầy sinh khí. Một cuộc sống thôn dã, giản dị và đáng yêu. Một hành trình qua cuộc sống bình dị và tình người. Nguyễn Khuyến dường như đang mời bạn đi dạo trong khu vườn của mình, giữa ao cá và những điều tuyệt vời hơn. Hãy cảm nhận và chia sẻ cảm xúc với cuộc sống của mình nhé!

Những từ (sau, cả, rộng, thưa), những trạng từ mô tả tình trạng (khôn, khó), và những trạng từ thể hiện sự diễn tiến của hành động (chửa, mới, vừa, đương) kết hợp nhau một cách tài tình, khéo léo, tạo ra một bức tranh tự nhiên và đẹp đẽ. Không chỉ dừng lại ở đó, nhà thơ tiếp tục viết:

Đầu mở tiếp khách, trầu trước hiên không thấy dấu vết

Có lẽ cụ Tam Nguyên Yên Đổ đã vượt qua cả cái đỉnh của đỉnh nghèo. Nhà thơ tận dụng để nghệ thuật hóa tình trạng khó khăn của mình. Một quan trọng trong triều Nguyễn, với căn nhà chín sào mua từ đất đai là nơi ẩn náu, thậm chí còn không có miếng trầu để tiếp khách. Điều này rõ ràng là một lời đùa ngộ nghĩnh với bạn. Đồng thời, ông mô tả một cuộc sống thanh lịch, tâm hồn cao thượng của một nhà nho, không lạc quan trước những lời đề xuất của giặc Pháp, mà thay vào đó, ông trở về quê hương để sống một cuộc sống bình dị giữa làng quê.

Ngay cả những thứ đơn giản nhất để tiếp đón bạn đều thiếu vắng, thay vào đó là lòng chân thành và tình cảm chân thành. Tình bạn của họ được xây dựng trên nền tảng của tình cảm, sự kính trọng và lòng yêu thương. Vật chất có ý nghĩa, nhưng không phải là tất cả. Đọc những dòng thơ của Nguyễn Khuyến, bạn sẽ cảm nhận được sự ấm áp của tình thân:

Bác Dương, hãy dừng lại đi
Mây mù che phủ, lòng ta tràn đầy nhớ mong
Nhớ từ thuở trẻ trung, hồi đăng khoa xưa
Bác và tôi, ngày xưa chung bước...

(Đám Lệ Dương Khuê - Nguyễn Khuyến)

Tình cảm giữa Nguyễn Khuyến và Dương Khuê là một câu chuyện đầy xúc động, gắn kết bởi sự tri kỉ và tri âm giữa họ. Trong bài thơ này, những nghi thức xã hội và vật chất dần nhường chỗ cho những hạt ngọc lung linh - đó chính là tâm hồn, tình cảm quý giá của họ.

Bác ghé thăm đây, tôi và bác sẽ cùng nhau

Sự kết thúc là một cuộc 'nổ' của ý thức và tình cảm. Tiếp đón bạn không cần đến bàn ăn tráng lệ, đầy ắp đồ ăn ngon, mà chỉ cần một tấm lòng chân thành.

Khi chữ 'bác' xuất hiện lần thứ hai, bác không ngần ngại đi từ xa để thăm bạn, điều này thật sự đáng quý. Tình bạn không có giá trị hơn bất cứ thứ gì có thể mua được. Hy vọng mọi gặp gỡ sẽ mang lại những điều sang trọng, bất ngờ, nhưng cuối cùng chỉ có ta và ta. Họ hiểu nhau, mặc dù là hai cá thể nhưng họ là một, điều nhất quán ấy là sự coi trọng tình cảm hơn vật chất, tôn trọng tình bạn.

Chỉ cần gặp nhau để trò chuyện và chia sẻ là đủ với tôi và bác. Tình cảm của họ được thể hiện một cách trọn vẹn, tràn ngập và ấm áp.

Ta đối diện với ta trong bài thơ 'Qua Đèo Ngang' của Bà Huyện Thanh Quan là việc nhìn thấy chính bản thân, cảm nhận tâm trạng cô đơn u hoài của nữ sĩ. Trong khi đó, ta với ta trong bài thơ này là cuộc gặp gỡ giữa hai tâm hồn, hai con người.

Có những bài thơ của Nguyễn Khuyến, khi đọc ta mới thấu hiểu được sự sâu sắc của chúng:

Ngày xưa trước bảng vàng, gia đình ta đã sẵn có
Nhưng chỉ qua bác và qua tôi

(Cho bác Châu, tình cảm trao đi)

Bài thơ 'Bạn đến chơi nhà' là tác phẩm tinh tế về tình bạn, một tình bạn thân thiết không phai mờ. Hai tâm hồn thanh lịch, hòa quyện với nhau, tạo nên một, một cách sống cao quý tôn trọng tình bạn và tình nghĩa. Tình bạn của họ đậm chất cảm động, không giống như những lời lẽ của Nguyễn Bỉnh Khiêm về bạc, tiền, và đệ tử - 'Hết cơm, hết rượu, hết ông tôi.' Tình bạn quý báu đó vẫn tỏa sáng, là một biểu tượng cho tình bạn thân thiết từ xưa đến nay.

Kết thúc bài thơ, tất cả đều xúc động trước tình bạn cao quý của họ. Lời thơ đơn giản, ý thơ đậm đà tình cảm thân thiện, tạo nên đặc điểm nổi bật của bài thơ.