Tình yêu trong thơ Nguyễn Bính chân chất và giản dị như tình yêu của người dân quê trong ca dao. Hãy phân tích bài thơ Tương tư của ông để làm rõ điều này

   Tình yêu trong thơ Nguyễn Bính chân chất và mộc mạc như tình yêu của người bình dân trong ca dao. Hãy phân tích bài thơ Tương tư của ông để làm rõ điều này

BÀI VIẾT

   Trong khi đa phần các nhà thơ mới - theo đánh giá của Hoài Thanh 'chịu ảnh hưởng từ nhiều nhà thơ Pháp” thì Nguyễn Bính đã đi một con đường riêng, quay về với văn hóa dân gian, với những bài hát cửa đình, giàn mồng tơi, bến đò, cây đa, giếng nước... Ông trở thành người dẫn đầu của trường phái 'thơ mới dân gian' gồm Anh Thơ, Đoàn Văn Cừ, Bàng Bá Lân. Và như các nhà thơ khác, thơ của Nguyễn Bính có chất giọng tình yêu nhưng không dữ dội như trong thơ Xuân Diệu, không bi thương như thơ Hàn Mặc Tử. Tình yêu trong thơ Nguyễn Bính chân chất và giản dị như tình yêu của người bình dân trong ca dao. Điều đó được thể hiện rõ rệt trong bài thơ Tương tư - một tác phẩm nổi tiếng của nhà thơ.

   Tương tư là một trong bốn trạng thái tâm lý của đôi trai gái yêu nhau, vì thế bài thơ tất nhiên thuộc về đề tài quen thuộc trong thơ ca muôn đời. Từ Kinh Thi, người Trung Quốc đã nói 'Một ngày không gặp nhau như ba năm rồi'. Theo câu thơ trên, cách đây hàng ngàn năm, con người đã nhận biết triệu chứng nhớ nhau của bệnh tương tư. Trước khi Nguyễn Bính viết bài Tương tư, ca dao đã có nhiều bài diễn tả trạng thái này của con người:

   Người ta nhớ ai

   Khăn rơi xuống đất

   Người ta nhớ ai

   Khăn khoác lên vai

   Người ta nhớ ai

   Khăn lau nước mắt

   Với sự xuất hiện của 'thơ mới', khi tình cảm cá nhân được tự do thể hiện, trạng thái tương tư cũng trở nên đa dạng. Nói như Lưu Trọng Lư: 'Có cái tình yêu mãnh liệt, cái tình chớp nhoáng, cái tình trong lời thơ nhẹ nhàng...' và những cảm xúc ấy đã hóa thành - 'Tương tư' của Xuân Diệu, Hai sắc hoa ti gôn của TTKH... - những bài thơ nổi tiếng một thời. Như vậy, trước Nguyễn Bính đã có những đỉnh cao, vượt qua không phải là dễ, nhưng bài Tương tư của ông không chỉ sống mà còn trường tồn. Bài thơ là sự rung động tinh tế của nhà thơ mới, kết hợp khéo léo với chất dân tộc và yếu tố dân gian thể hiện qua việc chọn nhân vật trữ tình. Đó là một chàng trai chân quê có tình cảm với một cô gái làng. Có lẽ họ mới gặp nhau trong buổi tát nước đêm trăng :

   Hôm qua trăng mờ mờ

   Em đi tát nước bất chợt gặp anh

   Hoặc trong dịp hát sân đình :

   Hỡi cô hát ống tối qua

   Đêm nay hát nữa cho tôi hát cùng

   Nếu chàng trai dám 'băng băng tiến bước' thì có lẽ đã khác, nhưng ở đây là 'một trời chín nhớ mười mong một người'. 'Cái tôi' trữ tình của chàng trai mang tính chất đa tình nhưng không mạnh dạn như trong thơ Xuân Diệu 'Phải nói yêu trăm lần đến nghìn lần', mà thẹn thùng như đặc điểm của những chàng trai quê.

   Chiều chiều lại nhớ chiều chiều

   Nhớ người mặc yếm thắm dải diều cột eo

   Chính sự nhút nhát của 'cái tôi' đa tình này đã dẫn đến một nghịch lý. Cái 'tôi' tồn tại trong tâm trạng nhớ nhung, xa cách trong khi không hề có khoảng cách địa lý. Nguyễn Bính rất giỏi trong việc miêu tả sự xa cách đầy nhung nhớ, có khi đó chỉ là 'một bờ giậu mồng tơi' và lần này là qua đầu đình.

   Làng Đoài ngồi nhớ làng Đông,
   Một người chín nhớ mười mong một người.

   Làng Đoài và làng Đông là những địa danh quen thuộc trong ca dao, dân ca, khác với những từ ngữ bóng bẩy của thơ mới, đồng thời được dùng như một hình ảnh ẩn dụ tạo ra dáng vẻ đồng quê mộc mạc cho bài thơ. 'Một người' ở đầu câu và 'một người' ở cuối câu thơ, ở giữa là thành ngữ dân gian 'chín nhớ mười mong'. Cấu trúc đó tạo ra một câu thơ giống như một bài ca: