Tinh vị

Tắc kè hay tắc kè tokay (Gekko gecko) là một loài tắc kè sống trên cây, hoạt động vào lúc bình mình và hoàng hôn trong chi Tắc kè, các loài tắc kè thực sự. Nó có nguồn gốc từ Châu Á và một số quần đảo Thái Bình Dương.

Phân bố và sinh cảnh

Loài này sinh sống ở đông bắc Ấn Độ, Bhutan, Nepal và Bangladesh, khắp Đông Nam Á, bao gồm Việt Nam, Philippines, Malaysia, Indonesia, và phía tây New Guinea. Môi trường sống bản địa của nó là rừng nhiệt đới, nơi nó sống trên cây và vách đá, và nó cũng thường thích nghi với môi trường sống của con người ở nông thôn, đi khắp trên tường và trần nhà vào ban đêm tìm kiếm côn trùng để ăn. Đây là loài du nhập ở một số khu vực ngoài phạm vi bản địa của nó. Nó được thành lập ở Florida của Hoa Kỳ, Martinique, các đảo Belize và có thể là Hawaii. Đô thị hóa ngày càng tăng đang làm giảm phạm vi của nó.

Hiện vẫn chưa rõ liệu loài này có phải là loài bản địa nhưng rất không phổ biến ở Đài Loan hay không, hay liệu các báo cáo hiếm hoi về các cá thể kể từ những năm 1920 có dựa trên sự chuyển đổi gen do con người lặp đi lặp lại có thể dẫn đến các quần thể đã được thiết lập hay không.

Đặc điểm thể chất và hành vi

Tắc kè tokay là một loài tắc kè lớn, đạt tổng chiều dài (bao gồm cả đuôi) lên đến 30 cm. Nó có hình trụ nhưng hơi dẹt về hình dạng cơ thể. Đôi mắt có con ngươi thẳng đứng. Da mềm khi chạm vào và nhìn chung có màu xám với những đốm đỏ, nhưng con vật có thể thay đổi màu da để hòa vào môi trường. Loài này là loài dị hình giới tính, con đực có màu sặc sỡ hơn và kích thước lớn hơn một chút.

Tắc kè tokay nói chung là hung hăng, có tính bảo vệ lãnh thổ và có cái cắn mạnh. Tắc kè tokay ăn côn trùng, trái cây, thảm thực vật và động vật có xương sống nhỏ. Nó là một tay leo trèo khỏe với các miếng đệm chân có thể nâng đỡ toàn bộ trọng lượng của cơ thể trên bề mặt thẳng đứng trong thời gian dài. So với các loài tắc kè khác, tắc kè tokay có cơ thể khỏe mạnh, với đuôi bán sơ sinh, đầu lớn và bộ hàm vạm vỡ. Mặc dù phổ biến trong buôn bán thú cưng, độ mạnh của cái cắn của tắc kè tokay khiến nó không phù hợp với những người nuôi thiếu kinh nghiệm. Ngoài ra, độ mạnh của cái cắn tùy thuộc vào kích thước của tắc kè; những con tắc kè tokay lớn hơn (thường là đực) có khả năng cắn thủng da, thường dẫn đến chảy máu ngay lập tức.

Âm thanh của tắc kè tokay

Tiếng gọi tình của con đực, một tiếng kêu lớn, được mô tả bằng nhiều cách khác nhau, giống như tiếng tắc-kè mà từ đó có cả tên chung và tên khoa học (lấy từ các ngôn ngữ như tiếng Mã Lai, Sundan, Tagalog, Thái, hay tiếng Java), cũng như tên họ Gekkonidae và thuật ngữ phổ biến là tắc kè. Thường thì tiếng kêu này đi trước một âm thanh 'cạch cạch' nhanh, tương tự như tiếng kêu của tắc kè nhà mặc dù âm lượng thấp hơn rất nhiều. Khi bị đe dọa hoặc cảnh báo, tắc kè tokay thường 'sủa' trong khi mở miệng ở tư thế phòng thủ.

Cách gọi của tắc kè tokay cũng là nguyên nhân dẫn đến một cái tên mỉa mai được quân nhân Mỹ đặt cho nó trong Chiến tranh Việt Nam: thằn lằn khốn kiếp.

