Buzz
Sốt là điều bình thường, nhưng sốt co giật ở trẻ em là một dấu hiệu không nên bỏ qua. Hãy cùng Mytour khám phá cách xử lý sốt cao co giật ở trẻ em trong bài viết này để tránh các biến chứng không mong muốn xảy ra với trẻ.
Nguyên nhân dẫn đến sốt co giật ở trẻ em
Trước tiên, chúng ta cần hiểu rằng, sốt là một dấu hiệu, không phải một bệnh lý. Sốt là một phản ứng bình thường của cơ thể đối với các bệnh nhiễm trùng nhằm chống lại các tác nhân gây hại từ bên ngoài như virus, vi khuẩn. Theo quan điểm y học, sốt là một dấu hiệu cho thấy cơ thể đang hoạt động bình thường.
Theo bác sĩ Bạch Thị Chính, trẻ em trong độ tuổi từ 0 đến 6 thường mắc phải tình trạng sốt cao co giật do hệ thống não chưa hoàn thiện. Vì vậy, trẻ em ở độ tuổi này thường rất nhạy cảm với sự biến đổi nhiệt độ.
Thay đổi nhiệt độ đột ngột có thể kích thích não gây ra co giật. Khi trẻ từ 2 tháng đến 6 tuổi, nếu có sốt cao và co giật 1 hoặc 2 lần, đó có thể được coi là hiện tượng không nguy hiểm.
Không được phớt lờ sốt co giật ở trẻ em.
Ngoài ra, nghiên cứu đã chỉ ra rằng sốt cao gây co giật cũng phụ thuộc vào yếu tố di truyền. Nếu trong gia đình có tiền sử về co giật, trẻ em cũng có nguy cơ cao hơn.
Một nguyên nhân khác là các chất độc hại có trong thuốc lá. Nếu mẹ hút thuốc lá trên 10 điếu mỗi ngày khi mang thai, bé có nguy cơ cao bị co giật khi sốt.
Có 2 loại sốt co giật phổ biến:
- Sốt co giật đơn giản: Cơn co giật kéo dài dưới 15 phút và chỉ xảy ra 1 lần trong vòng 24 giờ.
- Sốt co giật phức tạp: Cơn co giật kéo dài hơn 15 phút và xuất hiện hơn 2 lần trong vòng 24 giờ.
Dấu hiệu nhận biết sốt co giật ở trẻ em
Sốt co giật có thể gây nguy hiểm cho trẻ em
Cơn co giật thường bắt đầu khi bé bị sốt cao, thường là trên 39 – 40 độ C, nhưng cũng có trường hợp bé co giật ở nhiệt độ thấp hơn. Lúc này, bé sẽ có những dấu hiệu sau:
- Toàn thân run rẩy, co giật, mất ý thức, không đáp lại tiếng gọi của người thân. Bé có thể bị cứng đờ hoặc co giật ở một phần của cơ thể.
- Bé có thể la lên và có dấu hiệu nôn ói, sùi bọt mép, mắt trợn ngược, răng cắn chặt, khó thở, cơ thể tím tái.
- Cơn sốt co giật thường kéo dài từ vài giây đến không quá 5 phút và phần lớn chỉ xảy ra một cơn trong đợt sốt. Tuy nhiên, một số trường hợp ngoại lệ, bé có thể co giật kéo dài hơn 15 phút và xảy ra nhiều lần trong một ngày.
- Sau cơn sốt co giật, bé thường cảm thấy mệt mỏi, cử động chậm lại và buồn ngủ.
- Co giật do sốt thường xảy ra khi nhiệt độ cơ thể tăng nhanh ban đầu và thường trong vòng 24 giờ đầu tiên của bệnh sốt. Giai đoạn sau cơn thường kéo dài vài phút, nhưng cũng có thể kéo dài vài giờ.
