Tình trạng thiếu chip - khan hàng, các doanh nghiệp phân phối ô tô báo lãi quý II gấp nhiều lần so với cùng kỳ.

Thiếu hụt linh kiện sản xuất xe đang đối diện với nhiều khó khăn cho các doanh nghiệp trong ngành ô tô.

Sở hữu một chiếc ô tô tại Việt Nam hiện tốn nhiều thời gian hơn do các hãng xe gặp khó khăn trong giao hàng vì tình trạng gián đoạn sản xuất do thiếu hụt linh kiện.

Ông Phạm Nhật Vượng, Chủ tịch Vingroup (HoSE: VIC) - công ty mẹ của hãng xe VinFast, đã chia sẻ về tình trạng thiếu linh kiện: 'Công ty nhập một số linh kiện từ Trung Quốc vì đây là một trong những nơi sản xuất hàng đầu thế giới. Việc cung cấp chip đang bị gián đoạn do chính sách Zero Covid của đất nước này. Ngoài ra, các nguyên vật liệu cần thiết cho việc sản xuất xe điện của VinFast như lithium, nickel, cobalt và thậm chí cả graphite đều rất khan hiếm'.

Lãnh đạo của Tập đoàn Thành Công (TC Group) - đơn vị phân phối xe Hyundai tại Việt Nam, cho biết tình trạng thiếu hụt linh kiện đang diễn ra trên tất cả các sản phẩm Hyundai tại Việt Nam, chủ yếu do khủng hoảng chất bán dẫn và thiếu chip vẫn chưa được giải quyết trên toàn cầu. Đồng thời, cũng do ảnh hưởng từ các diễn biến tiêu cực của dịch bệnh Covid-19 và tình hình chính trị tại một số khu vực. Hoạt động sản xuất tại nhà máy Hyundai Thành Công Ninh Bình chỉ đáp ứng được một phần nhỏ nhu cầu thực tế của khách hàng.

Trước tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng về linh kiện sản xuất xe, dường như ngành công nghiệp ô tô tại Việt Nam sẽ đối mặt với nhiều thách thức trong năm nay. Tuy nhiên, các nhà phân phối xe nội địa đang báo cáo về việc tiêu thụ xe ổn định trong nửa đầu năm.

Theo Hiệp hội các Nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), trong 6 tháng đầu năm 2022, các thành viên của VAMA đã bán được 201.840 chiếc xe, tăng 34% so với cùng kỳ năm 2021. Trong số đó, số lượng xe du lịch là 157.935 chiếc, tăng 50%; xe thương mại là 40.498 chiếc, giảm 5%; và xe chuyên dụng là 3.407 chiếc, tăng 12% so với năm trước.

Theo số liệu từ TC Group, trong 6 tháng đầu năm, đã có 36.397 chiếc xe mang thương hiệu Hyundai được bán ra, tăng 6,5% so với cùng kỳ năm trước. Tính cả VinFast, TC Group và các doanh nghiệp thành viên của VAMA, tổng số lượng xe đã bán ra là 252.932 chiếc, tăng 36,3%.

Trong nửa đầu năm, mặc dù gặp phải tình trạng thiếu hụt linh kiện, thị trường ô tô Việt Nam vẫn có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển. Đầu tiên, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 103/2021 vào ngày 26/11/2021 về việc giảm lệ phí trước bạ cho ô tô, giúp người dân dễ dàng tiếp cận với các loại tài sản được coi là đắt đỏ tại Việt Nam hơn và cũng giúp các hãng sản xuất ô tô tăng sản lượng và doanh thu.

Ngoài ra, nhu cầu sở hữu ô tô của người dân tăng cao đã mang lại lợi ích cho các doanh nghiệp phân phối ô tô. Tại chương trình Bí mật Đồng tiền ngày 20/7, chuyên gia phân tích tại SSI Research (CTCP Chứng khoán SSI), ông Nguyễn Lý Thanh Lương, đã chia sẻ rằng thu nhập của người dân ngày càng tăng, dẫn đến nhu cầu sở hữu ô tô cũng tăng. 'Người ta thường phân bổ thu nhập cho việc tiêu dùng hàng ngày, chi tiêu cho nhà cửa hoặc mua ô tô. Thậm chí, hiện nay, một người có thể hy sinh việc ăn để mua được ô tô hoặc mua nhà. Thậm chí, vào thời điểm hiện tại, nếu không có ô tô, mọi người cũng sẵn lòng vay tiền để sở hữu một chiếc cho riêng mình', ông Lương nói.

Kèm theo đó, tình trạng thiếu hụt xe đã dẫn đến việc giá ô tô bán ra tại thị trường Việt Nam tăng cao. Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, giá trị giá khai báo bình quân (không bao gồm thuế, phí liên quan) của mỗi mẫu xe ô tô nhập khẩu trong 6 tháng qua tăng khoảng 2.000 USD/chiếc so với cùng kỳ năm trước. Cụ thể, giá trị bình quân là 24.680 USD/chiếc trong 6 tháng đầu năm 2022, trong khi đó năm 2021 là 22.650 USD/chiếc.

Nhờ vào những điều kiện thuận lợi trên, một số doanh nghiệp phân phối ô tô trong nước đã ghi nhận lợi nhuận cao hơn nhiều so với cùng kỳ năm trước.

Công ty Cổ phần Dịch vụ Ô tô Hàng Xanh (Haxaco - HoSE: HAX) - đơn vị phân phối xe Mercedes-Benz tại Việt Nam đã ghi nhận doanh thu thuần tăng 23,6% lên 1.545,6 tỷ đồng. Lợi nhuận sau thuế thuộc cổ đông của công ty mẹ đạt 80,6 tỷ đồng, tăng gần 14 lần so với cùng kỳ quý II/2021. Lợi nhuận cơ bản trên mỗi cổ phiếu đạt 1.627 đồng, so với 155 đồng cùng kỳ.

Tính tổng cộng 6 tháng, Haxaco ghi nhận doanh thu thuần tăng 19,4% lên 3.060,9 tỷ đồng. Trong đó, hoạt động kinh doanh xe chiếm phần lớn cơ cấu doanh thu với 92,7%, trị giá 2.972,5 tỷ đồng, tăng 18,8% so với cùng kỳ. Lợi nhuận sau thuế thuộc cổ đông của công ty mẹ tăng 120,3% lên gần 135 tỷ đồng. Lợi nhuận cơ bản trên mỗi cổ phiếu đạt 2.723 đồng, so với 1.631 đồng cùng kỳ.

Giải thích về kết quả kinh doanh tăng mạnh trong quý II, công ty cho biết đó là nhờ một số yếu tố. Đặc biệt, việc giảm lệ phí trước bạ đối với ô tô đã giúp Haxaco tăng cơ hội bán hàng, từ đó gia tăng biên lợi nhuận. Tình hình thiếu chip toàn cầu trong ngành ô tô đã tạo ra hạn chế về nguồn cung, đồng thời nhu cầu về xe sang đã tăng mạnh sau đại dịch Covid-19, điều này đã thúc đẩy lợi nhuận của đơn vị phân phối Mercedes-Benz Haxaco tăng mạnh.

Bên cạnh đó, Haxaco tiếp tục được hưởng lợi từ ưu đãi lãi suất từ các ngân hàng đối tác, cùng việc sử dụng vốn hiệu quả đã giúp chi phí lãi vay 6 tháng đầu năm giảm 41% so với cùng kỳ. Ngoài ra, các chiến dịch quảng cáo trực tuyến liên tục được đẩy mạnh, giúp thương hiệu Mercedes-Benz của Haxaco tiếp cận đến các khách hàng tiềm năng.

Một doanh nghiệp phân phối ô tô khác trên thị trường chứng khoán, City Auto (HoSE: CTF), cũng ghi nhận mức lợi nhuận đáng kể. Tổng doanh thu thuần của họ đạt 1.591 tỷ đồng, tăng 16% so với cùng kỳ năm trước. Với chi phí hàng bán là 1.472 tỷ đồng, tăng 15%, biên lợi nhuận gộp tăng lên 7,5% so với 6% quý II/2021. Nhờ đó, City Auto ghi nhận lợi nhuận sau thuế 23,8 tỷ đồng, tăng gấp 27 lần so với cùng kỳ.

City Auto cho rằng Nghị định số 103/2021 của Chính Phủ đã có ảnh hưởng tích cực đến doanh thu của họ. Tính tổng cộng trong 6 tháng, công ty đạt doanh thu 2.564 tỷ đồng và lãi sau thuế 38,5 tỷ đồng, tăng lần lượt 2,7% và 128% so với cùng kỳ.

Hiện nay, City Auto là đơn vị phân phối toàn bộ các dòng xe Ford tại thị trường Việt Nam, bao gồm các dòng xe ô tô, xe thương mại (Ranger, Ranger Raptor, Transit) và xe SUV (Explorer, Everest).