Buzz
1. Tỉnh nào tại Tây Nguyên nổi bật với việc trồng chè nhiều nhất?
Câu hỏi: Tỉnh nào tại khu vực Tây Nguyên có sản lượng chè cao nhất?
A. Kon Tum
B. Gia Lai
C. Đắk Lắk
D. Lâm Đồng
Đáp án: D
Giải thích: Cây chè phát triển tốt ở các vùng cao nguyên trên 1000 m thuộc Lâm Đồng, nơi có khí hậu mát mẻ và phù hợp với đặc tính của cây chè.
=> Trong khu vực Tây Nguyên, tỉnh Lâm Đồng là nơi có diện tích trồng chè lớn nhất.
2. Ôn tập lý thuyết Địa lý lớp 12 Bài 37: Khai thác và phát huy thế mạnh của Tây Nguyên
2.1. Tổng quan về Tây Nguyên
Vị trí địa lý và đặc điểm của Tây Nguyên:
- Tây Nguyên bao gồm 5 tỉnh: Kon Tum, Gia Lai, Đắk Lắk, Đắk Nông và Lâm Đồng.
- Diện tích: 54,7 km²; dân số: 4,9 triệu người (năm 2006).
- Giáp ranh với: DHNTB, Đông Nam Bộ, Campuchia và Lào. Đây là vùng duy nhất ở Việt Nam không có biển.
→ Tạo điều kiện thuận lợi cho việc kết nối với các khu vực quan trọng về an ninh, quốc phòng và phát triển kinh tế.
Điều kiện tự nhiên tại Tây Nguyên:
- Đất đai màu mỡ với tài nguyên khí hậu và rừng phong phú, mang lại nhiều cơ hội lớn cho nông nghiệp và lâm nghiệp.
- Khoáng sản: Bôxit với trữ lượng lên đến hàng tỉ tấn.
- Tiềm năng thủy điện đáng kể, đặc biệt trên các con sông như Xê Xan, Xrê Pôk và thượng nguồn sông Đồng Nai.
- Là vùng ít dân nhất ở Việt Nam, nơi sinh sống của nhiều dân tộc thiểu số với các nền văn hóa đặc sắc.
Điều kiện kinh tế – xã hội còn nhiều thách thức:
- Mức sống của người dân còn thấp, tỷ lệ người mù chữ vẫn còn cao.
- Cơ sở hạ tầng còn hạn chế, đặc biệt là hệ thống giao thông, cơ sở y tế, giáo dục và dịch vụ kỹ thuật.
- Ngành công nghiệp trong khu vực còn đang trong giai đoạn phát triển, với các trung tâm công nghiệp nhỏ và các điểm công nghiệp rải rác.
2.2. Phát triển cây công nghiệp lâu năm
Tiềm năng phát triển cây công nghiệp tại Tây Nguyên:
- Đất nông nghiệp:
+ Các cao nguyên bazan tầng lớp rộng lớn với tổng diện tích khoảng 1,4 triệu ha
+ Đất bazan có tầng phong hóa sâu, giàu dinh dưỡng, phân bố tập trung trên các mặt bằng rộng lớn, thuận lợi cho việc phát triển các nông trường và vùng chuyên canh quy mô lớn
- Khí hậu:
+ Khí hậu cận xích đạo với mùa mưa và mùa khô kéo dài, có thể lên đến 4-5 tháng
+ Trong mùa khô, mực nước ngầm giảm thấp, gây khó khăn và tốn kém cho việc thủy lợi, ảnh hưởng lớn đến sản xuất và sinh hoạt
+ Mùa khô kéo dài tạo điều kiện thuận lợi cho việc phơi sấy và bảo quản sản phẩm.
+ Do ảnh hưởng của độ cao, khí hậu ở các cao nguyên 400-500m khá nóng, trong khi các cao nguyên trên 1000m lại mát mẻ. Vì vậy, Tây Nguyên phù hợp để trồng các cây công nghiệp nhiệt đới như cà phê, cao su, hồ tiêu, cũng như cây công nghiệp cận nhiệt đới như chè.
- Điều kiện kinh tế - xã hội
+ Chính sách của nhà nước hỗ trợ phát triển cây công nghiệp, bao gồm giao đất, giao rừng và cho vay vốn sản xuất.
+ Ngành công nghiệp chế biến cà phê được phát triển mạnh mẽ.