Tiến triển của sốt co giật ở trẻ em
Tỷ lệ tái phát cơn co giật do sốt dao động từ 25 đến 50%, khoảng 9% trường hợp có ba cơn co giật trở lên. Khoảng 50% trường hợp co giật thứ hai xảy ra trong vòng 6 tháng sau cơn đầu, 75% xảy ra trong năm đầu tiên sau cơn co giật đầu tiên và 90% trong vòng 2 năm sau cơn co giật đầu tiên.
Bé dưới 1 tuổi có tỷ lệ tái phát cơn co giật do sốt là 50%. Khả năng tái phát càng thấp khi nhiệt độ càng cao.
Tỷ lệ động kinh chiếm 2-5%. Hầu hết các trường hợp sốt rồi có co giật kéo dài hơn 15 phút, hoặc có nhiều cơn co giật trong 24 giờ đều có liên quan đến bệnh lý thần kinh sẵn có của trẻ.
Sốt co giật khiến trẻ mệt mỏi
Các yếu tố tăng nguy cơ tái phát bao gồm:
- Bắt đầu từ dưới 12 tháng tuổi.
- Có tiền sử co giật do sốt của mẹ hoặc anh chị em ruột.
- Co giật khi nhiệt độ dưới 40 độ C.
- Có nhiều cơn co giật trong lần bệnh đầu tiên.
- Co giật bắt đầu sớm (dưới 1 giờ) sau khi sốt.
Mặc dù co giật do sốt gây hoảng sợ cho mẹ nhưng được coi là không nguy hiểm và hầu hết không gây ra vấn đề nếu bé không bị tổn thương trong khi co giật. Các nghiên cứu cho thấy không có sự khác biệt về trí óc giữa các bé bị co giật do sốt và anh chị em cùng mẹ không bị co giật.
Chẩn đoán sốt co giật ở trẻ em
Mẹ không cần phải thực hiện các xét nghiệm thông thường đối với các trường hợp co giật do sốt đơn giản. Tuy nhiên, nếu bé có cơn co giật phức tạp hoặc có dấu hiệu của một rối loạn nghiêm trọng như viêm màng não, rối loạn chuyển hóa, thì cần phải tiến hành xét nghiệm.
Trong quá trình xử lý co giật ở bé, bác sĩ sẽ thăm khám bệnh sử, lâm sàng và tiến hành chẩn đoán. Các xét nghiệm cận lâm sàng có thể bao gồm:
- Kiểm tra dịch não tủy (CSF) để loại trừ viêm màng não và viêm não ở trẻ nhỏ, ở những trẻ có dấu hiệu viêm màng não hoặc các dấu hiệu thần kinh hoặc ở những trẻ co giật sau vài ngày bị sốt.
- Tiến hành các xét nghiệm glucose, natri, canxi, magie, phospho máu và kiểm tra chức năng gan thận để loại trừ các rối loạn chuyển hóa nếu bé có biểu hiện nôn mửa, tiêu chảy hoặc biếng ăn.
- Nếu khám thần kinh phát hiện bất thường hoặc nếu các triệu chứng bắt đầu xuất hiện trong hoặc sau cơn co giật, bé sẽ được chỉ định chụp MRI sọ não.
Tác động của sốt co giật ở trẻ em là gì?
Tính tái phát trong tương lai
Tỷ lệ tái phát tổng quát của cơn co giật do sốt dao động khoảng 35%. Nguy cơ tái phát sẽ cao hơn nếu bé bắt đầu có cơn co giật đầu tiên dưới 1 tuổi. Nguy cơ tăng lên ở những trẻ có các yếu tố như cơn co giật do sốt phức tạp, tiền sử gia đình có co giật, chậm phát triển. Đối với những trẻ này, nguy cơ tăng lên đến 10%.
Hậu quả thần kinh
Co giật do sốt đơn giản không gây ra bất kỳ hậu quả thần kinh nào, tuy nhiên ở một số trẻ, co giật do sốt có thể là dấu hiệu sớm nhất của các bệnh lý động kinh hoặc thần kinh.
Trạng thái co giật kéo dài do sốt có thể liên quan đến tổn thương từ các phần dễ tổn thương của não như hồi hải mã.