Sinh sản của tắc kè tokay

Tắc kè tokay là loài đẻ trứng. Cái đẻ một hoặc hai quả trứng và bảo vệ chúng cho đến khi chúng nở. Trứng của chúng có đường kính từ 5 cm đến 8 cm, trứng mới đẻ có vỏ mềm dính trên bề mặt phẳng, sau 30 phút đến 1 giờ, vỏ trứng sẽ cứng dần, trứng sẽ giữ nguyên trạng thái như vậy trong khoảng 2 đến 3 tháng hoặc hơn rồi nở thành con. Con non có chiều dài cơ thể từ 4 cm đến 10 cm, chúng ăn các loài sâu gạo, dế nhỏ, thằn lằn nhỏ,... và đuôi trong giai đoạn này rất dễ bị đứt.

Bảo tồn

Con tắc kè tokay có ý nghĩa văn hóa ở nhiều nước Đông Á. Văn hóa dân gian trong vùng đã gán cho con tắc kè sức mạnh siêu nhiên. Ở Đông Nam Á, nó là biểu tượng của sự may mắn và khả năng sinh sản. Nó được cho là hậu duệ của rồng.

Loài này bị săn trộm để làm thuốc ở các vùng của châu Á. Tắc kè tokay là một thành phần trong y học cổ truyền Trung Quốc được gọi là Ge Jie (蛤蚧). Nó được cho là có tác dụng nuôi dưỡng thận và phổi, những niềm tin không được chứng minh bởi khoa học y tế. Loài vật này vẫn được săn lùng ráo riết ở Trung Quốc, Hồng Kông, Đài Loan, Việt Nam, Malaysia, Singapore và các khu vực khác của châu Á có cộng đồng người Hoa, đến mức những người buôn bán vô lương tâm đã bắt các loài kỳ đà, biến dạng và chỉnh hình cơ thể chúng bằng những bộ phận nhân tạo để giả chúng thành các con tắc kè tokay khổng lồ.

Tắc kè tokay đang nhanh chóng trở thành loài bị đe dọa ở Philippines do nạn săn bắn bừa bãi. Thu thập, vận chuyển và buôn bán tắc kè mà không có giấy phép có thể bị phạt tù lên đến 12 năm và phạt tiền lên tới 1.000.000 Php theo Đạo luật Cộng hòa 9147 cùng với các luật quốc tế hiện hành khác. Tuy nhiên, hoạt động giao dịch không được kiểm soát do số lượng lớn những người buôn bán bất hợp pháp và các báo cáo về các giao dịch sinh lợi. Người mua Trung Quốc và các công dân nước ngoài khác được đồn đại sẽ trả hàng nghìn đô la cho các mẫu vật lớn, do giá trị thuốc của chúng hoặc là do nhu cầu trong thị trường buôn bán động vật hoang dã trái phép.

Cuộc họp lần thứ 18 của Hội nghị các bên tham gia Công ước về buôn bán quốc tế các loài động, thực vật hoang dã nguy cấp (CITES) diễn ra tại Geneva, lần đầu tiên tắc kè được đưa vào Phụ lục II, có nghĩa là các loài thuộc Phụ lục II không nhất thiết bị đe dọa tuyệt chủng, nhưng trong đó việc buôn bán phải được kiểm soát để tránh việc sử dụng không phù hợp với sự tồn tại của chúng.

Phân loài

Hai phân loài hiện được công nhận.

• G. g. gecko (Linnaeus, 1758): Á nhiệt đới từ đông bắc Ấn Độ đến đông Indonesia.
• G. g. azhari Mertens, 1955: chỉ được tìm thấy ở Bangladesh.

Hình ảnh

Công dụng

Khi được sử dụng đúng cách, tắc kè mang đến rất nhiều công dụng như tăng cường sức khỏe cho con người và chữa nhiều loại bệnh:

Tắc kè có công dụng tăng cường sinh lý nam, hỗ trợ nam giới yếu sinh lý, làm tăng kích thước và sự cương cứ của dương vật, tăng ham muốn

Giúp bồi bổ khí huyết, giúp tăng lượng hồng huyết cầu và huyết sắc tố

Giúp ngăn ngừa và giảm bệnh viêm đường tiết niệu

Hỗ trợ chữa trị bệnh hen suyễn lâu năm, bệnh phổi

Điều trị các triệu chứng suy nhược thần kinh, giảm căng thẳng, lo âu, giúp tinh thần sảng khoái, tràn đầy năng lượng

Trị chứng đau lưng, mỏi gối, bổ gân cốt, bổ thận....v.v..

Tuy nhiên để đảm bảo các lợi ích mà tắc kè mang lại bạn không những phải sử dụng đúng cách mà còn phải biết cách phân biệt thật giả với sản phẩm bán sẵn.