+ Thị trường rộng lớn, đặc biệt là các thị trường đòi hỏi cao như Bắc Mỹ và Tây Âu.
Một số cây công nghiệp chủ lực:
- Cà phê
+ Cà phê là cây công nghiệp quan trọng nhất trong khu vực.
+ Hiện tại diện tích trồng cà phê đạt hơn 468,8 nghìn ha, chiếm 80% tổng diện tích cà phê cả nước.
+ Đắk Lắk là tỉnh đứng đầu về diện tích trồng cà phê, với 259 nghìn ha.
+ Cà phê chè phát triển chủ yếu trên các cao nguyên cao và mát mẻ như Gia Lai, Kon Tum, Lâm Đồng.
+ Cà phê vối thường được trồng ở những khu vực có nhiệt độ cao hơn, chủ yếu tại Đắk Lắk.
+ Cà Phê BMT nổi bật với chất lượng hảo hạng và hương vị đặc biệt.
- Chè
+ Chè được trồng chủ yếu ở các cao nguyên cao như Lâm Đồng và một phần nhỏ ở Gia Lai.
+ Chè búp sau khi thu hoạch được chế biến tại các nhà máy như Biển Hồ - Gia Lai, Bảo Lộc, và B'Lao - Lâm Đồng.
+ Hiện tại, Lâm Đồng dẫn đầu cả nước về diện tích trồng chè.
- Cao su
+ Khu vực này là vùng trồng cao su lớn thứ hai, chỉ sau Đông Nam Bộ.
+ Được trồng chủ yếu tại Gia Lai và Đắk Lắk.
- Dâu tằm
+ Đây là khu vực trồng dâu tằm lớn nhất trong cả nước.
+ Tập trung chủ yếu ở các cao nguyên Di Linh thuộc Lâm Đồng.
+ Ngoài các nông trường quốc doanh trồng thuốc lá, hiện nay còn xuất hiện nhiều mô hình kinh tế vườn trồng cà phê, hồ tiêu và các cây trồng khác.
2.3. Khai thác và chế biến các sản phẩm từ lâm sản
Tài nguyên rừng tại Tây Nguyên đóng vai trò hết sức quan trọng.
- Lâm nghiệp là một thế mạnh nổi bật của khu vực Tây Nguyên.
- Đây là kho tài nguyên xanh quý giá của Việt Nam.
- Tây Nguyên còn sở hữu nhiều loại gỗ quý như Cẩm, Lai, Gụ, Mật, Nghiến, Trắc, Sến…
- Rừng Tây Nguyên còn là nơi cư trú của nhiều loài động vật quý hiếm như voi, bò tót, gấu…
- Rừng Tây Nguyên đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì cân bằng sinh thái, bảo vệ nguồn nước ngầm và ngăn chặn xói mòn cho toàn bộ khu vực đồng bằng.
Hiện trạng khai thác và sử dụng rừng:
- Tây Nguyên là khu vực sở hữu nguồn tài nguyên rừng phong phú hơn nhiều so với các vùng khác trên toàn quốc.
- Tình trạng phá rừng đang ngày càng trở nên nghiêm trọng.
Hậu quả của việc khai thác rừng quá mức:
- Sự suy giảm nhanh chóng của lớp phủ rừng và khối lượng gỗ.
- Gây nguy hiểm cho môi trường sống của các loài động vật.
- Giảm mức nước ngầm trong mùa khô.
3. Bài tập trắc nghiệm Địa lý lớp 12, Bài 37: Vấn đề khai thác tài nguyên thế mạnh ở Tây Nguyên
Câu 1: Danh sách bốn cao nguyên xếp tầng nằm phía tây của Tây Nguyên, từ bắc xuống nam, bao gồm:
A. Gia Lai, Kon Tum, Mơ Nông và Di Linh.
B. Kon Tum, Plây-cu, Đắc Lắc, Mơ Nông.
C. Kon Tum, Plây-cu, Đắc Lắc, Lâm Viên.
D. Kon Tum, Gia Lai, Đắc Lắc, Lâm Đồng.
Câu 2: Tây Nguyên đứng đầu cả nước về
A. Diện tích trồng cây ăn quả.
B. Sản lượng cây cao su.
C. Tiềm năng thủy điện.
D. Diện tích trồng cà phê.
Câu 3: Vùng trồng cà phê chuyên canh lớn nhất của nước ta chủ yếu tập trung ở khu vực nào dưới đây?
