Tổ chức bài Cô bé bán diêm trong sách giáo khoa Ngữ văn lớp 6 tập 2 Cánh diều chi tiết

Nội dung chính

Chuẩn bị 1

Trả lời câu 1 (trang 16 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Tìm hiểu phần chuẩn bị của bài Ông lão đánh cá và con cá vàng để áp dụng vào việc hiểu bài văn này. Lưu ý: Truyện Cô bé bán diêm được viết theo kiểu truyện cổ tích.

Phương pháp giải:

Tham khảo phần chuẩn bị của bài Ông lão đánh cá và con cá vàng để trả lời các câu hỏi của bài văn này.

Lời giải chi tiết:

- Tình tiết chính trong truyện Cô bé bán diêm:

+ Tình cảnh bi thương của cô bé

+ Khi quẹt diêm lần đầu: lò sưởi

+ Khi quẹt diêm lần thứ hai: bàn ăn và con ngỗng quay

+ Khi quẹt diêm lần thứ ba: cây thông Noel

+ Khi quẹt diêm lần thứ tư: bà

+ Khi quẹt diêm lần cuối: quẹt hết một bao diêm để giữ bà lại.

+ Đi với bà đến với chúa Trời

- Nhân vật trong truyện: cô bé bán diêm.

+ Hoàn cảnh: nghèo, mồ côi, bà mất, tiền tài tiêu tán, cô phải rời xa ngôi nhà ấm để ẩn náu trong một xó tối, luôn phải nghe cha mắng chửi, đánh đập.

+ Ngoại hình, trang phục: chân trần, quần áo lạnh lẽo

+ Tính cách: hiền lành, ngoan ngoãn

- Những chi tiết mơ hồ: Mỗi lần quẹt diêm, cô bé nhìn thấy những cảnh vật kỳ lạ khác nhau:

+ Lần 1: lò sưởi

+ Lần 2: bàn ăn đầy thức ăn

+ Lần 3: cây thông Noel được trang trí hoa lá

+ Lần 4, 5: hình ảnh của người bà 

- Ý nghĩa: Thể hiện lòng nhân đạo, lòng yêu thương của nhà văn An-đéc-xen đối với những người nghèo khó, đặc biệt là trẻ em trong xã hội thời kỳ đó. Tác giả muốn truyền đạt thông điệp về tình yêu và sự chia sẻ của mỗi người trong những hoàn cảnh khó khăn.

Chuẩn bị 2

Trả lời câu 2 (trang 17 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Đọc trước truyện Cô bé bán diêm, tìm hiểu thêm về tác giả Hans Christian Andersen

Phương pháp giải:

Tìm thông tin từ sách và internet.

Lời giải chi tiết:

- Hans Christian Andersen (1805 – 1875) là một nhà văn người Đan Mạch.

- Ông mồ côi cha sớm và phải tự lo tự cơ để sinh sống. Trong thời niên thiếu, ông từng làm nhiều công việc như dệt vải, may vá, làm công nhân rồi sau đó trở thành diễn viên và cuối cùng là nhà văn. Có lẽ những trải nghiệm này đã làm nên nguồn cảm hứng cho tác phẩm của ông.

- Andersen được biết đến như một trong những nhà văn vĩ đại nhất của Đan Mạch trong thế kỷ 19 và là một nhân vật văn hóa quan trọng trên toàn cầu.

- Ông nổi tiếng với những câu chuyện dành cho trẻ em.

- Ông đã viết lại nhiều truyện cổ tích cũng như sáng tác những câu chuyện mới.

- Các tác phẩm của ông nhẹ nhàng, toát lên tình yêu thương con người, đầy màu sắc huyền bí và lãng mạn, thể hiện niềm tin vào sự thắng lợi của điều tốt đẹp trên thế gian.

