Bài thơ Tĩnh Dạ Tứ của Lý Bạch là biểu hiện của tình yêu quê hương và nỗi nhớ thương của người xa quê trong đêm trăng yên bình.
Mytour sẽ cung cấp thông tin về nhà thơ Lý Bạch và bài thơ Cảm Nghĩ Trong Đêm Thanh Tĩnh. Mời các bạn học sinh lớp 7 tham khảo bên dưới.
I. Giới thiệu về Lý Bạch
- Lý Bạch (701 - 762) là một nhà thơ danh tiếng của Trung Quốc trong thời kỳ nhà Đường. Ông tự gọi mình là Thái Bạch, còn được biết đến với bút hiệu Thanh Liên cư sĩ.
- Quê hương của Lý Bạch là Cam Túc (tức là huyện Thiên Thủy - Lũng Tây trong quá khứ).
- Khi còn nhỏ, ông cùng gia đình chuyển đến định cư tại làng Thanh Liên, thuộc huyện Xương Long, Miên Châu (Tứ Xuyên). Do đó, người ta thường xem Tứ Xuyên là quê hương của ông.
- Lý Bạch là một trong những nhà thơ lừng danh của Trung Quốc, được mọi người gọi là “thi tiên” (thiên tài về thơ).
- Trong thơ của ông, thường thể hiện sự tự do và hào phóng. Hình ảnh trong thơ thường tươi sáng, kỳ vĩ, và ngôn ngữ tự nhiên mà tinh tế.
- Ông thường viết về nhiều đề tài khác nhau như chiến tranh, thiên nhiên, tình yêu và tình bạn, và viết rất hay về chúng.
- Dưới đây là một số tác phẩm tiêu biểu của ông:
- Mô tả vẻ đẹp của thiên nhiên: Cổ phong, Quan san nguyệt...
- Thể hiện sự đồng cảm với người lính: Trường can hành, Khuê tình, Tử dạ thu ca…
- Về tình bạn: Tống hữu nhân, Hoàng Hạc lâu tống Mạnh Hạo Nhiên chi Quảng Lăng, Văn Vương Xương Linh thiên Long Tiêu…
- Về tình yêu đôi lứa: Oán tình, Xuân tứ…
- Tình cảm với quê hương: Tĩnh dạ tứ, Ức Đông Sơn…
- Đặc biệt là thơ về rượu: Đối tửu, Thương tiến tửu, Bả tửu vấn nguyệt…
II. Giới thiệu về Bài thơ Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh
1. Bối cảnh sáng tác
- Trong thơ của Lý Bạch, hình ảnh ánh trăng thường được sử dụng đa dạng và phong phú ý nghĩa.
- Chủ đề của bài thơ là “Vọng nguyệt hoài hương” (Nhớ quê khi trông trăng), được biểu hiện một cách độc đáo và giản dị.
- Từ khi còn nhỏ, Lý Bạch thường leo lên đỉnh núi Nga Mi ở quê nhà để ngắm trăng. Kể từ khi ông trở nên xa quê hương từ khi 25 tuổi, mỗi khi nhìn thấy ánh trăng là ông lại nhớ về quê nhà.
- Lý Bạch viết bài thơ này khi ông đang cách xa quê nhà của mình.
2. Thể loại thơ
- Bài thơ được viết theo hình thức cổ điển - một loại thể thơ trong đó mỗi câu thường có 5 hoặc 7 chữ, không bị ràng buộc bởi các quy tắc niêm luật và đối.
- Ngũ ngôn cổ điển (gồm 4 câu, mỗi câu 5 chữ).
3. Cấu trúc
Bao gồm 2 phần:
- Phần 1. 2 câu đầu: Tả hình ảnh ánh trăng trong đêm thanh tĩnh.
- Phần 2. 2 câu cuối: Diễn tả nỗi nhớ quê hương của tác giả.
4. Chủ đề
Bài thơ thể hiện tình yêu quê hương cùng nỗi nhớ sâu sắc của một người sống xa quê trong đêm trăng thanh tĩnh.
5. Kỹ thuật
Thể thơ ngũ ngôn cổ thể, với hình ảnh đơn giản nhưng tinh tế…
Tâm trạng trong đêm trăng yên bình
Bản dịch âm:
Ánh trăng soi sáng phòng,
Ngỡ như sương trên cỏ.
Nhìn lên, ngắm trăng sáng,
Cúi đầu, nhớ quê hương.
Ý nghĩa dịch:
Trăng chiếu sáng trước giường,
Nhưng lại như là sương trên đất.
Nghiêng đầu nhìn vầng trăng sáng,
Thấp xuống, nhớ về quê cũ.
Một số phiên bản dịch thơ:
Ánh trăng sáng bên giường,
Như mặt đất phủ sương.
Nghiêng đầu nhìn trăng tỏ,
Cúi đầu nhớ về quê hương.
(Dịch của Tương Như, trong Tuyển tập Thơ Đường, NXB Văn học, Hà Nội, 1987)
Trông trăng soi sáng giường,
Ngỡ như đất phủ sương.
Nghiêng đầu ngắm trăng sáng,
Cúi đầu nhớ về cố hương.
(Dịch trong Tuyển tập thơ Đường, NXB Thuận Hóa, 1997)