A. Bắc Trung Bộ.
B. Đồng Bằng Sông Hồng.
C. Duyên Hải Nam Trung Bộ.
D. Tây Nguyên.
Câu 4: Tây Nguyên giữ vai trò đặc biệt quan trọng về quốc phòng vì lý do nào sau đây?
A. Vị trí địa lý cao, giáp ranh với Lào và Campuchia.
B. Đây là khu vực sinh sống của nhiều dân tộc thiểu số.
C. Đây là vùng duy nhất trong cả nước không có bờ biển.
D. Địa hình nơi đây rất hiểm trở và có nhiều rừng rậm.
Câu 5: Loại khoáng sản có trữ lượng lớn và phân bố rộng rãi ở Tây Nguyên là:
A. Sét và cao lanh.
B. Khoáng sản sắt.
C. Bôxit.
D. Đá vôi.
Câu 6: Địa hình và khí hậu của Tây Nguyên rất phù hợp cho sự phát triển của:
A. Các loại cây có nguồn gốc từ nhiệt đới và cận nhiệt đới.
B. Các loại cây có nguồn gốc từ cận nhiệt đới và ôn đới.
C. Các loại cây có nguồn gốc từ ôn đới.
D. Các loại cây có nguồn gốc từ nhiệt đới.
Câu 7: Đặc điểm địa hình của Tây Nguyên là:
A. Địa hình dốc xuống từ đông sang tây.
B. Địa hình thấp dần từ bắc vào nam.
C. Địa hình giảm độ cao từ tây sang đông.
D. Cao ở hai đầu và thấp ở giữa.
Câu 8: Khoáng sản nào có trữ lượng lớn nhất tại Tây Nguyên?
A. Crôm.
B. Mangan.
C. Sắt.
D. Bôxit.
Câu 9: Khí hậu của Tây Nguyên có những đặc điểm gì?
A. Có đặc trưng cận nhiệt đới, thay đổi theo mùa, với hai mùa khô và mưa rõ rệt.
B. Đặc điểm cận Xích đạo, nhiệt độ cao quanh năm, với hai mùa khô và mưa rất rõ nét.
C. Nhiệt đới, kết hợp tính chất á nhiệt đới, nóng quanh năm, với hai mùa khô và mưa rõ rệt.
D. Sự khác biệt lớn giữa mùa mưa và mùa khô với độ cao và tình trạng thiếu nước.
Câu 10: Khó khăn lớn nhất về khí hậu ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp ở Tây Nguyên là gì?
A. Sự biến động theo mùa.
B. Sự thay đổi theo độ cao.
C. Diễn biến khí hậu không ổn định.
D. Nóng và khô suốt cả năm.
Câu 11: Từ sau năm 1975 đến giữa thập kỷ 80, lý do chính dẫn đến sự gia tăng nhanh chóng dân số Tây Nguyên là gì?
A. Tỉ lệ tử vong giảm nhanh chóng.
B. Tăng cường cơ giới hóa.
C. Tăng trưởng tự nhiên cao.
D. Tỉ lệ sinh cao.
Câu 12: Theo Atlat trang 24, tỉnh Tây Nguyên nào có tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng bình quân đầu người thấp nhất (dưới 4 triệu đồng/người)?
A. Đắk Nông.
B. Kon Tum.
C. Gia Lai.
D. Lâm Đồng.
Câu 13: Tây Nguyên trở thành vùng chuyên canh cây công nghiệp quy mô lớn nhờ vào điều kiện nào dưới đây?
A. Đất đỏ bazan giàu dinh dưỡng, phân bổ rộng lớn và đồng đều.
B. Khí hậu cận xích đạo với mùa mưa và mùa khô rõ rệt.
C. Khí hậu thuận lợi, cùng với nguồn nước mặt và nước ngầm phong phú.
D. Mùa khô dài tạo điều kiện thuận lợi để phơi và sấy sản phẩm cây công nghiệp.
Câu 14: Cây công nghiệp chủ lực nhất ở Tây Nguyên là cây gì?
A. Hồ tiêu.
B. Cao su.
C. Chè.
D. Cà phê.
Câu 15: Cao nguyên đất đỏ bazan với khí hậu ôn hòa quanh năm ở Tây Nguyên là cao nguyên nào?
A. Cao nguyên Đắc Lắc.
B. Cao nguyên Kon Tum.
C. Cao nguyên Di Linh.
D. Cao nguyên Plây-cu.