Chuẩn bị 3

Trả lời câu 3 (trang 17 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Hãy tham khảo ý kiến của nhà văn Nguyễn Tuân về tác phẩm của Hans Christian Andersen: “Một đứa trẻ nào đã từng đọc những truyện ngắn của Andersen sẽ không bao giờ quên và mãi mãi ghi nhớ về thơ mộng, ước mơ, tình yêu và sự công bằng.”

Phương pháp giải:

Đọc tác phẩm và so sánh với nhận xét của Nguyễn Tuân.

Lời giải chi tiết:

Nhận xét của nhà văn Nguyễn Tuân về văn học của Andersen hoàn toàn chính xác. Đó là nguồn gốc của đạo đức, lòng yêu thương trong xã hội, là những câu chuyện đầy ý nghĩa nhân văn mà chúng ta nên đọc để hiểu và sống đúng đắn hơn.

Đọc hiểu 1

Trả lời câu 1 (trang 17 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Thông tin nào cho biết thời gian và địa điểm em bé xuất hiện?

Phương pháp giải:

Xem xét các chi tiết về thời gian và địa điểm.

Lời giải chi tiết:

Thông tin về thời gian và địa điểm em bé xuất hiện:

- Thời gian:

+ Đêm giao thừa, trời lạnh cóng

+ Mọi nhà đều sáng rực đèn và phố phường nhộn nhịp, phơi phới mùi ngỗng quay. Đó là đêm giao thừa!

- Địa điểm: Góc tường giữa hai căn nhà, một căn xây lùi vào.

Đọc hiểu 2

Trả lời câu 2 (trang 18 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Chú ý đến hình ảnh hiện ra mỗi lần em bé quẹt diêm trong phần 2.

Phương pháp giải:

Chú ý đọc phần (2)

Lời giải chi tiết:

Trong phần 2, mỗi khi em bé quẹt diêm, một hình ảnh hiện ra: lò sưởi, bàn ăn đầy thức ăn, cây thông Noel, và người bà hiền lành.

Đọc hiểu 3

Trả lời câu 3 (trang 19 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Giấc mơ của em bé được thể hiện qua bức tranh này là gì?

Phương pháp giải:

Quan sát bức tranh và trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

Bức tranh cho thấy giấc mơ hạnh phúc nhất của em là được gặp bà và sống trong tình yêu thương của bà.

Đọc hiểu 4

Trả lời câu 4 (trang 20 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Chú ý đến kết thúc của truyện.

Phương pháp giải:

Đọc lại văn bản, nêu sự kiện chính của truyện.

Lời giải chi tiết:

- Kết thúc của truyện là một nỗi đau của em bé đáng thương, hiện thực là cô bé đã chết trong cái đêm lạnh lẽo đó, em chết vì giá lạnh nhưng đôi môi vẫn nở nụ cười.

- Thường thì cái chết là một nỗi đau đớn nhưng đối với em bé, cái chết lại là một hạnh phúc vì em thoát khỏi những khổ đau của cuộc sống và trở về bên người bà yêu quý. Điều này làm nổi bật cuộc sống khốn khổ của em bé đáng thương.

CH cuối bài 1

Trả lời câu 1 (trang 20 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Thời gian và địa điểm diễn ra câu chuyện cho thấy điều gì về hoàn cảnh của em bé?

Phương pháp giải:

Đây là khoảng thời gian đặc biệt, em bé suy nghĩ và trả lời.

Lời giải chi tiết:

Thời gian và địa điểm diễn ra câu chuyện cho thấy hoàn cảnh đáng thương của cô bé:

- Thời gian: vào đêm giao thừa, khi mọi nhà đều đốt đèn sáng, chào đón năm mới.

- Địa điểm: trong góc tường, em bé đơn độc ngồi co quắp giữa tiết trời lạnh buốt.

=> Em bé gặp phải hoàn cảnh đáng thương khi thấy mọi người đang sum vầy bên gia đình trong khi em lại cô đơn bán diêm trong cảnh lạnh lẽo.