Cách xử lý sốt co giật ở trẻ em
Tâm lý chung của các mẹ khi con mình bị sốt cao và co giật thường là mất bình tĩnh. Chuyên gia y tế khuyến nghị mẹ nên giữ tinh thần vững vàng để xử lý tình huống đúng cách. Hầu hết các cơn co giật đều không đe dọa tính mạng của bé. Tác động nguy hiểm nhất của hiện tượng này là làm giảm lượng oxy đến não. Mẹ cần:
Làm thông thoáng đường hô hấp
Làm cho đường hô hấp thông thoáng bằng cách để bé nằm xuống một nơi rộng rãi và an toàn, đặt bé nằm ở tư thế nghiêng về một bên để tránh trường hợp cơn co giật làm bé nôn mửa và thức ăn hoặc các chất khác rơi vào đường hô hấp. Tiếp theo, hãy mở cổ áo của bé, đặt gối dưới đầu bé.
Hạ sốt nhanh cho bé bằng Paracetamol với liều 10 - 15mg/kg/lần và lặp lại sau 4 - 6 giờ nếu thấy bé vẫn sốt. Sau khi cơn co giật qua, bé sẽ cảm thấy buồn ngủ và cần nghỉ ngơi.
Làm mát cơ thể
Giải nhiệt cho cơ thể bé bằng cách chườm nước ấm lên các vùng tỏa nhiệt như bẹn, nách và trán. Trong quá trình chườm, mẹ cần thay đổi khăn thường xuyên để giải nhiệt nhanh chóng hơn. Tuyệt đối không sử dụng nước đá để giảm sốt vì nước đá có thể làm co mạch máu, làm chậm quá trình giải nhiệt.
Một số điều cần lưu ý khi bé bị sốt cao và co giật
Khi bé bắt đầu có các triệu chứng co giật, các mẹ cần giữ bình tĩnh và chú ý đến một số điều sau đây:
- Đặt bé nằm xuống một nơi rộng rãi và an toàn.
- Điều chỉnh tư thế an toàn: Để bé duỗi chân co, nghiêng về một bên.
- Nới lỏng áo ở cổ, ngực của bé.
- Không nên cố gắng nạy răng cho bé.
- Không đè bé hoặc cố gắng dùng sức để kiềm chế cơn co giật của bé.
- Nếu bé bị sốt, hãy dùng phương pháp hạ sốt đường hậu môn nếu bé đang co giật và không thể uống thuốc theo cách thông thường.
- Đưa bé đến cơ sở y tế gần nhất để kiểm tra và điều trị kịp thời.
Biện pháp phòng ngừa sốt co giật ở bé
Khi bé bị co giật do sốt cao, khả năng tái phát tình trạng này cao. Vì vậy, ngoài việc biết bé có thể co giật ở mức sốt nào, mẹ cần cung cấp biện pháp phòng ngừa co giật khi bé sốt. Một số biện pháp mẹ có thể thực hiện:
- Chăm sóc sức khỏe của bé đều đặn.
- Xử lý ngay khi phát hiện dấu hiệu bất thường về sức khỏe của bé, tránh để bệnh trở nặng mới tìm cách xử lý.
- Trong các mùa dịch, mẹ cần chuẩn bị sẵn các biện pháp bảo vệ bé như tiêm vắc xin phòng ngừa bệnh.
- Mỗi khi bé sốt, mẹ cần tìm hiểu nguyên nhân và hạn chế để bé không bị sốt quá cao.
- Đưa bé đến bệnh viện để bác sĩ xử lý kịp thời nếu cảm thấy không thể tự giải quyết cơn sốt của bé.
Lời nhắn từ Mytour
Mytour mong rằng bài viết trên đã mang lại cho các mẹ thông tin hữu ích về sốt co giật ở trẻ em và cách phòng ngừa. Lưu ý, các bài viết chỉ mang tính chất tham khảo và không thay thế cho tư vấn y tế chuyên nghiệp.
Linh Linh tổng hợp
