Buzz
Tính trạng hình thái, hoặc tính chất (Trait, character) là một biến thể đặc trưng về hình thái của một sinh vật có thể do di truyền, môi trường hoặc cả hai yếu tố này kết hợp.
Ví dụ, màu mắt là một đặc điểm, màu mắt xanh, nâu hay hạt dẻ là các tính trạng.
Các loại đặc điểm
Tính chất về số lượng
Tính chất về số lượng (Quantitative trait, Quantitative character, metric character) là tính chất có thể đo lường được, do nhiều gene quy định, biến dị liên tục; chủ yếu thể hiện ở năng suất, sản lượng của cây trồng, vật nuôi..
Ví dụ: sản lượng thóc, lúa; năng suất trứng của gà; tỷ lệ thịt xẻ của lợn; sản lượng sữa của bò...
Tính chất về chất lượng
Tính chất về chất lượng (Qualitative trait, Qualitative character) là tính chất do đơn gen quy định, biến dị đơn giản và không thể đo lường bằng con số; chủ yếu thể hiện tính chất về màu sắc, hương vị, âm thanh, có hoặc không có của sinh vật..
Ví dụ: màu mắt, màu lông, tính có sừng hoặc không sừng ở bò...
Tính trạng ưu thế
Tính trạng ưu thế (tính áp đảo; Dominance) là tính trạng biểu hiện rõ rệt, lấn át các tính trạng khác cùng loại trong một tổ hợp di truyền dị hợp tử; được thể hiện chủ yếu ở thế hệ F1..
Tính trạng tiềm ẩn
Tính trạng tiềm ẩn (tính ẩn; Recessiveness) là tính trạng không thể hiện được vì bị các tính trạng khác cùng loại (cùng cặp alen đối xứng) lấn át trong một tổ hợp di truyền dị hợp tử; tính tiềm ẩn chỉ xuất hiện được ở thế hệ F2 chứ không phải ở thế hệ F1.
Tính nổi bật vượt trội
Tính nổi bật vượt trội (overdominance) là đặc tính của cá thể khi mà các đặc tính của chúng vượt trội hẳn so với thế hệ cha mẹ (các tổ tiên). Hiện tượng này còn được gọi là ưu thế lai, thường thấy ở các cá thể lai giữa các dòng gen, giống... và phổ biến nhất là khi lai chéo (ví dụ như con giữa ngan và vịt; ngựa và lừa).
Một số thuật ngữ liên quan
Kiểu gen
Kiểu gen, hay còn gọi là kiểu di truyền (genotype), là bản chất di truyền của các đặc tính do sự kết hợp các gen tạo nên và thể hiện ra bên ngoài qua hình thức hiện hữu của chúng.
Kiểu hình
Kiểu hình, còn được gọi là hiện tượng bên ngoài (phenotype), là những biểu hiện bên ngoài của một hoặc nhiều đặc điểm của cá thể trong một giai đoạn phát triển nhất định. Kiểu hình là kết quả của sự tương tác giữa genoty và môi trường.
